Είναι το GameStop το νέο κίνημα του λαϊκισμού;
Μία ανάρτηση που τράβηξε την προσοχή στο Reddit, προσεγμένα video στο ΥouTube, η εύκολη πρόσβαση σε πλατφόρμες όπως η Robinhood και δεκάδες memes, αστεία, θυμωμένα, με διάθεση παρότρυνσης, ήταν αρκετά για την νέα online «επανάσταση» στο όνομα μίας ξεχασμένης αλυσίδας βιντεοπαιχνιδιών, της GameStop. Τα ερωτήματα πολλά.
Το πρώτο ερώτημα που ανακύπτει είναι εάν οι ερασιτεχνικές ομάδες μικροεπενδυτών σε social media, όπως το Reddit, είναι αρκετά ισχυρές ώστε να πυροδοτήσουν μία νέα φούσκα στις αγορές. Το δεύτερο εάν μπορούμε να μιλήσουμε ακόμη και για χειραγώγηση της αγοράς από τις ομάδες αυτές, όπως τις εγκαλούν τα hedge funds. Και από εκεί φτάνουμε στο τρίτο: Μπορούν τα hedge funds να διαμαρτύρονται για τους ερασιτέχνες που αντιμετωπίζουν την αγορά ως καζίνο, όταν τα ίδια κάνουν το ίδιο με επαγγελματικό μανδύα, σορτάροντας μετοχές; Και πολύ περισσότερο δικαιούνται οι πλατφόρμες να μπλοκάρουν τέτοιες συναλλαγές της μικρής μαρίδας (στο όνομα της προστασίας της αγοράς) όταν δεν κάνουν το ίδιο με τους καρχαρίες;
Και τα τρία θα πρέπει ίσως να απαντηθούν από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές, που παρακολουθούν μέχρι στιγμής «διακριτικά» τις εξελίξεις.
Το μεγαλύτερο όμως ερώτημα, που φαίνεται να απασχολεί αυτή τη στιγμή τους αναλυτές είναι κατά πόσον μπορούμε να εντάξουμε το φαινόμενο GameStop στο ευρύτερο πλαίσιο των online κινημάτων, των οποίων η δυναμική αυξάνεται εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια. Η γκάμα τους τεράστια, τα κίνητρα και οι επιδιώξεις πολύ διαφορετικά: Από το #MeToo και το #icantbreathe έως το κίνημα των φανατισμένων οπαδών του Τραμπ που στηρίχθηκε στην θεωρία συνωμοσίας #QAnon και έφτασε έως την εισβολή στο Καπιτώλιο.
Το Bloomberg σχολίασε πως το GameStop θυμίζει έντονα ένα άλλο παλαιότερο κίνημα που ξεκίνησε online και έφτασε στους δρόμους, αυτό του #OccupyWallStreet προ μίας δεκαετίας. Το Wired έφτασε να κάνει σύγκριση με την Αραβική Άνοιξη του 2001, οι πρώτες σπίθες της οποίας ήταν και πάλι οnline. Και ο πολιτικός κόσμος στις ΗΠΑ είδε αναλογίες με το κίνημα, που πέρασε και από τα social media για να οδηγήσει τον Ντόναλν Τραμπ στην εξουσία. Φτάνουμε λοιπόν και στο τελικό μας ερώτημα: Είναι η «επανάσταση» του GameStop ένα λαϊκιστικό κίνημα, μία απόδειξη ότι ο Τραμπ έφυγε, αλλά ο λαϊκισμός θα είναι πολύ για ακόμη μαζί μας- όχι πάντα ως μία καταστροφική δύναμη, αλλά ως μία δύναμη αλλαγών στην κοινωνία και την οικονομία;
Ο άνθρωπος από τον οποίο ξεκίνησαν όλα, ο 34χρονος Κιθ Τζιλ, δηλώνει ότι ο ίδιος δεν σχεδίαζε να τα βάλει με το «κατεστημένο» της Wall Street, ούτε φανταζόταν ποτέ ότι θα πυροδοτήσει μία μάχη ανάμεσα στην ελίτ και τους πληβείους του επενδυτικού κόσμου. Αλλά τα σχόλια στο Reddit και άλλες πλατφόρμες των ανθρώπων, που ακολούθησαν το παράδειγμά του αγοράζοντας τις μετοχές που ήταν στο στόχαστρο των σορτάκηδων φανερώνουν ότι για τους ίδιους ένα βασικό κίνητρο πέρα από το κέρδος ήταν και αυτό. Ήθελαν να δείξουν στην ελίτ ότι πρέπει να τους υπολογίζει.
Ο Τζος Χολμς, πρόεδρος της Cavalry και πρώην προσωπάρχης του επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων στη Γερουσία, Μιτς Μακόνελ, έγραψε στο Twitter: «Wall Street καλωσήλθες στον κόσμο μας». Kληθείς από το CNBC να εξηγήσει τι εννοούσε, είπε: «Είναι ένα κοινωνικό και οικονομικό φαινόμενο. Υπάρχουν κάποιες στιγμές, που μπορείς να πεις ότι η κοινωνία αλλάζει. Και αυτή είναι μία από αυτές». Πρόσθεσε δε ότι ο ίδιος βλέπει πολλές ομοιότητες με το κίνημα Make America Great Again του Tραμπ, αφού είναι κυρίαρχο το αίσθημα της αμφισβήτησης ενός συστήματος, του οποίου οι κανόνες έχουν γραφτεί για να ευνοούν τους λίγους.
«’Υπάρχουν όντως πολλές αναλογίες μεταξύ της διαδικτυακής δυναμικής που οδήγησε στην υπόθεση της μετοχής της Gamestop και των διεργασιών που είχαν προηγηθεί της έκρηξης του κινήματος γύρω από τον Ντόναλντ Τραμπ το 2015-16» σχολιάζει στο moneyreview.gr o Άγγελος Χρυσόγελος, πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας του βιβλίου «Λαϊκισμός» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος).
«Και στις δυο περιπτώσεις βλέπουμε την ανάπτυξη κωδικών επικοινωνίας στο διαδίκτυο που συνδυάζουν μια αντισυστημική διάθεση, περιφρόνηση για τον τρόπο που λειτουργεί το σύστημα και στοιχεία ακροδεξιάς ιδεολογίας, συχνά ακαθόριστα που ενδεχομένως έχουν να κάνουν με μια αίσθηση δυσαρέσκειας συγκεκριμέων πληθυσμιακών προφίλ (άνδρες μέτριας προς κατώτερης εκπαίδευσης 30-40 χρονών) παρά συγκροτημένο αυταρχισμό ή ρατσισμό» εξηγεί.
Σημειώνει δε πως ενδεχομένως έχουμε «μια διάδραση ιδεολογικών-πολιτικών αντιλήψεων με μια ιδιαίτερη ιδεολογία σχετικά με το πώς πρέπει να λειτουργεί το διαδίκτυο μια νοσταλγία για την εποχή του ελεύθερου και λαϊκού ίντερνετ της δεκαετίας του 2000, πριν αυτό γίνει κτήμα των μεγάλων ψηφιακών εταιρειών. Ένα αίσθημα αντιδραστικής νοσταλγίας Make the Internet Great Again αντίστοιχο της πολιτικής νοσταλγίας που έθρεψε το Make America Great Again».
Δεν είναι τυχαίο, όπως εξηγεί, ότι τα Gamestop ήταν κάποτε πολύ δημοφιλή καταστήματα αγοράς βιντεοπαιχνιδιών, προτού γιγαντωθεί η διαδικτυακή λιανική. Πολλοί χρήστες επομένως γυρίζουν στο εφηβικό παρελθόν τους ενώ παράλληλα εκφράζουν την δυσαρέσκειά τους για το πώς είναι ο κόσμος σήμερα. Αυτό το επεισόδιο μας θυμίζει ότι αυτή η κουλτούρα αντίθεσης στις ελίτ δεν θα εξαφανιστεί με την ήττα του Τραμπ, αλλά θα συνεχίσει να ψάχνει διεξόδους σε διάφορους άλλους τομείς ανάλογα με τις ευκαιρίες που θα παρουσιάζονται.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
