Παγκόσμια μάχη για την τεχνητή νοημοσύνη

Αν ο Αλντους Χάξλεϊ και ο Ισαάκ Ασίμοφ, που άφησαν το αποτύπωμά τους στην επιστημονική φαντασία του εικοστού αιώνα, επέστρεφαν στη ζωή για να δουν τον θαυμαστό νέο κόσμο, πιθανώς θα αιφνιδιάζονταν όσο και ο πιο απλός άνθρωπος από την ταχύτητα με την οποία βρέθηκε τελευταία στο προσκήνιο η τεχνητή νοημοσύνη. Μέχρι σχετικά προσφάτως, για τους περισσότερους ανθρώπους η Τ.Ν. αφορούσε κάποιους μανιώδεις της τεχνολογίας, υπαλλήλους τεχνολογικών κολοσσών και κάποια άχαρα ρομποτάκια στα εργοστάσια και στις αποθήκες εμπορικών επιχειρήσεων.

Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, στον τελευταίο ενάμιση χρόνο που μεσολάβησε, όμως, από τα τέλη του 2022 όταν η χρηματοδοτούμενη από τη Microsoft αμερικανική εταιρεία OpenAI παρουσίασε την εφαρμογή ChatGPT, ο παγκόσμιος ανταγωνισμός για την κυριαρχία στην Τ.Ν. έχει πάρει επιτάχυνση πυραύλου. Χώρες και επιχειρήσεις δεσμεύουν δισεκατομμύρια δολάρια για να εξασφαλίσουν ότι δεν θα μείνουν πίσω στη νέα τεχνολογία όπως, άλλωστε, κατέδειξε προ ημερών και η εκτόξευση της χρηματιστηριακής αξίας της Nvidia. Με πελατεία τους κολοσσούς Amazon, Google, Meta και Microsoft, που αγοράζουν συστηματικά τους μικροεπεξεργαστές της και σχεδιάζουν να δαπανήσουν φέτος 200 δισ. δολ. για τη λειτουργία συστημάτων Τ.Ν., η εν λόγω βιομηχανία των πλέον προηγμένων μικροεπεξεργαστών για την Τ.Ν. είδε προ ημερών τη χρηματιστηριακή της αξία να εκτοξεύεται πάνω από τα 3 τρισ. δολ. και προπαντός πάνω από τη χρηματιστηριακή αξία της Apple.

Η Τ.Ν. βρίσκεται προ πολλού στο επίκεντρο του τεχνολογικού ανταγωνισμού ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα και στη διάρκεια του περασμένου έτους οι δύο μονομάχοι της παγκόσμιας οικονομίας δέσμευσαν κάπου 50 δισ. δολ. για επενδύσεις στον κλάδο. Εχοντας, όμως, το προβάδισμα και κάθε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, η Ουάσιγκτον τηρεί τη γνωστή πολιτική ανάσχεσης της Κίνας στη νέα τεχνολογία έχοντας απαγορεύσει τις εξαγωγές αμερικανικών προηγμένων μικροεπεξεργαστών που είναι αναγκαία για την Τ.Ν. όχι μόνον στην Κίνα αλλά και στη Ρωσία και έχοντας επίσης απαγορεύσει σε εταιρείες του κλάδου τη συνεργασία με κινεζικές ή ρωσικές ομόλογές τους. Εχει, άλλωστε, επιχειρήσει να επεκτείνει τις απαγορεύσεις σε συμμαχικές χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και τα Αραβικά Εμιράτα, επιβάλλοντάς τους την υποχρέωση να υποβάλουν αίτηση για ειδική άδεια προκειμένου να μπορούν να προμηθευτούν μικροεπεξεργαστές Τ.Ν. από τη Nvidia.

Οι προσπάθειες της υπερδύναμης δεν αποδεικνύονται πάντα επιτυχείς καθώς προσφάτως διέρρευσε ότι η Κίνα κατορθώνει να αποκτά με πλάγιες μεθόδους μικροεπεξεργαστές προηγμένης τεχνολογίας της Nvidia που περιήλθαν σε κινεζικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα ενσωματωμένοι σε προϊόντα των Super Micro Computer, Dell Technologies και Gigabyte. Προσφάτως, άλλωστε, η σαουδαραβική Prosperity7 χρηματοδότησε την κινεζική Zhipu AI καθώς όλα δείχνουν πως το Ριάντ δεν θέλει την απόλυτη κυριαρχία της Silicon Valley στην αιχμηρή τεχνολογία της Τ.Ν.

Στη διάρκεια του περασμένου έτους, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ινδία, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακοίνωσαν ότι δεσμεύουν δισεκατομμύρια δολάρια που θα διοχετευτούν σε βιομηχανίες παραγωγής των προηγμένων μικροεπεξεργαστών που είναι αναγκαίοι για τις εφαρμογές της Τ.Ν. Οι αυταρχικές και πλούσιες χώρες του Κόλπου, Σαουδική Αραβία και Αραβικά Εμιράτα, επιστρατεύουν δισεκατομμύρια δολάρια για την Τ.Ν. και προσελκύουν τα ταλέντα του κλάδου στα πανεπιστήμιά τους. Το Αμπου Ντάμπι έχει μάλιστα ιδρύσει την πρώτη πανεπιστημιακή σχολή που επικεντρώνεται στην Τ.Ν. και είναι το Πανεπιστήμιο Τ.Ν. Μοχαμέντ μπιν Ζαγιέντ.

Ελον Μασκ εναντίον OpenAI

Καθώς διευρύνεται και εντείνεται ο ανταγωνισμός για την κυριαρχία στην Τ.Ν., η Goldman Sachs προβλέπει πως η παγκόσμια κούρσα μπορεί να οδηγήσει σε γεωπολιτικές μετατοπίσεις και νέες συμμαχίες, ενδεχομένως απροσδόκητες, καθώς χώρες όπως η Βρετανία, τα Αραβικά Εμιράτα, το Ισραήλ, η Ιαπωνία, η Ολλανδία και η Νότια Κορέα έχουν ήδη προβάδισμα στην επίμαχη τεχνολογία και ενδέχεται να συσπειρώσουν τις δυνάμεις τους στον κλάδο. Στο μεταξύ, γίνεται θηριώδης η αναμέτρηση δυνάμεων ανάμεσα στους μεγιστάνες της τεχνολογίας, με τον Ελον Μασκ να μπαίνει πλέον πολύ πιο επιθετικά στον ανταγωνισμό με τους άλλοτε εταίρους του στην πρωτοπόρο OpenAI.

Αν και υπήρξε χρηματοδότης της OpenAI προτού αυτή παρουσιάσει την ανατρεπτική εφαρμογή ChatGPT, ο θορυβώδης επιχειρηματίας ήρθε σε ρήξη με τους άλλοτε εταίρους επικαλούμενος ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας. Εν ολίγοις τους κατηγόρησε και ειδικότερα τον Σαμ Αλτμαν, επικεφαλής της OpenAI, ότι παραβίασαν την αρχική συμφωνία με την οποία δημιούργησαν την εταιρεία, επειδή επεδίωκαν την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της Τ.Ν. με σκοπό το κέρδος, χωρίς να ενδιαφέρονται για τυχόν κινδύνους και για το συμφέρον της ανθρωπότητας. Ιδρυσε, έτσι, τη δική του εταιρεία Τ.Ν., την xAI, με την οποία ανταγωνίζεται επιθετικά την εφαρμογή ChatGPT της OpenAI. Μόλις λίγους μήνες μετά την ίδρυση της xAI, η εταιρεία παρουσίασε μέσω του X, όπως μετονόμασε το Twitter, τη δική του εφαρμογή Τ.Ν., το Grok, άμεσα ανταγωνιστική της ChatGPT. Ευθέως ανταγωνιστική στην ChatGPT είναι και η Gemini 1.5, όπως μετονομάστηκε η εφαρμογή Bard που είχε παρουσιάσει η Google.

Αντλώντας, άλλωστε, 6 δισ. δολ., ο Μασκ προσχώρησε σε μια κούρσα χρηματοδότησης, στον κλάδο της οποίας ηγείται η OpenAI καθώς έχει αντλήσει 13 δισ. δολ. από τη Microsoft και δευτερευόντως η Anthropic που έχει αντλήσει πάνω από 6 δισ. δολ. Η xAI άντλησε προσφάτως από επενδυτές 6 δισ. δολ. σε μεγάλο ποσοστό από όσους έχουν χρηματοδοτήσει και στο παρελθόν τις καινοτομίες του Ελον Μασκ, με προεξάρχουσα βέβαια την αυτοκινητοβιομηχανία ηλεκτροκίνητων Tesla, αλλά και την παράτολμη εξαγορά του Twitter που μέχρι στιγμής φαίνεται ότι μάλλον μείωσε τη δημοτικότητα τού άλλοτε πιο δημοφιλούς από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Και ακολουθούν πολλές νεοφυείς του κλάδου. Στα τέλη του περασμένου έτους η γαλλική νεοφυής Mistral προσείλκυσε 400 εκατ. δολ. από επενδυτές και εκτιμάται πως έκτοτε η χρηματιστηριακή της αξία έφτασε στα 2 δισ. δολ. Τις ίδιες περίπου ημέρες η ινδική νεοφυής Krutrim μόλις πέντε μήνες μετά την ίδρυσή της άντλησε 41 εκατ. δολ. για να αναπτύξει τα λεγόμενα γλωσσικά μοντέλα Τ.Ν.

Στα 9,2 τρισ. δολ. η αξία τριών τεχνολογικών κολοσσών

Το ενδιαφέρον των επενδυτών για την τεχνητή νοημοσύνη και τις εταιρείες-κολοσσούς που έχουν ηγετική θέση στον κλάδο, έχει οδηγήσει στα ύψη τις τιμές ορισμένων μετοχών και μαζί με αυτές και τη χρηματιστηριακή αξία των εταιρειών. Το αποτέλεσμα είναι ότι η αθροιστική χρηματιστηριακή αξία των κολοσσών Microsoft Corp, Nvidia Corp και Apple Inc είναι πλέον μεγαλύτερο από τη συνολική κεφαλαιοποίηση των χρηματιστηρίων της Κίνας.

Οπως επισημαίνει το Bloomberg, οι τρεις κολοσσοί που έχουν και τις μεγαλύτερες κεφαλαιοποιήσεις ανάμεσα στις εταιρείες τεχνολογίας, έχουν αθροιστικά χρηματιστηριακή αξία ύψους περίπου 9,2 τρισ. δολ. Υπερβαίνουν, έτσι, τη συνολική κεφαλαιοποίηση των κινεζικών χρηματιστηρίων που αν εξαιρεθεί η αγορά του Χονγκ Κονγκ δεν ξεπερνάει τα 9 τρισ. δολ., σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Η Nvidia, για παράδειγμα, που είδε τη χρηματιστηριακή της αξία να εκτοξεύεται στα 3 τρισ. δολ., το οφείλει στις εκτεταμένες δαπάνες επιχειρήσεων και κρατών για την ανάπτυξη της Τ.Ν. και διαφόρων εφαρμογών της. Επιπλέον η Nvidia έγινε η πρώτη εταιρεία παραγωγής μικροεπεξεργαστών για ηλεκτρονικούς υπολογιστές που έχει αυτήν τη χρηματιστηριακή αξία.

Με έδρα τη Σάντα Κλάρα της Καλιφόρνιας, η εν λόγω εταιρεία κυριαρχεί εδώ και χρόνια στην αγορά καθώς παράγει τους πλέον εξελιγμένους μικροεπεξεργαστές που ενδιαφέρουν όλους τους τεχνολογικούς κολοσσούς, καθώς αυτοί επιτρέπουν τη λειτουργία των κέντρων δεδομένων και τη διενέργεια σύνθετων εργασιών υπολογιστικής Τ.Ν. Στο μεταξύ, η Microsoft έχει επενδύσει και εξακολουθεί να επενδύει μεγάλα κεφάλαια στην OpenAI και διοχετεύει στα προϊόντα της στοιχεία και υπηρεσίες Τ.Ν. Σε ό,τι αφορά την Apple, δεν είχε τις καλύτερες επιδόσεις φέτος καθώς οι μετοχές της δέχθηκαν πιέσεις ακολουθώντας την πτώση που σημείωσε η ζήτηση από την Κίνα για το εμβληματικό της προϊόν, το iPhone. Η συγκυρία υπήρξε αρνητική και επειδή η πτώση της ζήτησης συνέπεσε με το πρόστιμο ύψους 2 δισ. δολ. που της επέβαλε η Ε.Ε. Ωστόσο οι μετοχές της ανακάμπτουν καθώς βελτιώνεται και η εμπιστοσύνη των επενδυτών σε ό,τι αφορά το iPhone.

Οπως σχολιάζει σχετικά ο Ρας Μουλντ, υπεύθυνος επενδύσεων στην AJ Bell, «όσοι αναζητούν να εντοπίσουν εταιρείες που σημειώνουν ανάπτυξη και έχουν κεκτημένη ταχύτητα θα εμπιστευτούν μετά χαράς τις Microsoft, Apple και Nvidia, καθώς οι τρεις εταιρείες είναι πανίσχυρες και έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, ευρύτατα περιθώρια κέρδους και υγιείς ισολογισμούς». Ο ίδιος, πάντως, προειδοποιεί τους κολοσσούς πως «ο κίνδυνος στην περίπτωση αυτή είναι να θεωρήσουν πως η αξιοπιστία τους στην αγορά τούς προσφέρει και ασφάλεια, δεδομένου ότι όταν η χρηματιστηριακή αξία μιας εταιρείας είναι υψηλή η μετοχή της μπορεί να υποχωρήσει εύκολα απλώς και μόνον επειδή είναι μεγάλες οι προσδοκίες από αυτήν και προκύπτει κάτι απρόοπτο».

Νέα επανάσταση

Αναφερόμενος στην εκτόξευση της Nvidia τόσο σε κέρδη-ρεκόρ όσο και σε χρηματιστηριακή αξία, ο ιδρυτής της και διευθύνων σύμβουλός της, Γένσεν Χουάνγκ, τόνισε πως «έχει αρχίσει η επόμενη βιομηχανική επανάσταση, εταιρείες και χώρες γίνονται εταίροι της Nvidia για να παραγάγουν ένα νέο εμπόρευμα, την τεχνητή νοημοσύνη».

200 δισ.
δολ. σχεδιάζουν να δαπανήσουν φέτος οι Amazon, Google, Meta και Microsoft σε μικροεπεξεργαστές για τη λειτουργία συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.

Φόρουμ

Υπογραμμίζοντας την ανάγκη να σημειώσει πρόοδο η Ευρώπη στην τεχνητή νοημοσύνη, ο Μορίς Λεβί, πρόεδρος και πρώην διευθύνων σύμβουλος του γαλλικού διαφημιστικού κολοσσού Publicis Group, τόνισε πως το όνειρό του είναι «να συγκεντρωθεί στο φόρουμ τεχνολογίας του Παρισιού όλος ο πλανήτης ίσως για μια εβδομάδα και να είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Τ.Ν.».

6 δισ.
δολ. άντλησε τα τελευταία 10 χρόνια η κινεζική SenseTime και επένδυσε το ένα τρίτο από αυτά στην έρευνα και ανάπτυξη.

Ελλειψη πόρων

Δεδομένου ότι η Ουάσιγκτον έχει αποκλείσει την Κίνα από την αμερικανική υψηλή τεχνολογία, ο Σου Μπινγκ, συνιδρυτής της SenseTime, ενός εκ των μεγαλύτερων εταιρειών ΑΙ της Κίνας, τόνισε προσφάτως πως «υπάρχει έλλειψη πόρων εδώ και στην Ασία γενικότερα και μας χωρίζει χάσμα από τις αμερικανικές εταιρείες», αλλά εξέφρασε την ελπίδα ότι «υπάρχουν πάντα ταλέντα και δυνατότητες στις αγορές της Ασίας».

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News