Από τα τραμ στα τουκ-τουκ: Πώς η Λισαβόνα έπεσε θύμα της επιτυχίας της
Οι καρτ ποστάλ της Λισαβόνας δείχνουν συνήθως τα φημισμένα τραμ της πόλης. Αλλά οι επισκέπτες βλέπουν περισσότερο τα τουκ-τουκ που δίνουν μάχη για να τραβήξουν την προσοχή των τουριστών: Κάποια με έναν ψεύτικο τίγρη στην οροφή, άλλα διακοσμημένα με πλαστικά λουλούδια ή βαμμένα σε φωτεινό ροζ χρώμα.
Όταν το τραμ συναντιέται με τα τουκ-τουκ, οι συγκρούσεις κάποιες φορές δεν λείπουν. Ενώ το τραμ αδυνατεί να παρεκκλίνει έστω και ένα εκατοστό από την πορεία του, οι οδηγοί των τουκ-τουκ τρέχουν, συχνά αγνοώντας τους κανόνες του κώδικα οδικής κυκλοφορίας για να επιτρέψουν στους πελάτες τους να πάρουν μια καλή φωτογραφία και να τους δώσουν εκείνη την αίσθηση της ανεμελιάς των διακοπών, όπου ο επισκέπτης μπορεί να κάνει ό,τι θέλει.
Η Λισαβόνα έχει μπει στη λίστα των πόλεων όπου οι μόνοι ευχαριστημένοι είναι πλέον οι τουρίστες.
«Νομίζω ότι έχει σταματήσει να κάνει ακόμα και τους τουρίστες χαρούμενους. Υπάρχουν άνθρωποι που ήρθαν πριν από χρόνια και όταν επέστρεψαν τελευταία, διαπίστωσαν ότι δεν είναι πια ίδια», λέει στην El Pais η Tania Correia, κάτοικος της πόλης.
Το Santa Maria Maior, όπου έξι ιστορικές γειτονιές (Castelo, Mouraría, Alfama, Chiado, Sé και Baixa) συγκεντρώνουν 10.000 κατοίκους, έχει γίνει το αγαπημένο σημείο των επενδυτών του real estate, των επιχειρηματιών του τουρισμού και των οδηγών τουκ-τουκ.
Η Λισαβόνα, με τα απλωμένα ρούχα, τις πολύχρωμες προσόψεις των κτιρίων και τα παραδοσιακά κεραμικά της, κέρδισε πέρυσι τον τίτλο του καλύτερου αστικού προορισμού στην Ευρώπη στα World Travel Awards.
Υπάρχει όμως και μια πιο σκοτεινή πλευρά της Λισαβόνας. Αυτό το ιστορικό κομμάτι της πόλης έχει χάσει το 30% του πληθυσμού του από το 2013 και το 60% των κτισμάτων είναι τουριστικά διαμερίσματα.
Πρόκειται για μία ακόμα πόλη που έχει παραδοθεί στο λεγόμενο gentrification, καθώς εάν συνεχιστεί ο παραγκωνισμός των κατοίκων, σε μερικά χρόνια, στις ιστορικές γειτονιές της οι τουρίστες θα βλέπουν μόνο ξένους.
Οι εξώσεις
Στα χρόνια της κρίσης χρέους, όταν στην Πορτογαλία επιβλήθηκε μνημόνιο, η συντηρητική κυβέρνηση πέρασε έναν νόμο που επέτρεπε την προσαρμογή των παλιών ενοικίων και οδήγησε σε κύμα εξώσεων.
Την ίδια στιγμή, επιθετικές φορολογικές πολιτικές ενθάρρυναν την είσοδο ξένων κεφαλαίων, ενώ καθιερώθηκε και πρόγραμμα Χρυσής Βίζας, που έδινε στους πολίτες τρίτων χωρών άδεια παραμονής, με αντάλλαγμα επενδύσεις στα ακίνητα. Οι Κινέζοι έγιναν οι πιο ενθουσιώδεις αγοραστές στη Λισαβόνα.
Όλα αυτά έδωσαν ζωή και ομόρφυναν την πόλη, όμως παράλληλα οδήγησαν και σε μια μαζική έξοδο των Πορτογάλων προς την περιφέρεια.
Μετά τις παρενέργειες που είχε η απελευθέρωση των ενοικίων, με τον λεγόμενο νόμο Cristas, η σοσιαλιστική κυβέρνηση του Antonio Costa προχώρησε σε διορθωτικές κινήσεις. Το 2018 ανακοίνωσε μορατόριουμ για τις επιβαρυμένες ζώνες και απαγόρευση στη λειτουργία νέων τουριστικών διαμερισμάτων σε κάποια μέρη. Όμως, οι ντόπιοι λένε ότι η δραστηριότητα αυτή συνεχίζεται πλέον παράνομα.
Το αποτέλεσμα είναι ότι τα διαμερίσματα των κατοίκων πια φιλοξενούν τουρίστες και τα παραδοσιακά μπακάλικα, τα mercearia, δίνουν τη θέση τους σε μοντέρνα μπαρ.
Το κατάστημα Casa Senna στο Chiado έκλεισε έπειτα από 189 χρόνια, όπως και το βιβλιοπωλείο Ferin. Το γεγονός ότι ήταν ένα από τα πιο όμορφα και το δεύτερο παλαιότερο (ιδρύθηκε το 1840) δεν το έσωσε από το λουκέτο. Στις γειτονιές που έχουν παραδοθεί στους τουρίστες χωρά μόνο ένα ιστορικό βιβλιοπωλείο και αυτός ο τίτλος ανήκει στο Bertrand, που άνοιξε το 1732 και άρα είναι, σύμφωνα με το Γκίνες, το παλαιότερο στον κόσμο.
Το 2023 η Πορτογαλία προσέλκυσε περισσότερους τουρίστες (30 εκατ.) και περισσότερα έσοδα (25 δισ. ευρώ) από ποτέ. Η Λισαβόνα θεωρείται «must» προορισμός, όπως θα συμφωνούσαν οι 700.000 επιβάτες κρουαζιέρας που αποβιβάστηκαν πέρυσι για να πάρουν μια γρήγορη γεύση της πόλης που αλλάζει.
moneyreview.gr
Διαβάστε επίσης:
Tourist go home: Πού και πώς οι τουρίστες έγιναν ανεπιθύμητοι
Το κέντρο θα γίνει ένα «μεγάλο ξενοδοχείο» – Τα όρια του Άμστερνταμ στον υπερτουρισμό
Υπερτουρισμός: Η «άβολη» πρεμιέρα του εισιτηρίου 5 ευρώ στη Βενετία
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
