Ερυθρά Θάλασσα: Τι σημαίνουν οι επιθέσεις των Χούθι για το παγκόσμιο εμπόριο

Σειρά πυραυλικών επιδρομών σε πλοία που ταξιδεύουν στην Ερυθρά Θάλασσα προκάλεσε τη μεγαλύτερη διαταραχή στο παγκόσμιο εμπόριο από την πανδημία και οδήγησε τις τιμές της ενέργειας σε υψηλότερα επίπεδα. Οι επιθέσεις είναι έργο των μαχητών Χούθι της Υεμένης που υποστηρίζονται από το Ιράν, οι οποίοι λένε ότι στοχεύουν οποιοδήποτε σκάφος που συνδέεται με το Ισραήλ προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για τη στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα.

Οι ναυτιλιακές εταιρείες έχουν επαναδρομολογήσει περισσότερα από 100 πλοία γύρω από το νότιο άκρο της Αφρικής, ένα πιο μακρύ και δαπανηρό ταξίδι. Οι δυτικές κυβερνήσεις εξετάζουν πώς να απαντήσουν, παρότι είναι επιφυλακτικές δεδομένου ότι η καταδίωξη των Χούθι στην έδρα τους θα μπορούσε να επισπεύσει έναν πόλεμο χωρίς τέλος στη Μέση Ανατολή.

1. Πόσο κακή είναι η κατάσταση;

Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που οι Χούθι επιτίθενται σε πλοία που περνούν από την Ερυθρά Θάλασσα, ποτέ δεν έχουν στοχεύσει δεξαμενόπλοια και φορτηγά πλοία τόσο συχνά. Οι αντάρτες έχουν εκτοξεύσει πυραύλους και προσπάθησαν να επιβιβαστούν και να πάρουν τον έλεγχο ορισμένων από τα πλοία, χωρίς επιτυχία. Ορισμένα έχουν υποστεί ζημιές, αλλά κανένα δεν έχει βυθιστεί ακόμη και δεν υπάρχουν αναφορές για σοβαρούς τραυματισμούς προς το παρόν. Πολλές από τις επιθέσεις εξαπολύονται κοντά στο στενό Μπαμπ αλ-Μαντάμπ από το οποίο περνούν τα πλοία για να εισέλθουν στην Ερυθρά Θάλασσα από τον Ινδικό Ωκεανό. Οι Χούθι κατέλαβαν ένα ισραηλινό τάνκερ που ονομάζεται Galaxy Leader τον Νοέμβριο το οποίο βρίσκεται πλέον στο λιμάνι της Χοντέιντα της Υεμένης. Εν μέσω αύξησης των επιθέσεων από μαχητές Χούθι που υποστηρίζονται από το Ιράν, τα πετρελαιοφόρα και τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων επανασχεδιάζουν τα δρομολόγιά τους γύρω από την Αφρική για να αποφύγουν τα ύδατα στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης – ένα αναπόφευκτο σημείο για τα πλοία που χρησιμοποιούν τη Διώρυγα του Σουέζ για να διασχίσουν Ευρώπη και Ασία.

2. Γιατί το κάνουν αυτό οι Χούθι;

Οι ηγέτες των Χούτι λένε ότι έχουν οργανώσει τις επιθέσεις για να στηρίξουν τους Παλαιστινίους. Άρχισαν να εκτοξεύουν drones και πυραύλους προς το Ισραήλ αμέσως μετά την έναρξη της σύγκρουσης στη Γάζα στις αρχές Οκτωβρίου και στη συνέχεια προχώρησαν στη στόχευση πλοίων με ισραηλινή ιδιοκτησία ή εκείνων που κατευθύνονται προς τη χώρα. Ωστόσο, ορισμένα από αυτά που δέχθηκαν επίθεση τις τελευταίες ημέρες δεν έχουν προφανείς δεσμούς με το Ισραήλ και οι εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και δεξαμενόπλοιων ανησυχούν ότι όλα τα πλοία είναι πλέον ευάλωτα. Οι Χούθι έχουν πει ότι δεν θα υποχωρήσουν έως ότου το Ισραήλ τερματίσει τη στρατιωτική του επίθεση.

3. Ποιος είναι ο άμεσος αντίκτυπος;

Εταιρείες συμπεριλαμβανομένου του γίγαντα ναυτιλίας εμπορευματοκιβωτίων A.P. Moller-Maersk A/S σταμάτησαν να χρησιμοποιούν τη διαδρομή της Ερυθράς Θάλασσας που συνδέει την Ευρώπη με την Ασία και στέλνουν τα πλοία τους γύρω από τις ακτές της Αφρικής, προσθέτοντας εβδομάδες στους χρόνους ταξιδιού. Όταν η μεγάλη εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου BP ανακοίνωσε την προσωρινή διακοπή των ταξιδιών στην Ερυθρά Θάλασσα στις 18 Δεκεμβρίου, η ονομαστική τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη αυξήθηκε έως και 13%, πριν υποχωρήσει την επόμενη μέρα. Η άνοδος προκάλεσε φόβους ότι οι ροές ενέργειας θα μπορούσαν να διαταραχθούν σε μια εποχή που η Ευρώπη εξαρτάται όλο και περισσότερο από το αέριο που μεταφέρεται από δεξαμενόπλοια για να αντικαταστήσει το άλλοτε σημαντικό ρωσικό αέριο. Τα έξοδα αποστολής και τα έξοδα ασφάλισης βρίσκονται επίσης σε άνοδο.

4. Ποια είναι η επίδραση στις τιμές του πετρελαίου;

Το πετρέλαιο αυξήθηκε 5% την εβδομάδα έως τις 22 Δεκεμβρίου, στη μεγαλύτερη άνοδο σε δύο μήνες μετά τις επιθέσεις που καθυστέρησαν την παράδοση των φορτίων. Οι δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία έχουν μετατρέψει την Ερυθρά Θάλασσα σε ζωτικής σημασίας εμπορική αρτηρία για τη μεταφορά αργού και καυσίμων, καθώς η Μόσχα πωλεί τώρα τη μερίδα του λέοντος του πετρελαίου της στην Ασία.

5. Γιατί η Ερυθρά Θάλασσα είναι τόσο σημαντική για το εμπόριο;

Είναι η μόνη διαδρομή προς τη Διώρυγα του Σουέζ, που συνδέει μερικούς από τους μεγαλύτερους καταναλωτές εμπορεύσιμων αγαθών στον κόσμο στην Ευρώπη με μεγάλους προμηθευτές από την Ασία. Περίπου το 12% του παγκόσμιου εμπορίου διέρχεται από το κανάλι, συμπεριλαμβανομένου του 30% της κυκλοφορίας εμπορευματοκιβωτίων και αγαθών αξίας άνω του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων ετησίως. Τεράστιοι όγκοι αργού, ντίζελ και άλλων προϊόντων πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή και την Ινδία περνούν από την Ερυθρά Θάλασσα στο δρόμο τους προς την Ευρώπη. Το ρωσικό πετρέλαιο με προορισμό την Ινδία και την Κίνα κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση.

6. Ποιος διασφαλίζει την ασφάλεια για τη ναυτιλία στην Ερυθρά Θάλασσα και πώς;

Μερικά πλοία έχουν τους δικούς τους ένοπλους φρουρούς ασφαλείας, οι οποίοι μπορούν να πυροβολούν εναντίον πλοίων που πλησιάζουν εάν φαίνονται εχθρικά. Υπάρχει επίσης ένας συνασπισμός για την προστασία της θάλασσας στην περιοχή. Ονομάζεται Combined Maritime Forces, περιλαμβάνει τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Σαουδική Αραβία. Οι ΗΠΑ, που επιχειρούν τον Πέμπτο Στόλο τους έξω από το Μπαχρέιν, ανακοίνωσαν μια νέα δύναμη στις 18 Δεκεμβρίου που θα υπαγόταν στο CMF, αλλά ελάχιστες λεπτομέρειες έχουν ανακοινωθεί μέχρι στιγμής. Αμερικανικά και άλλα δυτικά πολεμικά πλοία ανταποκρίθηκαν σε πολλαπλές κλήσεις κινδύνου από εμπορικά πλοία μέσα ή κοντά στην Ερυθρά Θάλασσα, βοηθώντας τα να αποκρούσουν τις επιθέσεις των Χούθι. Αυτές οι χώρες και οι Σαουδάραβες έχουν επίσης καταρρίψει μερικούς πυραύλους από τους Χούθι. Ωστόσο, υπήρξαν διαφωνίες σχετικά με το αν έπρεπε να αναληφθεί στρατιωτική δράση κατά των Χούθι ή να χρησιμοποιηθούν διπλωματικά μέσα για να προσπαθήσουν να τους πείσουν να σταματήσουν. Οι αεροπορικές επιδρομές στην Υεμένη θα ήταν γεμάτες κινδύνους και οι δυτικές κυβερνήσεις προσπαθούν να σταματήσουν τη στρατιωτική επίθεση του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας που πυροδοτεί μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση.

7. Θα μπορούσε αυτό να προκαλέσει κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα;

Ενώ υπάρχει κάποια χαλάρωση στις παγκόσμιες γραμμές ανεφοδιασμού για την εξομάλυνση των επιπτώσεων της διακοπής στην κυκλοφορία στην Ερυθρά Θάλασσα, η πανδημία Covid-19 έδειξε πόσο εύθραυστα είναι τα δίκτυα μεταφορών όταν οι μεγάλες συνδέσεις καταστρέφονται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Το πρόσθετο κόστος και οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις ζωτικών αγαθών θα μπορούσαν να διογκώσουν τις παγκόσμιες τιμές και να μειώσουν τη ζήτηση, την ώρα που ο πληθωρισμός φαίνεται να μειώνεται. Όταν το πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Ever Given κόλλησε στη Διώρυγα του Σουέζ το 2021, διέκοψε την κυκλοφορία για λιγότερο από μια εβδομάδα, αλλά χρειάστηκαν αρκετοί μήνες για να αποκατασταθούν οι διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού. Και δεν υπάρχει άμεση προοπτική τερματισμού των επιθέσεων των Χούθι.

moneyreview.gr με πληροφορίες από Bloomberg

Διαβάστε επίσης:

Το χάος στην Ερυθρά Θάλασσα φέρνει νέο πληθωριστικό κύμα – Κίνδυνος για την Ελλάδα

Δένδιας: Η Ελλάδα στέλνει φρεγάτα στην Ερυθρά Θάλασσα

Πετρέλαιο: Υπό έλεγχο η άνοδος των τιμών – Τι λένε οι αναλυτές

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News