Σε σταυροδρόμι η ΕΚΤ – Η δυσκολότερη απόφαση για τα επιτόκια

Παγίδες σε κάθε κατεύθυνση ελλοχεύουν για την ΕΚΤ στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής· εάν κρατήσει τα επιτόκια αμετάβλητα, τότε μπορεί να θεωρηθεί ότι εγκατέλειψε νωρίς τη μάχη εναντίον του πληθωρισμού. Εάν όμως τα ανεβάσει ξανά τότε υπάρξει περίπτωση να επιβαρύνει περαιτέρω την οικονομία της Ευρωζώνης. Πάντως, οι αναλυτές πιστεύουν ότι η σημερινή συνεδρίαση είναι η τελευταία ευκαιρία για τα «γεράκια» της ΕΚΤ -τουλάχιστον για κάποιους μήνες ακόμη- να πιέσουν για νέα αύξηση στα επιτόκια.

Ενόψει της σημερινής απόφασης της ΕΚΤ, ο κεντρικός τραπεζίτης της Ολλανδίας, Klaas Knot, δήλωσε ότι οι επενδυτές μπορεί να υποτιμούν την πιθανότητα νέας αύξησης των επιτοκίων, ιδίως διότι η αύξηση των μισθών είναι ταχύτερη από το απαιτούμενο για την επίτευξη του πληθωριστικού στόχου του 2%. Αντίστοιχες απόψεις έχουν εκφράσει ο Joachim Nagel της Γερμανίας και ο Pierre Wunsch του Βελγίου.

«Αν δεν αυξήσουν τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο, το παράθυρο θα κλείσει», δήλωσε χαρακτηριστικό Frederik Ducrozet, επικεφαλής μακροοικονομικής έρευνας στην Pictet Wealth Management. «Το ΑΕΠ είναι στα πρόθυρα συρρίκνωσης και η πιστωτική ανάπτυξη επιβραδύνεται γρήγορα», προσέθεσε.

Εξ ου και είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλέψει κανείς τη σημερινή απόφαση της ΕΚΤ, ενώ η ίδια η κεντρική τράπεζα -για πρώτη φορά εδώ και τουλάχιστον έναν χρόνο- δεν έχει δώσει κανένα σημάδι για την επόμενή της κίνηση.

Ήρθε η ώρα για παύση;

Η ΕΚΤ προχώρησε σε εννέα συναπτές αυξήσεις επιτοκίων, φέρνοντας το επιτόκιο αναφοράς από το ιστορικό υψηλό του -0,5% στο ιστορικό υψηλό του 3,75%.

Ο κεντρικός τραπεζίτης της Πορτογαλίας, Mário Centeno, που συγκαταλέγεται στα «περιστέρια» της ΕΚΤ, δήλωσε ότι ο κίνδυνος της υπερβολής είναι πλέον υπαρκτός, δεδομένου ότι οι προβλέψεις για την οικονομία της Ευρωζώνης έχουν επιδεινωθεί σημαντικά τις τελευταίες εβδομάδες.

Από την πλευρά του, ο Ignazio Visco της κεντρικής τράπεζας της Ιταλίας δήλωσε «ότι βρισκόμαστε κοντά στο επίπεδο, όπου μπορούμε να σταματήσουμε τις αυξήσεις επιτοκίων», επικαλούμενος την αποκλιμάκωση του δομικού πληθωρισμού.

Οι traders ποντάρουν σε παύση της νομισματικής σύσφιγξης, με πιθανότητα 35% για περαιτέρω αύξηση 25 ποσοστιαίων μονάδων βάσης. Οι πιθανότητες νέας αύξησης υποχώρησαν την τελευταία εβδομάδα, όταν ανακοινώθηκε η βουτιά της γερμανικής βιομηχανικής παραγωγής και αναθεωρήθηκε επί τα χείρω η ανάπτυξη της Ευρωζώνης για το β’ τρίμηνο.

Υψηλά ο πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη έχει υποχωρήσει σημαντικά από πέρυσι, αγγίζοντας το 5,3% τον Αύγουστο. Εξακολουθεί βέβαια να ανέρχεται πολύ υψηλότερα από τον στόχο της ΕΚΤ, ενώ οι πιέσεις από την άνοδο των τιμών πετρελαίου και την αδυναμία του ευρώ μπορεί να σημαίνουν νέες πληθωριστικές πιέσεις.

Σημειώνεται πως η ΕΚΤ θα ανακοινώσει σήμερα και ανανεωμένες προβλέψεις, αναμένοντας κατά πάσα πιθανότητα χαμηλότερη ανάπτυξη φέτος και υψηλότερο πληθωρισμό το 2023 και το 2024. «Ο στασιμοπληθωρισμός έρχεται στην Ευρωζώνη, το οποίο λογικά σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν αυξήσεις επιτοκίων για ένα διάστημα», δήλωσε ο Vítor Constâncio, πρώην αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, ο οποίος προβλέπει νέα αύξηση στη σημερινή συνεδρίαση.

Οι δύο πλευρές

Πέρυσι, η ΕΚΤ δέχθηκε δριμεία κριτική για καθυστερημένη αντίδραση -σε σύγκριση με τις ΗΠΑ- στην εκτίναξη του πληθωρισμού. «Θα φανεί άσχημο εάν κάνουν παύση, όταν ο πληθωρισμός ανέρχεται στο 5,3%», δήλωσε ο Ludovic Subran, επικεφαλής οικονομολόγος στη γερμανική Allianz. «Μήπως η ΕΚΤ τα παρατά πολύ νωρίς; Είναι τρομακτικό για όσους ανησυχούν για στασιμοπληθωρισμό στην Ευρώπη», τόνισε.

Ένας ακόμη λόγος είναι ότι η ταχεία αύξηση των μισθών συντηρεί τις πιέσεις στις τιμές, ιδίως στον κλάδο των υπηρεσιών, όπου το κόστος εργασίας είναι μεγάλο μέρος των εξόδων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, οι μισθοί αυξήθηκαν κατά 5,5% το δεύτερο τρίμηνο και το κόστος εργασίας κατά 6,4%, αμφότερα κοντά σε ιστορικό υψηλό.

Ωστόσο, οι προβλέψεις για την οικονομία επιδεινώνονται συνεχώς, τα δάνεια μειώθηκαν σημαντικά και η αγορά εργασίας άρχισε να δείχνει σημάδια αδυναμίας. Επίσης, ο δομικός πληθωρισμός, που εξαιρεί τις ευμετάβλητες τιμές ενέργειας και τροφίμων, φαίνεται πως έφτασε σε κορύφωση το καλοκαίρι και αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω.

Από την πλευρά του ο Dirk Schumacher της γαλλικής τράπεζας Natixis διερωτήθηκε: «Ποιο είναι το νόημα της σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής; Είναι να επιβραδύνει την οικονομία. Λοιπόν αυτό συμβαίνει τώρα».

Η πρόκληση για τη Lagarde

Ορισμένοι προβλέπουν ότι όσο η ΕΚΤ πλησιάζει στην κορύφωση των επιτοκίων, ενδέχεται να προχωρήσει σε σύσφγιξη με άλλους τρόπους, όπως τον ταχύτερο περιορισμό του ισολογισμού της μέσω ποσοτικής χαλάρωσης, επισπεύδοντας το τέλος των επανεπενδύσεων στο χαρτοφυλάκιο ομολόγων αξίας 1,7 τρισ. ευρώ. Μια άλλη επιλογή είναι η μείωση των τόκων σε εμπορικές τράπεζες και κυβερνήσεις για τις καταθέσεις τους στην ΕΚΤ.

Σε κάθε περίπτωση, η μεγαλύτερη πρόκληση για την επικεφαλής της ΕΚΤ, Christine Lagarde, ίσως είναι να πείσει τις αγορές ότι το κόστος δανεισμού ενδέχεται να αυξηθεί ξανά εάν ο πληθωρισμός δεν υποχωρήσει. 

moneyreview.gr με πληροφορίες από Financial Times

Διαβάστε επίσης:

ΕΚΤ: Διχασμένοι αναλυτές και αξιωματούχοι για την επόμενη κίνηση

Ευρώπη: Πιο «βρώμικη» η μάχη με τον πληθωρισμό από τις ΗΠΑ

Κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού στην Ευρώπη

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News