3,3 δισ. άνθρωποι ζουν σε χώρες με συντριπτική κρίση χρέους
Σχεδόν η μισή ανθρωπότητα ζει σε χώρες που δαπανούν περισσότερα χρήματα πληρώνοντας τόκους για τα χρέη τους παρά για την εκπαίδευση ή την υγεία, σύμφωνα με μια νέα έκθεση των Ηνωμένων Εθνών. Ο μισός μας πλανήτης, περίπου 3,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι, βυθίζεται σε μια αναπτυξιακή καταστροφή, που τροφοδοτείται από μια συντριπτική κρίση χρέους», διεμήνυσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σε συνέντευξη Τύπου όπου παρουσίασε την κατάσταση του παγκόσμιου χρέους. Το 2022, το παγκόσμιο δημόσιο χρέος έφτασε το ρεκόρ των 92 τρισ. δολαρίων και οι αναπτυσσόμενες χώρες επωμίστηκαν ένα δυσανάλογο ποσό, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Επειδή μια τέτοια «συντριπτική κρίση χρέους» επικεντρώνεται κυρίως σε φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες, «δεν θεωρείται ότι αποτελεί συστημικό κίνδυνο για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αυτό είναι οφθαλμαπάτη», είπε ο Γκουτέρες.
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές μπορεί να φαίνεται ότι δεν «υποφέρουν» ακόμη, αλλά δισεκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν και τα επίπεδα του δημόσιου χρέους «είναι συγκλονιστικά και αυξάνονται», πρόσθεσε. Σύμφωνα με την έκθεση, ο αριθμός των χωρών που αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα χρέους έχει αυξηθεί απότομα από 22 έθνη το 2011 σε 59 το 2022. Και συνολικά 52 χώρες, σχεδόν το 40% του αναπτυσσόμενου κόσμου, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα χρέους, σημείωσε ο Γκουτέρες. Στην Αφρική, το ποσό που δαπανάται για πληρωμές τόκων είναι υψηλότερο από τις δαπάνες για εκπαίδευση ή υγεία, ενώ αναπτυσσόμενες χώρες στην Ασία και την Ωκεανία διαθέτουν περισσότερα κεφάλαια για πληρωμές τόκων παρά για υγεία, αναφέρει η έκθεση. Ομοίως, στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, οι αναπτυσσόμενες χώρες αφιερώνουν περισσότερα χρήματα σε πληρωμές τόκων παρά σε επενδύσεις. «Σε όλο τον κόσμο, τα αυξανόμενα βάρη χρέους εμποδίζουν τις χώρες να επενδύσουν στη βιώσιμη ανάπτυξη», προσθέτει η έκθεση. Ο Γκουτέρες είπε ότι ένα αυξανόμενο μερίδιο του χρέους κατέχεται από ιδιώτες πιστωτές που χρεώνουν υψηλά επιτόκια στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ως παράδειγμα, ανέφερε τις αφρικανικές χώρες που πληρώνουν κατά μέσο όρο τέσσερις φορές περισσότερο για δανεισμό από τις Ηνωμένες Πολιτείες και οκτώ φορές περισσότερο από τις πιο πλούσιες ευρωπαϊκές χώρες.
Η έκθεση αναφέρει ότι το δημόσιο χρέος έχει φτάσει σε «κολοσσιαία επίπεδα», γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε δύο παράγοντες. Πρώτον, επειδή οι οικονομικές ανάγκες των χωρών εκτινάχθηκαν στα ύψη καθώς προσπαθούσαν να αποκρούσουν τον αντίκτυπο διαδοχικών κρίσεων, από την πανδημία της COVID-19 και το αυξανόμενο κόστος ζωής μέχρι την κλιματική αλλαγή. Και δεύτερον, επειδή η παγκόσμια χρηματοοικονομική αρχιτεκτονική «καθιστά την πρόσβαση των αναπτυσσόμενων χωρών στη χρηματοδότηση ανεπαρκή και δαπανηρή». Ο Γκουτέρες ανέφερε στους δημοσιογράφους ότι σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, 36 χώρες βρίσκονται στη λεγόμενη «διαμάχη χρέους» – είτε εντός είτε σε υψηλό κίνδυνο δυσχέρειας χρέους. Αλλες 16 πληρώνουν μη βιώσιμα επιτόκια σε ιδιώτες πιστωτές και συνολικά 52 χώρες –σχεδόν το 40% του αναπτυσσόμενου κόσμου– αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα χρέους.
Η αξιωματούχος επί θεμάτων εμπορίου του ΟΗΕ Ρεμπέκα Γκρίνσπαν τόνισε «το τεράστιο μέγεθος και την ταχύτητα με την οποία έχει αυξηθεί το δημόσιο χρέος», επισημαίνοντας μια υπερπενταπλάσια αύξηση από το 2000, «ξεπερνώντας σημαντικά την αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ (ακαθάριστο εγχώριο προϊόν) που έχει μόλις τριπλασιαστεί στο ίδιο διάστημα». Περιφερειακά, μεταξύ 2010 και 2022, το ύψος του δημόσιου χρέους αυξήθηκε σχεδόν τέσσερις φορές στην Ασία και τον Ειρηνικό, τρεις φορές στην Αφρική, 2,5 φορές στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία και 1,6 φορές στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, λέει η γραμματέας της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Ασία και τον Ειρηνικό, Aρμίντα Αλισιαμπάνα.
Δύο 24ωρα μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης το συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ενέκρινε πρόγραμμα διάσωσης 3 δισ. δολαρίων για το Πακιστάν με στόχο να βοηθήσει στη σταθεροποίηση της προβληματικής οικονομίας της Νότιας Ασίας. Το Πακιστάν αντιμετώπισε ένα δύσκολο εξωτερικό περιβάλλον, καταστροφικές πλημμύρες και λανθασμένες πολιτικές που οδήγησαν σε μεγάλα δημοσιονομικά και εξωτερικά ελλείμματα και αύξηση του πληθωρισμού. Η συμφωνία για το Καράτσι, το οποίο βρέθηκε στο χείλος της χρεοκοπίας, ήρθε έπειτα από οκτώ μήνες σκληρών διαπραγματεύσεων.
Πηγή: kathimerini.gr
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
