EIU: Η νέα κρίση και ποιες χώρες κινδυνεύουν από το doom loop τραπεζών-χρέους

Η Credit Suisse, μία ευρωπαϊκή τράπεζα που μετρά ιστορία 167 ετών και είχε χαρακτηριστεί από το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ως παγκοσμίως συστημικά σημαντικό ίδρυμα, εξαγοράστηκε εκτάκτως τον Μάρτιο από την UBS σε τίμημα αρκετά χαμηλότερο από την χρηματιστηριακή της αξία. Λίγες ημέρες νωρίτερα, είχε καταρρεύσει μια σειρά από περιφερειακές αμερικανικές τράπεζες, αυξάνοντας τις ανησυχίες περί ντόμινο πτωχεύσεων.

Τα πρωτοφανή αυτά περιστατικά προκαλούν ένα εύλογο ερώτημα: θα δούμε νέα κρίση αλά 2008; Το Economist Intelligence Unit απαντά όχι, αλλά σημειώνει πως εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι για ανεπτυγμένες και αναδυόμενες αγορές.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το EIU οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας στις μεγάλες τράπεζες είναι σε γενικές γραμμές υγιείς, καθώς η εφαρμογή των διεθνών κανόνων της Βασιλείας ΙΙΙ σε συνδυασμό με τα τοπικά μέτρα προστασίας, κατέστησαν τις τράπεζες ανθεκτικότερες σε σχέση με μία δεκαετία νωρίτερα. Παράλληλα, εφαρμόζονται αυστηρότερες προδιαγραφές για τις συστημικά σημαντικές τράπεζες. Τέλος, η ασφάλιση των καταθέσεων σε Ε.Ε. και ΗΠΑ θα αποτρέψει μια μαζική φυγή καταθετών, αφήνοντας όμως ένα περιθώριο για εκροή πλούσιων πελατών – όπως συνέβη και στην περίπτωση της Credit Suisse.

Μάλιστα, ιδίως οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι πιο ανθεκτικές από το 2008 χάρη στην αυστηρή εποπτεία και ρύθμιση, αλλά και τις υψηλές κεφαλαιακές απαιτήσεις, σύμφωνα με το EIU.

Κίνδυνοι 

Ωστόσο, η αύξηση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο θα οδηγήσει σε αύξηση των περιθωρίων κέρδους των τραπεζών, αλλά παράλληλα και των μη εξυπηρετούμενων δανείων και των απωλειών στην αγορά ομολόγων. Σε αυτούς τους κινδύνους εκτίθενται ιδίως οι μικρότερες τράπεζες, οι οποίες -στις ΗΠΑ κατά κύριο λόγο- έχουν πιο χαλαρή εποπτεία.

Εξ ου και το EIU θεωρεί πιθανό να ακολουθήσουν και άλλες καταρρεύσεις τραπεζών μέσα στο 2023, όχι όμως συστημικά σημαντικών. Συνεπώς, αναμένει πως η αγορά θα αλλάξει, βελτιώνοντας μεν την ανταγωνιστική θέση ορισμένων τραπεζών, αλλά και αυξάνοντας τους κινδύνους συγκέντρωσης μεγάλων χαρτοφυλακίων σε λίγες μεγάλες τράπεζες.

Παρότι οι αναδυόμενες αγορές δεν προβλέπεται να επηρεαστούν με αντίστοιχο τρόπο από τους τριγμούς στον τραπεζικό κλάδο, έχουν να αντιμετωπίσουν άλλους κινδύνους που απορρέουν από τη διάδραση των τραπεζών και με το κρατικό χρέος, ανάλογα με τη ισχύ της εποπτείας και τα επίπεδα χρέους αντίστοιχα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το EIU, οι κυβερνήσεις σε αυτές τις αγορές βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις τράπεζές τους για ρευστότητα και οι τράπεζες αυτές εξαρτώνται πολύ από τα κρατικά ομόλογα, ώστε να διασφαλίζουν χρηματοδότηση από την κεντρική τράπεζα. Η συγκέντρωση κρατικών ομολόγων εκθέτει τις τράπεζες στον κίνδυνο απωλειών στην περίπτωση που η αγοραστική αξία του κρατικού χρέους υποχωρήσει. Εξ ου και το ΔΝΤ προειδοποιεί εδώ και μία διετία για πιθανούς κινδύνους σε τράπεζες που επιβαρύνονται από κρατικό χρέος.

Σύμφωνα με τους αναλυτές του EIU, στο χείριστο σενάριο οι τράπεζες στις αναδυόμενες αγορές και ιδίως αυτές με χαμηλή ρευστότητα μπορεί να υποχρεωθούν να μειώσουν τα δάνεια προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Και όσο επιβραδύνεται ο ρυθμός ανάπτυξης και συρρικνώνονται τα έσοδα από φόρους, τα κρατικά ταμεία να δέχονται ακόμη μεγαλύτερη πίεση, ενισχύοντας και τα προβλήματα των τραπεζών. 

Όπως εξηγεί το think tank, αυτός ο φαύλος κύκλος μεταξύ τραπεζών και κρατικού χρέους –το λεγόμενο doom loop- μπορεί να σπρώξει ένα κράτος σε χρεοκοπία, όπως συνέβη το 1998 στη Ρωσία και το 2001-2002 στην Αργεντινή. 

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης:

Εκτίναξη επιτοκιακών κερδών στις τράπεζες

S&P: Ο «λογαριασμός» της τραπεζικής αναταραχής – Άντεξαν οι ελληνικές τράπεζες

ΕΚΤ: Στο μικροσκόπιο η ρευστότητα των τραπεζών – Εξετάζει αύξηση των κεφαλαιακών απαιτήσεων

Stress test: Θετικά τα πρώτα αποτελέσματα για τις ευρωπαϊκές τράπεζες

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News