Τα συστήματα υγείας, ο μεγάλος «ασθενής» της Ε.Ε.

Μέχρι το 2020, Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία θεωρούνταν οι χώρες με τα καλύτερα συστήματα υγείας στον κόσμο. Όμως, μετά από δύο δεκαετίες και μία πανδημία, η εικόνα έχει αλλάξει. Η έλλειψη χρηματοδότησης σε συνδυασμό με το αυξανόμενο κόστος περίθαλψης του γηράσκοντος πληθυσμού σημαίνουν ότι τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας δυσκολεύονται πλέον να ανταποκριθούν στις υπηρεσίες τους. 

Πολύ περισσότερο, είναι πολύ πιθανόν να υπάρξουν και ελλείψεις εργαζομένων στον χώρο υγείας το επόμενο διάστημα. 

Πέρυσι, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δημοσίευσε μία έκθεση που χαρακτήριζε τους γηράσκοντες πληθυσμούς της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένου και του γηράσκοντος ιατρικού προσωπικού «ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να εκραγεί». Στη Γαλλία, περίπου το ήμισυ των ιατρών είναι ηλικίας άνω των 55 ετών. Στην Ιταλία, ο ιατρικός σύλλογος προβλέπει ότι περίπου 100.000 ιατροί στο δημόσιο σύστημα υγείας θα παραιτηθούν ή θα συνταξιοδοτηθούν την επόμενη τετραετία. 

Στα τέλη του 2022, η αύξηση της επιδημίας γρίππης, του κορωνοϊού και άλλων λοιμώξεων του αναπνευστικού είχαν ως αποτέλεσμα να γεμίσουν τα νοσοκομεία με το ιατρικό προσωπικό από την Ρώμη έως το Βερολίνο να εκδηλώνει ανησυχίες για ελλείψεις σε ιατρικούς και νοσηλευτές και για τις χαμηλές αμοιβές τους. Εν μέσω δε της αυξημένης ζήτησης σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., υπήρξαν και ελλείψεις σε αντιβιωτικά. 

Η κατάσταση αυτή έγινε πολύ χειρότερη από τα αυξανόνενα διαρθρωτικά προβλήματα. Έξω από τις μεγάλες πόλεις, είναι ολοένα και πιο δύσκολο να βρει κάποιος άρτια στελεχωμένες ιατρικές υπηρεσίες ή εντατικές με εξειδικευμένο εξοπλισμό. Στις πιο πλούσιες χώρες, τα νοσοκομεία είναι στελεχωμένα με προσωπικό σε βάρος όμως των φτωχότερων περιοχών της Ευρώπης. 

Για να καταστούν όμως τα συστήματα υγείας πιο ανθεκτικά στις χώρες μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) αυτό θα κοστίσει κατά μέσο όρο 1,4% του ΑΕΠ πάνω περισσότερο από το επίπεδο των δαπανών πριν από την πανδημία, σύμφωνα με έκθεση του ΠΟΥ. 

Τον Ιανουάριο, έκθεση από την Ένωση Ασφαλιστών της Ισπανίας διαπίστωσε ότι το ένα τέταρτο όλων των Ισπανών – το υψηλότερο ποσοστό όλων των εποχών – καλύπτονται πλέον από ιδιωτική ασφάλιση υγείας.

Η οικονομική κρίση του 2008 οδήγησε σε περικοπές. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι δαπάνες για την υγεία παρέμειναν σταθερές ως ποσοστό του ΑΕΠ για περισσότερο από μια δεκαετία, παρόλο που το κόστος των φαρμάκων, των διαγνωστικών και των θεραπειών αυξήθηκε, με αποτέλεσμα τους στάσιμους μισθούς και τους αυστηρότερους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων. Ενώ οι δαπάνες εκτινάχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid, πολλές από αυτές αφορούσαν εφάπαξ και έκτακτες δαπάνες, όπως επιπλέον κρεβάτια και εμβόλια.

Σε σύγκριση βέβαια με πολλές άλλες περιοχές, η Ευρώπη βρίσκεται σε καλύτερη από το μέσο όρο όσον αφορά τον αριθμό των γιατρών και των νοσηλευτών κατά κεφαλήν. Αλλά αυτό το γεγονός από μόνο του δεν λέει όλη την ιστορία. Πολλοί επαγγελματίες στον χώρο της υγείας είναι συγκεντρωμένοι στις πόλεις και σε ολόκληρη τη γηραιά ήπειρο, η αναλογία των ιατρών και νοσηλευτών έχει μειωθεί.

Στη Σουηδία, τη Γαλλία, την Ελβετία και την Ολλανδία, περισσότεροι από ένας στους πέντε ηλικιωμένους με χρόνιες παθήσεις ανέφεραν ότι είχαν χάσει ή καθυστερήσει τη φροντίδα στο απόγειο της πανδημίας. Αυτά τα χαμένα ραντεβού, που περιγράφονται λεπτομερώς σε μια έρευνα από το Commonwealth Fund, ένα think tank υγειονομικής περίθαλψης με έδρα τις ΗΠΑ, θέτουν τους ασθενείς σε υψηλότερο κίνδυνο μακροχρόνιων επιπλοκών που μπορεί να χρειαστούν ακόμη πιο χρονοβόρα θεραπεία στο μέλλον.

Η φροντίδα για τους γηράσκοντες πληθυσμούς είναι γενικά πιο δαπανηρή. Το 2020, περίπου το ένα πέμπτο των 448 εκατομμυρίων κατοίκων της ΕΕ ήταν ηλικίας άνω των 65 ετών, σύμφωνα με τη Eurostat. Αυτό είναι 3 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο σε σχέση με μια δεκαετία νωρίτερα.

Επίσης, οι χώρες με χαμηλότερο εισόδημα στην ΕΕ έχουν καταντήσει να τροφοδοτούν τους πλουσιότερους γείτονές τους, εκπαιδεύοντας νέους γιατρούς και νοσηλευτές μόνο για να τους χάσουν σε αγορές με υψηλότερους μισθούς. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ρουμανίας, η οποία παράγει τους περισσότερους αποφοίτους ιατρικής σχολής κατά κεφαλήν στην ΕΕ με περισσότερους από 25 ανά 100.000, αλλά έχει κάτω του μέσου όρου πυκνότητα εργαζομένων στον τομέα της υγείας, που σημαίνει ότι πολλοί γιατροί μεταναστεύουν.

Για παράδειγμα στη Γερμανία, οι Ρουμάνοι γιατροί αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα μεταναστών σε μια χώρα όπου περισσότεροι από ένας στους 10 γιατρούς εκπαιδεύτηκαν αλλού. Με ετήσιους μισθούς στη Γερμανία κατά μέσο όρο 166.400 ευρώ (176.780 δολάρια), οι μετανάστες γιατροί μπορούν να κερδίζουν τουλάχιστον τρεις φορές περισσότερα από ό,τι αν έμεναν στη Ρουμανία. Από την άλλη, οι Γερμανοί γιατροί μετακομίζουν στη γειτονική Ελβετία, όπου ο μέσος μισθός είναι περίπου 20% υψηλότερος. 

moneyreview.gr με πληροφορίες από Bloomberg

Διαβάστε επίσης:

Ξεμένει από γιατρούς η Ευρώπη – Γερνά το υγειονομικό προσωπικό

Microsoft: Βοηθά τους γιατρούς να κρατούν το ιστορικό των ασθενών μέσω τεχνητής νοημοσύνης 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News