Απεξάρτηση της Ελλάδας από το ρωσικό φυσικό αέριο: H συμφωνία ΔΕΠΑ – TotalEnergies

Με μια στρατηγική συμφωνία μεταξύ της ΔΕΠΑ και του γαλλικού κολοσσού TotalEnergies για την προμήθεια 10 φορτίων LNG το κρίσιμο πεντάμηνο Νοεμβρίου 2022 – Μαρτίου 2023 η Ελλάδα θωρακίζεται πλήρως στην περίπτωση μείωσης ή και πλήρους διακοπής του ρωσικού αερίου και στρώνει το έδαφος για τη σταδιακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία.

Η συμφωνία που ανακοινώθηκε χθες από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αφορά την προμήθεια της ΔΕΠΑ με LNG από την TotalEnergies, με δύο φορτία ανά μήνα για τους πέντε χειμερινούς μήνες, που αντιστοιχούν σε 10 ΤWh.

Οι ποσότητες αντιστοιχούν περίπου στο 1/7 της ετήσιας κατανάλωσης φυσικού αερίου (70 τεραβατώρες το 2021) και σύμφωνα με αρμόδιες πηγές υποκαθιστούν σχεδόν σε ποσοστό 100% τις ρωσικές εισαγωγές αερίου όχι μόνο της ΔΕΠΑ, αλλά συνολικά της χώρας. Η ΔΕΠΑ εισάγει από την Gazprom βάσει μακροχρόνιας σύμβασης περί τα 2 δισ/κ.μ. αερίου ετησίως, ενώ στο 1 δισ./κ.μ. αθροίζονται οι ποσότητες που εισάγουν η Mytiineos, o όμιλος Κοπελούζου και η ΔΕΗ.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι η σύμβαση δεν τιμολογεί το φυσικό αέριο με σημείο αναφοράς το ΤΤF της Ολλανδίας, το οποίο όπως έχει δηλώσει ο επικεφαλής της ΔΕΠΑ Κώστας Ξιφαράς, με αφορμή την εν εξελίξει συζήτηση στα ευρωπαϊκά όργανα για την επιβολή πλαφόν, «δεν αντανακλά πλέον την ισορροπία προσφοράς και ζήτησης».

Η ΔΕΠΑ διατηρεί τη δυνατότητα να μην παραλάβει τα φορτία εάν κριθεί ότι δεν είναι απαραίτητα, καταβάλλοντας ένα τέλος στη γαλλική εταιρεία. Η σύμβαση τελεί στο πλαίσιο της ασφάλειας εφοδιασμού της χώρας, που σημαίνει ότι σε περίπτωση που το LNG δεν μας χρειαστεί, η ΔΕΠΑ θα αποζημιωθεί για το πρόστιμο που θα πληρώσει στην ΤotalΕnergy μέσω του τέλους ασφάλειας εφοδιασμού που πληρώνουν οι χρήστες του συστήματος φυσικού αερίου.

Το ρίσκο αυτού του κόστους δικαιολογούν πλήρως οι συνθήκες έντασης των τελευταίων ημερών στη γεωπολιτική και ενεργειακή σκηνή.

Η σύμβαση με την Total εξασφαλίζει στη χώρα ακόμη και σε συνθήκες μεγάλης αστάθειας και «στενότητας» τα απαραίτητα για τον ομαλό εφοδιασμό της αγοράς φορτία LNG σε τιμές πολύ χαμηλότερες από αυτές που θα διαμορφωθούν στη spot αγορά σε συνθήκες πλήρους διακοπής του ρωσικού αερίου. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ήδη, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022, η εξάρτηση της Ελλάδας από το ρωσικό φυσικό αέριο περιορίστηκε στο 34% (έναντι 45% το ίδιο διάστημα πέρυσι). Παράλληλα έχουν ενισχυθεί σημαντικά οι εισαγωγές LNG από τη Ρεβυθούσα (αύξηση 50% σε ετήσια βάση), οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 44% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου, έναντι 31% τον περασμένο χρόνο. 

Τη στρατηγική σημασία για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας επισήμανε με δήλωσή του ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ, Κώστας Ξιφαράς. «Από την έναρξη της ενεργειακής κρίσης και αξιοποιώντας τον στρατηγικό της σχεδιασμό, η ΔΕΠΑ Εμπορίας, σε στενή συνεργασία με την κυβέρνηση και τον αρμόδιο υπουργό κ. Σκρέκα, προχωρεί σε κινήσεις και συμφωνίες όπως αυτή με τη γαλλική TotalEnergies, που διασφαλίζουν τον απρόσκοπτο ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας», τόνισε.

Την ορθότητα της απόφασης της ελληνικής κυβέρνησης για την εκ των προτέρων δέσμευση φορτίων LNG επιβεβαιώνουν πλήρως οι χθεσινές δηλώσεις του επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), Φατίχ Μπιρόλ. Οι αγορές LNG το 2023 πιθανόν να είναι πιο «σφιχτές» απ’ ό,τι φέτος, καθώς η ζήτηση μπορεί να αυξηθεί στην Κίνα, την Ινδία και άλλες περιοχές της Ασίας, δήλωσε, προειδοποιώντας ότι «εάν η κινεζική οικονομία ανακάμψει, θα είναι πολύ δύσκολο για την Ευρώπη να μπορεί να προσελκύσει τόσο LNG», έχοντας κάνει αναφορά πριν στην αύξηση των εισαγωγών LNG κατά 60% φέτος.

Σύμφωνα εξάλλου και με τις εκτιμήσεις του Bloomberg, το σαμποτάζ στον Nord Stream αυξάνει τις ανάγκες της Ευρώπης σε LNG κατά 90%. Αυτό θα σημαίνει έναν πραγματικό πόλεμο μεταξύ Ευρώπης και Ασίας για φορτία, στοιχείο που οδηγεί σε νέα ρεκόρ τους ναύλους των πλοίων.

«Μάχη» για μία θέση στη Ρεβυθούσα

Η ζήτηση για θέσεις (slots) στις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας αναμένεται ενισχυμένη ενόψει της ετήσιας δημοπρασίας 2023. Για πρώτη φορά, άδειες συμμετοχής στις δημοπρασίες έχουν ζητήσει από τη ΡΑΕ μεγάλοι διεθνείς traders, όπως η Vitol, ενώ αρμόδιοι φορείς εκτιμούν ότι την εμφάνισή τους θα κάνουν και αμερικανικές εταιρείες. Ενισχυμένο είναι και το ενδιαφέρον βουλγαρικών και ρουμανικών εταιρειών, αλλά και της αυστριακής OMV, πέραν βεβαίως των ελληνικών ομίλων (ΔΕΠΑ, Mytilineos, Εlpedison, Hρων, ΔΕΗ) που βλέπουν ευκαιρίες και για εξαγωγές στις γειτονικές χώρες. Τον ανταγωνισμό για μία θέση στη Ρεβυθούσα πυροδότησε η απόφαση της Βουλγαρίας για διαγωνισμό προμήθειας LNG φορτίων που αντιστοιχούν σε 16 ΤWh, που θα μεταφέρονται με αντίστροφη ροή του υφιστάμενου ελληνοβουλγαρικού αγωγού.

Το ισχυρό ενδιαφέρον ξένων εταιρειών για εξαγωγές μέσω της Ρεβυθούσας, που σε κανονικές συνθήκες θα ήταν ιδιαίτερα θετικό, στην παρούσα συγκυρία προβληματίζει και αυτό γιατί μπορεί να μείνει η εγχώρια αγορά χωρίς φορτία. Σε μια προσπάθεια διαχείρισης αυτού του κινδύνου, η ΡΑΕ μετέφερε τη δημοπρασία του ΔΕΣΦΑ για τις 17 Οκτωβρίου προκειμένου να τροποποιήσει τον κώδικα θέτοντας κάποιες δικλίδες ασφαλείας, όπως να αυξήσει τα πρόστιμα σε περίπτωση που δεν αξιοποιηθούν τα slots και να περιορίσει τον χρόνο αεριοποίησης του καυσίμου στις 6 ημέρες από 18. Το γεγονός, πάντως, ότι κάποιες ελληνικές εταιρείες, όπως η Mytilineos και η Elpedison, έχουν κλείσει από πέρυσι θέσεις και για το 2023, στο πλαίσιο των δημοπρασιών πενταετούς διάρκειας που καθιέρωσε για πρώτη φορά η ΡΑΕ, προσφέρει σχετική ανακούφιση στις αρμόδιες ελληνικές αρχές.

Πηγή: kathimerini.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News