To φυσικό αέριο βάζει την οικονομία στο τρενάκι του τρόμου

Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να καταθέσει την ερχόμενη εβδομάδα τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό, ύψους 2-2,5 δισ. ευρώ, προκειμένου να καλυφθούν τα επιπλέον ποσά κυρίως για την επιδότηση των λογαριασμών του ρεύματος και των αυξημένων ενεργειακών αναγκών του Δημοσίου.

Δύο εβδομάδες αργότερα, στα μέσα Σεπτεμβρίου, θα ετοιμαστεί και το νέο μακροοικονομικό σενάριο, με τις επικαιροποιημένες προβλέψεις της κυβέρνησης για ΑΕΠ και πληθωρισμό, ώστε να καταρτισθεί το προσχέδιο προϋπολογισμού που θα υποβληθεί στη Βουλή στις 3 Οκτωβρίου, όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Καθημερινής. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ρυθμός ανάπτυξης για φέτος τοποθετείται πλέον πάνω από 4% (έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για 3,1%), ενώ ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα πλησιάσει την πρόβλεψη της Κομισιόν (8,9%).

Ωστόσο, όλος αυτός ο σχεδιασμός κρύβει μια άνευ προηγουμένου αβεβαιότητα. Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά υψηλόβαθμο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, «η οικονομική πολιτική βρίσκεται στο τρενάκι του τρόμου».

Ο λόγος είναι προφανώς η αλματώδης άνοδος της τιμής του φυσικού αερίου, που διαμορφώθηκε τις τελευταίες ημέρες περίπου στα 320 ευρώ η MWH, ξεπερνώντας κάθε πρόβλεψη και χωρίς πειστική προοπτική υποχώρησης.

Το κόστος των μέτρων στήριξης της κυβέρνησης είναι τεράστιο. Αθροίζεται, σύμφωνα με εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου, σε 14 δισ. ευρώ για το σύνολο της φετινής χρονιάς. Τα 12 δισ. ευρώ αφορούν την επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος, με το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης να συνεισφέρει τα 10 δισ. ευρώ και τον προϋπολογισμό τα υπόλοιπα 2 δισ. ευρώ. Αλλα 2 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό αφορούν τα υπόλοιπα μέτρα στήριξης έναντι της ενεργειακής κρίσης, πλην του ρεύματος.

Το χειρότερο είναι ότι τα μέτρα αυτά δεν καλύπτουν καν όλες τις ανάγκες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Το φυσικό αέριο θα χτυπήσει δυνατά τις πόρτες των νοικοκυριών που θερμαίνονται με αυτό από το φθινόπωρο. Ο δεκαπλασιασμός της τιμής του δεν αντιμετωπίζεται με τα υφιστάμενα επίπεδα επιδοτήσεων των 30 ευρώ ανά MWH και με όποια μέτρα εξοικονόμησης ληφθούν. Επίσης, οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις, της μέσης τάσης, καλύπτονται μόνο σε ποσοστό 50%-55% για την αύξηση της τιμής του ρεύματος και συνεπώς αντιμετωπίζουν σχεδόν τριπλασιασμό της επιβάρυνσης από την κατανάλωση του ηλεκτρικού ρεύματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κόστος τους και την ανταγωνιστικότητά τους. Ο προϋπολογισμός θα κληθεί να καλύψει ένα σημαντικά αυξημένο κόστος για δημόσια κτίρια, σχολεία, νοσοκομεία κ.λπ. που θερμαίνονται με φυσικό αέριο.

Εκεί, όμως, που το «τρενάκι του τρόμου» της οικονομικής πολιτικής είναι έτοιμο να εκτροχιαστεί είναι στις προβλέψεις για το 2023. Η κυβέρνηση έχει καταθέσει τον περασμένο Απρίλιο στην Ε.Ε. ένα Πρόγραμμα Σταθερότητας, που προβλέπει για το 2023 επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα, 1% του ΑΕΠ. Είναι ένας στόχος κρίσιμος για να εξασφαλίσει η Ελλάδα το εισιτήριο για την επενδυτική βαθμίδα των ομολόγων της. Η κρίσιμη λεπτομέρεια εδώ είναι ότι το Πρόγραμμα Σταθερότητας δεν προβλέπει καμία δαπάνη για επιδότηση λογαριασμών ρεύματος. Και δεδομένου ότι κανείς δεν πιστεύει πως οι τιμές του φυσικού αερίου θα προσγειωθούν απότομα από 1ης.1.2023 ώστε να μη χρειάζονται άλλες επιδοτήσεις τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις, είναι μάλλον βέβαιον ότι αυτό το πρόγραμμα θα χρειαστεί αναθεώρηση. Το ερώτημα είναι αν θα καταστεί δυνατόν να διατηρηθεί ο στόχος της επιστροφής στα πρωτογενή πλεονάσματα. Η πηγή του υπουργείου Οικονομικών αναγνώρισε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση της «Κ», ότι «με δυσκολία θα γίνει η επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά δεν μπορεί να μη γίνει». Το προσχέδιο προϋπολογισμού, στις αρχές Οκτωβρίου, θα δώσει ίσως κάποιες πρώτες απαντήσεις για το πώς θα επιτευχθεί αυτό.

Προηγουμένως, μέσα σε όλο αυτό το περιβάλλον αβεβαιότητας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα κληθεί να εξαγγείλει νέα μέτρα στήριξης στο πλαίσιο της ΔΕΘ στις 10 Σεπτεμβρίου. Το μοναδικό όπλο της κυβέρνησης σε αυτή την κατεύθυνση είναι η καλύτερη του αναμενομένου πορεία του ΑΕΠ, κυρίως χάρη στον τουρισμό, που εξασφαλίζει τον λεγόμενο επιπλέον δημοσιονομικό χώρο. Πόσος, όμως, θα είναι αυτός ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος που δεν θα εξαντληθεί από τις αυξημένες ανάγκες για επιδότηση του ρεύματος είναι πολύ αβέβαιο. Οι μέχρι πρόσφατα εκτιμήσεις τον τοποθετούσαν στα 2 δισ. ευρώ, ένα ποσό στο οποίο ενδέχεται να φτάσουν και οι πρόσθετες ανάγκες για επιδότηση του ρεύματος, μηδενίζοντας τα περιθώρια για παροχές.

«Θα διαχειριστούμε αυτά που έχουμε», έλεγε στέλεχος του οικονομικού επιτελείου τις προηγούμενες ημέρες, ποντάροντας σε αισιόδοξους υπολογισμούς που έδειχναν περιθώρια της τάξης των 400-700 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η επιταγή ακρίβειας για τους ευάλωτους παραμένει το επικρατέστερο μέτρο για φέτος. Θα δοθεί, επίσης, μια σχετικά μικρή αύξηση στο επίδομα θέρμανσης, ενώ δεν είναι βέβαιο αν θα δοθεί fuel pass 3.

Τα πράγματα, βεβαίως, θα ήταν πολύ διαφορετικά αν η τιμή του φυσικού αερίου δεν είχε σκαρφαλώσει στα ύψη. Ο ρυθμός ανάπτυξης, σε μια τέτοια περίπτωση, θα έφτανε στο 7%, αναφέρουν στο οικονομικό επιτελείο.

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης:

Γεμίζει ο κουμπαράς για τη ΔΕΘ: «Μαγιά» 800 εκατ. για μέτρα στήριξης

Προϋπολογισμός: Ποιοι φόροι έφεραν την υπερεκτέλεση τον Ιούλιο

Υψηλότερη ανάπτυξη «βλέπει» η ΤΤΕ: Στο 4,2% από 3,2% η πρόβλεψη

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News