Εκδημοκρατισμός της κινητικότητας
Με την τέταρτη ακριβότερη βενζίνη στην Ευρώπη και την όγδοη στον κόσμο θα περίμενε κανείς η Ελλάδα να αναζητεί εναλλακτικές για την οικονομική ανακούφιση των πολιτών. Το ΙΧ αποδείχθηκε σύμβολο κοινωνικού στάτους επί δεκαετίες, με την ευρεία χρήση του να διαμορφώνει καταλυτικά τις σύγχρονες πόλεις και παράλληλα να θέτει κάτω από το χαλί την αναπτυξιακή καχεξία των δημόσιων μεταφορών. Για δεκαετίες κανείς δεν πίεζε για καλύτερα Μέσα. Όλοι έψαχναν ένα «μέσο» για να σβήσουν κλήσεις παράνομης στάθμευσης ή μια κάρτα μόνιμου κατοίκου. Αντί λοιπόν η κριτική προς τις εκάστοτε κυβερνήσεις να επικεντρώνεται στην αξιολύπητη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο Ηλεκτρικός ή στο γιατί τα τρίλεπτα του Μετρό έγιναν δεκάλεπτα, η κοινωνία εκπαιδεύτηκε να διαμαρτύρεται για τη διεύρυνση του Δακτυλίου.
Η ποιότητα ζωής όμως δε θα βελτιωθεί με περισσότερα ΙΧ. Απαιτεί λιγότερα, με ταυτόχρονες επενδύσεις στα Μέσα σταθερής τροχιάς και εσχάτως λύσεις διαμοιρασμού ή Μικροκινητικότητας. Σήμερα στην Ευρώπη, το 68% των κατοίκων ζητεί λιγότερα αυτοκίνητα στις πόλεις, διότι αντιλαμβάνεται πως η απόκτηση ενός αγαθού δεκάδων χιλιάδων ευρώ, το οποίο παραμένει εκτός χρήσης για το 95% της ημέρας, είναι ιδιαίτερα ακριβό σπορ. Εάν συνεχίζαμε δε με τους ίδιους ρυθμούς, η απόκτηση νέων ΙΧ μέχρι το 2025, θα απαιτούσε χώρους στάθμευσης ίσους με το μέγεθος μιας πόλης σαν το Δουβλίνο.
«Το ότι πούλησα το αυτοκίνητο μου όταν μετακόμισα στο Αμβούργο, ήταν το πιο χρήσιμο πράγμα που έκανα τα τελευταία χρόνια» μου εκμυστηρεύθηκε ένας νεαρός προγραμματιστής πριν τρία χρόνια. Και μάλλον είχε δίκιο. Μαζί του συμφωνούν δεκάδες μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, που κινούνται προς την κατεύθυνση περιορισμού των ΙΧ στα κέντρα τους. Οι Βρυξέλλες έθεσαν τα 30χμ ανώτατο όριο ταχύτητας. Η Βαρκελώνη μετατρέπει δρόμους σε πάρκα. Το Παρίσι μειώνει λωρίδες κυκλοφορίας και η Βιέννη όρισε ως κόστος της δημόσια στάθμευσης τα 17 ευρώ ανά ώρα, θέλοντας να αποτρέψει τους επισκέπτες να φέρνουν μαζί τους το ΙΧ.
Απαντώντας σ΄αυτή την ανάγκη, η Ευρ. Επιτροπή δημοσίευσε το Δεκέμβριο του 2021 το σχέδιο για μετάβαση στην εποχή της βιώσιμης κινητικότητας, το οποίο συμπληρώθηκε πριν δύο εβδομάδες από τη «Σύσταση» προς τα κράτη μέλη να πάψουν να θέτουν τεχνητά εμπόδια στις ψηφιακές εφαρμογές μετακινήσεων, απελευθερώνοντας τον ανταγωνισμό με τις παραδοσιακές εταιρίες του χώρου. Η διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού δεν είναι μόνο ζωτικής σημασίας για την εσωτερική αγορά, αλλά μπορεί να συμβάλει καθοριστικά σε πιο αποτελεσματικές και βιώσιμες αστικές μεταφορές. Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, η κυκλοφοριακή συμφόρηση και το υψηλό κόστος για τους πολίτες είναι μερικές από αυτές τις αρνητικές συνέπειες.
Αδιαμφισβήτητα, η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες που φωτογραφίζει η «Σύσταση». Έχοντας θεσμικό πλαίσιο που παραμένει αδύνατο να εφαρμοστεί, καθώς βρίθει αντι-ανταγωνιστικών διατάξεων και αναχρονισμών, η χώρα μας παραμένει μια από τις τελευταίες που επιμένουν να μην αναγνωρίζουν τη σημασία των ψηφιακών εφαρμογών στις μετακινήσεις. Οι on demand υπηρεσίες όμως είναι εκείνες που εξαλείφουν τις «μεταφορικές ερήμους», προσφέρουν διαφάνεια στη φορολόγηση, εξαλείφουν το μαύρο χρήμα και συνεισφέρουν καθοριστικά στη μετάβαση στη μετάβαση σε βιώσιμες μετακινήσεις. Κυρίως όμως, προσφέρουν το δικαίωμα στον πολίτη ένα αξιοπρεπές μεταφορικό Μέσο, σε περιοχές που τα δημόσια Μέσα υπολειτουργούν και τη σιγουριά πως θα φτάσει στην ώρα του στο επόμενο ραντεβού στο Κέντρο. Χωρίς την ανάγκη του ΙΧ.
* O Νίκος Λυσιγάκης είναι Public Affairs Manager της ΒΕΑΤ / FREE NOW.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
