Προστασία πρώτης κατοικίας: Πού διαφωνούν οι θεσμοί για τη δεύτερη ευκαιρία

Σε επίπεδο επικεφαλής θεσμών και υπουργείου Οικονομικών παραπέμπεται για να επιλυθεί το θέμα της προστασίας της πρώτης κατοικίας με επιδότηση από το κράτος, μετά τη διαφωνία που υπήρξε κατά τις συζητήσεις με τα τεχνικά κλιμάκια την περασμένη εβδομάδα.

Πρόκειται για το ενδιάμεσο πρόγραμμα που προτείνει το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να προστατευθεί η πρώτη κατοικία όσων νοικοκυριών θεωρούνται ευάλωτα νοικοκυριά έως ότου δημιουργηθεί ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, που προβλέπεται στο νόμο για τη δεύτερη ευκαιρία. 

Ο Φορέας αναμένεται να είναι έτοιμος να λειτουργήσει στις αρχές του επόμενου χρόνου και έως τότε το υπουργείο Οικονομικών προτείνει να υπάρξει ένα ενδιάμεσο πρόγραμμα κρατικής επιδότησης των οφειλετών με χαμηλό εισόδημα, προκειμένου να αποφύγουν τον πλειστηριασμό της κατοικίας που διαμένουν. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση συνάντησε την αντίθεση των θεσμών στις συζητήσεις που προηγήθηκαν, οι οποίοι υποστήριξαν ότι η παράταση της προστασίας της πρώτης κατοικίας, πλήττει την κουλτούρα πληρωμών. Σύμφωνα με τους θεσμούς, η διαρκής ανανέωση της προστασίας της πρώτης κατοικίας έχει λειτουργήσει ως ένας άτυπος μηχανισμός ασυλίας, παρόμοιος με τον νόμο Κατσέλη, οι υποθέσεις του οποίου παρά τις προσπάθειες εκκαθάρισής τους, λιμνάζουν ακόμη στα δικαστήρια. Αποτέλεσμα της διαφωνίας υπήρξε η εμπλοκή της πρότασης, η οποία παραπέμπεται να συζητηθεί με τους επικεφαλής των θεσμών την προσεχή εβδομάδα. 

Με βάση την πρόταση του υπουργείου Οικονομικών, το κράτος θα επιδοτεί την μηνιαία δόση του δανείου για τα ευάλωτα νοικοκυριά με ποσό που θα ξεκινά από 70 και θα φθάνει έως και τα 210 ευρώ το μήνα, ανάλογα με την οικογενειακή και την περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη. Το πρόγραμμα θα ισχύσει για ένα τουλάχιστον χρόνο, παρέχοντας κάλυψη έως την λειτουργία του Φορέα, που αναμένεται να συσταθεί μετά από σχετικό διαγωνισμό. Ο σχετικός διαγωνισμός θα προκηρυχθεί έως τις αρχές Φεβρουαρίου, αλλά η ολοκλήρωση της διαδικασίας θα απαιτήσει χρόνο, καθώς προβλέπονται τρία διαδοχικά στάδια έως την επιλογή του τελικού επενδυτή.

Ο Φορέας

Υπενθυμίζεται ότι όπως προβλέπει ο νόμος για τη δεύτερη ευκαιρία, τα ευάλωτα νοικοκυριά θα μπορούν να συνεχίσουν να διαμένουν στην πρώτη τους κατοικία έναντι ενοικίου που θα επιδοτείται από το κράτος, αλλά θα πρέπει να χάσουν την κυριότητα του ακινήτου τους, το οποίο θα πρέπει να παραδώσουν στον Φορέα.  Όπως προβλέπεται στον νόμο, τα νοικοκυριά αυτά θα έχουν το δικαίωμα να επαναγοράσουν το ακίνητο μετά από 12 χρόνια και εφόσον στο μεσοδιάστημα είναι συνεπείς στην καταβολή του ενοικίου που θα πρέπει να πληρώνουν στον Φορέα. Η αγορά του ακινήτου από το Φορέα θα γίνεται βάσει της εμπορικής τους αξίας, ενώ το ενοίκιο που θα πρέπει να πληρώνει ο ευάλωτος δανειολήπτης θα προκύπτει επίσης βάσει της εμπορικής αξίας του ακινήτου, διαιρεμένης για 12 χρόνια και με επιβάρυνση το μέσο επιτόκιο ενός στεγαστικού δανείου.

Ο διαγωνισμός

Ο Φορέας θα λειτουργήσει με ιδιωτικά κεφάλαια και σύμφωνα με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που είναι στο τελικό στάδιο της διαβούλευσης, τα κεφάλαια που θα απαιτηθεί να επενδυθούν σταδιακά φθάνουν έως και τα 2 δισ. ευρώ. Οι υποψήφιοι επενδυτές θα κληθούν σε πρώτη φάση να εκδηλώσουν ενδιαφέρον και στη συνέχεια θα ακολουθήσει νέα διαβούλευση για τους τελικούς όρους του διαγωνισμού κατά τον οποίο θα κληθούν να υποβάλλουν δεσμευτικές προσφορές.

Με βάση τις προδιαγραφές που ορίζονται στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος «η ίδια συμμετοχή του αναδόχου στα επενδυμένα κεφάλαια του Φορέα, μπορεί να εισφερθεί ως μετοχικό ή δάνεια μειωμένης εξασφάλισης και θα ανέρχεται στο 20% τουλάχιστον σε κάθε χρονική στιγμή επί των συνολικών κεφαλαιακών αναγκών, ενώ το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο του Φορέα θα ανέρχεται κατ’ ελάχιστον 9 εκατ. ευρώ.

Πέραν της ίδιας συμμετοχής, ο Φορέας θα μπορεί να χρηματοδοτεί τις αγορές ακινήτων και την εν γένει δραστηριότητά του με δανεισμό. Όπως αναφέρεται στην πρόσκληση, «το Δημόσιο δεν θα παρέχει οποιαδήποτε απευθείας χρηματοδοτική συμβολή στα κεφάλαια του Φορέα». Αντίθετα  «θα μπορεί κατά την απόλυτη διακριτική του ευχέρεια να επιλέξει να παρέχει εγγυήσεις προς τον Φορέα», το είδος, το ύψος, η έκταση καθώς και το αντάλλαγμα των οποίων θα καθοριστούν στην επόμενη φάση και αφού ληφθούν υπόψη τα αποτελέσματα του διαβούλευσης με τους υποψήφιους επενδυτές. 

Στο πλαίσιο της διαβούλευσης θα καθοριστούν επίσης τα ειδικότερα κριτήρια ανάθεσης της Σύμβασης Παραχώρησης, όπως:

• Το ύψος ανάληψης κινδύνου από πλευράς του Δημοσίου
• Η τυχόν έκπτωση επί του τιμήματος επαναγοράς της κύριας κατοικίας κατά την λήξη της μίσθωσης.
• Το ζητούμενο ύψος του μισθώματος επιπλέον της απόδοσης που θα πρέπει να εξασφαλίσει ο ιδιώτης προκειμένου να συμμετάσχει στη διαγωνιστική διαδικασία
• Η διασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης του επιχειρηματικού σχεδίου
• Η ευχέρεια του μισθωτή για παράταση της συμβατικής διάρκειας της μίσθωσης για καθορισμένο χρονικό διάστημα πέραν της δωδεκαετίας, εφόσον αυτός δεν ασκήσει το δικαίωμα επαναγοράς στη λήξη της μίσθωσης
• Το διάστημα επίδειξης ανοχής σε περίπτωση υπερημερίας καταβολής μισθωμάτων πριν την αποστολή όχλησης. 

Διαβάστε επίσης: 

Κόκκινα δάνεια: Ξεκινά το πρόγραμμα επιδότησης για την προστασία της πρώτης κατοικίας

Τεστ αντοχής για τα κόκκινα δάνεια της πανδημίας

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News