Προϋπολογισμός 2022: Σημαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων στα 50 δισ. ευρώ
Σημαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων προβλέπει το σχέδιο του Προϋπολογισμού, λόγω της προβλεπόμενης οικονομικής μεγέθυνσης και της αύξησης της απασχόλησης.
Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τη σχετική Γνώμη που δημοσίευσε το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει εκτίμηση για φορολογικά έσοδα 50,055 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 536 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προσχέδιο λόγω της μεγαλύτερης προβλεπόμενης αύξησης του ΑΕΠ.
Η συνολική μεταβολή των φορολογικών εσόδων μεταξύ 2021 και 2022 ανέρχεται συνολικά στα 3,5 δισ. ευρώ με τους φόρους κατανάλωσης να συνεισφέρουν κατά περίπου 2,2 δισ. ευρώ και τους φόρους εισοδήματος κατά 1,3 δισ. ευρώ. Επίσης, προβλέπεται αύξηση κατά 520 εκατ. ευρώ των εσόδων των ΟΚΑ από ασφαλιστικές εισφορές, λόγω αύξησης της απασχόλησης.
Η ανάπτυξη
Σημειώνεται ότι ο Προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 6,9% έναντι της αρχικής πρόβλεψης του προσχεδίου για μεγέθυνση ίση με 6,1%. Κατ’ αναλογία, το σύνολο σχεδόν των βασικών μακροοικονομικών δεικτών του 2021 αναθεωρούνται επί τω βελτίω. Οι προβλέψεις του έτους 2022 παραμένουν οι ίδιες στο 4,5%.
Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο εκτιμά ότι η υπόθεση για την ανάπτυξη ενέχει ορισμένους κίνδυνους, σημειώνει ωστόσο ότι υπό το φως της ισχυρής ανάκαμψης που παρατηρείται κατά το τρέχον έτος είναι πολύ πιθανό ο ρυθμός μεταβολής του έτους 2021 να διαμορφωθεί στο επίπεδο της νέας πρόβλεψης.
Την ίδια στιγμή, κρατά επιφυλάξεις για το ενδεχόμενο να προκύψει περαιτέρω αύξηση στις τιμές της ενέργειας, η οποία θα επιβαρύνει το ενεργειακό κόστος επιχειρήσεων και νοικοκυριών με ενδεχόμενες δυσμενείς επιπτώσεις στη διαμόρφωση του ΑΕΠ το 2022.
Το έλλειμμα
Με δεδομένο ότι μόνο ένα εξαιρετικά μικρό μέρος των εκτάκτων δαπανών που πραγματοποιήθηκαν το 2020 και 2021 για την αντιμετώπιση της πανδημίας προβλέπεται να επαναληφθεί το 2022, ενώ τα φορολογικά έσοδα αναμένεται να ενισχυθούν σημαντικά λόγω της αύξησης του ΑΕΠ και της ιδιωτικής κατανάλωσης, στο σχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2022 αποτυπώνεται η πρόβλεψη για δημοσιονομικό έλλειμμα, κατά ESA, το οποίο ανέρχεται στο 4% ως ποσοστό του ΑΕΠ και πρωτογενές έλλειμμα 1,4% του ΑΕΠ.
Ειδικότερα, το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης το 2022 σύμφωνα με το σχέδιο Προϋπολογισμού 2022 αναμένεται να παρουσιάσει έλλειμμα 7,4 δισ. ευρώ, έναντι πρόβλεψης ελλείμματος περίπου 6,7 δισ. ευρώ που είχε αποτυπωθεί στο προσχέδιο.
Τόσο τα συνολικά έσοδα είναι αυξημένα σε σχέση με το προσχέδιο (λόγω της μεγαλύτερης μεταβολής του ΑΕΠ), όσο και οι δαπάνες. Συνολικά τα έσοδα προβλέπεται να αυξηθούν σε σχέση με το προσχέδιο κατά 617 εκατ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες κατά 1,3 δισ. ευρώ.
Οι δαπάνες
Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2022 προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 65.594 εκατ. ευρώ, σημαντικά χαμηλότερες κατά 5.253 εκατ. ευρώ σε σχέση με εκτιμώμενο ύψος τους για το 2021, εξαιτίας των μειωμένων δαπανών για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Ωστόσο, οι δαπάνες αυτές εμφανίζονται αυξημένες σε σχέση με το προβλεπόμενο ύψος τους στο ΜΠΔΣ 2022-2025 κατά 2.600 εκατ. ευρώ. Οι αυξημένες πιστώσεις προβλέπονται στην κατηγορία «πιστώσεις υπό κατανομή» κατά 1.708 εκατ. ευρώ και αφορούν κυρίως προβλέψεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας και δαπάνες ΠΔΕ (550 εκατ. ευρώ), στην κατηγορία «αγορές παγίων περιουσιακών στοιχείων» κατά 528 εκατ. ευρώ για φυσικές παραλαβές εξοπλιστικών και στην κατηγορία «μεταβιβάσεις» κατά 277 εκατ. ευρώ.
Αυξημένες επίσης είναι οι προβλέψεις δαπανών στο σχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2022, σε σχέση με τις αντίστοιχες του προσχεδίου κατά 1.259 εκατ. ευρώ, εξαιτίας περαιτέρω αύξησης των προβλέψεων για δαπάνες αντιμετώπισης της πανδημίας, καθώς και του ΠΔΕ (350 εκατ. ευρώ). Η κλιμακούμενη αναθεώρηση των προβλέψεων των δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2022 σε σχέση με τις αντίστοιχες του ΜΠΔΣ 2022-2025 και του προσχεδίου, οφείλεται κυρίως σε πιθανή αναθεώρηση σχετικά με τυχόν έξαρση του επιδημιολογικού φαινομένου το επόμενο έτος, η οποία θα απαιτήσει λήψη νέων μέτρων αντιμετώπισής του, σημειώνει το Δημοσιονομικό Συμβούλιο. Αφορούν δηλαδή σε πρόβλεψη μη μόνιμου χαρακτήρα που σημαίνει ότι ενδεχόμενος έλεγχος του επιδημιολογικού φαινομένου το επόμενο έτος, θα προκαλέσει συγκράτηση των δαπανών, με θετικό αντίκτυπο στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης.
Δημοσιονομικοί κίνδυνοι
Όπως επισημαίνει το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, η γενική ρήτρα διαφυγής (general escape clause) θα διατηρηθεί σε ισχύ και το 2022, οπότε δεν υφίσταται άμεσος δημοσιονομικός περιορισμός.
Όμως, τονίζεται ότι η επαναφορά των δημοσιονομικών κανόνων από το 2023 και η διασφάλιση της διαχειρισιμότητας του υψηλού δημοσίου χρέους επιβάλλουν δημοσιονομική εγρήγορση και υπευθυνότητα.
Δημοσιονομικοί κίνδυνοι κατά την εκτέλεση του Προϋπολογισμού του 2022 μπορεί να προκύψουν από τυχόν αναζωπύρωση της πανδημίας που θα απαιτήσει νέα μέτρα στήριξης της οικονομίας και ενίσχυσης του συστήματος υγείας, τις ενδεχομένως παρατεταμένες πληθωριστικές πιέσεις -ιδίως στην ενέργεια- οι οποίες θα απαιτήσουν ενδεχομένως τη λήψη αντισταθμιστικών μέτρων, τυχόν καταπτώσεις κρατικών εγγυήσεων και έκδοση δικαστικών αποφάσεων με αρνητικό δημοσιονομικό αντίκτυπο.
Κατόπιν τούτων, το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο υιοθετεί τις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις επί των οποίων βασίζεται το
σχέδιο του Προϋπολογισμού του 2022.