Προϋπόθεση της οικονομικής ανάπτυξης ο εκσυγχρονισμός της δικαιοσύνης

Η δικαιοσύνη αποτελεί βασικό πυλώνα του κράτους δικαίου και της ομαλότητας στην οικονομική και κοινωνική ζωή και είναι ιδιαίτερα ευτυχές ότι η χώρα μας διαθέτει υψηλού επιπέδου δικαστές και εισαγγελείς. Παρόλα αυτά είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν διαχρονικές και δομικές αδυναμίες που απαιτούν τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, αλλά και την αναβάθμιση των υφισταμένων υποδομών.

Για παράδειγμα, το γεγονός ότι η χώρα μας διαθέτει έναν από τους βραδύτερους ρυθμούς απονομής δικαίου στην Ευρώπη, πάρα το γεγονός ότι έχουν ψηφισθεί 43 νόμοι τα τελευταία δέκα πέντε (15) χρόνια έχει ως αποτέλεσμα την καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης.

Παράλληλα η διοικητική Δικαιοσύνη υποφέρει από τη νομοθετική πολυνομία, καθώς από το 2001 έως 2016, έχουν ψηφισθεί 1.569 νόμοι, που έχουν τεθεί στην κρίση της Δικαιοσύνης και έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, 3.500 Προεδρικά Διατάγματα και περί τις 43.000 ατομικές διοικητικές πράξεις, ενώ σε ετήσια βάση ψηφίζονται περί τους 100 νόμους που απασχολούν την Δικαιοσύνη.

Τα παραπάνω σε συνδυασμό με την καθυστέρηση στην εκκαθάριση των δικαστικών κρίσεων που αφορούν την συνταγματικότητα ή μη ενός νόμου (σε συνδυασμό με την παράμετρο ότι στο Συμβούλιο της Επικρατείας έχουν καταγραφεί αριθμοί αναβολών που ανέρχονται ακόμα και σε διψήφια νούμερα) αποτελούν βασικά προσκόμματα στην αναπτυξιακή διαδικασία κι έναν από τους βασικότερους λόγους αποθάρρυνσης επενδύσεων στη χώρα.

Με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις, αλλά και την ανάγκη ουσιαστικής και οριστικής επίλυσης διαχρονικών προβλημάτων της Δικαιοσύνης, οι βασικοί άξονες που οφείλουν να προχωρήσουν άμεσα είναι:

• Ο ψηφιακός μετασχηματισμός.

• Η αυστηριοποίηση της Ποινικής νομοθεσίας, ( οι τροποποιήσεις που έχουν ήδη τεθεί σε διαβούλευση κινούνται στη σωστή κατεύθυνση ).       

• Η αναγκαία νομική θωράκιση της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, η οποία μπορεί να επιτευχθεί αν η Ε.Α.Δ. γίνει η 6η συνταγματικά προβλεπόμενη ανεξάρτητη αρχή ή εάν προβλεφθεί υποχρεωτικά από το ενωσιακό δίκαιο.

• Η σύσταση ειδικών τμημάτων στα δικαστήρια, όπου θα εκδικάζονται ειδικού χαρακτήρα υποθέσεις, όπως επενδύσεων, εμπορικών συμβάσεων, ανταγωνισμού κ.α., από δικαστές με αντίστοιχη εξειδίκευση ( η δυνατότητα στις Ολομέλειες των πολιτικών Πρωτοδικείων και Εφετείων Αθηνών και Θεσσαλονίκης να δημιουργήσουν, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, ειδικά τμήματα για την εκδίκαση των ενδίκων βοηθημάτων που υπάγονται στην καθ’ ύλην αρμοδιότητά τους, επί διαφορών που δημιουργούνται μεταξύ ιδιωτών και αφορούν τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, την ενέργεια και τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και για την εκδίκαση των ενδίκων μέσων κατά των αποφάσεων που εκδίδονται επί των ως άνω ενδίκων βοηθημάτων, δύναται να επεκταθεί ).        

•  Η βελτίωση των κτιριακών υποδομών. Οι συνέπειες της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, καθώς και οι σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας σε συνδυασμό με τις χρόνιες παθογένειες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης απαιτούν άμεσες και στοχευμένες πρωτοβουλίες για τον εκσυγχρονισμό της δικαιοσύνης, οι οποίες θα έχουν ισχυρό αναπτυξιακό πρόσημο σε περίπτωση που εφαρμοστούν. Η ώρα των ευχολογίων και των διαπιστώσεων έχουν παρέλθει προ πολλού. Έφτασε η ώρα της δράσης.

Ο Δημήτριος Βακαλόπουλος είναι Δικηγόρος, Υπ. Διδάκτωρ ΕΜΠ.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News