Τράπεζες: Έρχονται αρνητικά επιτόκια στις καταθέσεις επιχειρήσεων;

Αντιμέτωπες με μια ασυνήθιστη κατάσταση βρίσκονται οι τράπεζες, οι οποίες φέρονται να γυρίζουν την πλάτη τους στις καταθέσεις σε μια προσπάθεια να αποφύγουν το κόστος όταν επανατοποθετούν την πλεονάζουσα ρευστότητα πίσω στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. 

Κάθε χρόνο οι ευρωπαϊκές τράπεζες και μεταξύ αυτών και οι ελληνικές, υποχρεώνονται να πληρώνουν δεκάδες εκατομμύρια στο ευρωσύστημα με τη μορφή αρνητικών επιτοκίων, όταν επιστρέφουν πίσω τη ρευστότητα που δεν έγινε δάνειο. 

Η κατάσταση αυτή τις οδηγεί στην ανάγκη να επανασχεδιάζουν την πολιτική τους στις καταθέσεις που εν μέσω πανδημίας αυξάνονται διαρκώς μήνα με το μήνα και με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ ανήλθαν στα 173,4 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 41,7 δισ. ευρώ είναι οι καταθέσεις των επιχειρήσεων, που αυξήθηκαν τον προηγούμενο μήνα κατά 1,4 δισ. ευρώ.

Το όπλο απέναντι στη ρευστότητα, που λιμνάζει

Ως αντίδραση στην αυξημένη ρευστότητα που «λιμνάζει» στις τράπεζες εξετάζεται η επιβολή αρνητικών επιτοκίων για ποσά υψηλών καταθέσεων από επιχειρήσεις. Το ενδεχόμενο εφαρμογής αρνητικών επιτοκίων για μεγάλα ποσά καταθέσεων επιβεβαίωσαν στελέχη της Eurobank στο πλαίσιο roadshow που διοργάνωσε η BoFa, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες ένα τέτοιο ενδεχόμενο προβληματίζει και τις άλλες συστημικές τράπεζες. 

Το μέτρο έχει εφαρμοστεί εδώ και καιρό στην Κύπρο, στην οποία η αύξηση των καταθέσεων και η πλεονάζουσα ρευστότητα που διοχετεύεται από το ευρωσύστημα, έχει οδηγήσει τους δείκτες ρευστότητας (loans/deposits) των ελληνικών συστημικών τραπεζών που έχουν παρουσία εκεί, κάτω από το 50%. Το penalty που πληρώνουν οι επιχειρήσεις για καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ στην Κύπρο, μεταφράζεται σε αρνητικό επιτόκιο 50 μονάδων βάσης περίπου ή στην επιβολή προμήθειας, αλλά οι σκέψεις για την Ελλάδα αφορούν πολύ μεγαλύτερα ποσά άνω των 10 εκατ. ευρώ. 

Ο παράγοντας των TLTRO

Οι τράπεζες δεν έχουν καταλήξει ακόμη σε οριστικές αποφάσεις, καθώς όπως σημειώνουν αρμόδια τραπεζικά στελέχη, η συγκυρία απαιτεί προσεκτικές κινήσεις για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα, όπως αυτό των καταθέσεων. Όπως εξηγούν η άσκηση για τα επιτόκια των καταθέσεων θα πρέπει να λάβει υπόψη της το γεγονός ότι το πρόγραμμα μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης της ΕΚΤ – γνωστό ως TLRTO – θα λήξει έως τα τέλη του 2022 το αργότερο, περιορίζοντας το επίπεδο ρευστότητας που υπάρχει στην οικονομία. Η προοπτική άλλωστε των αρνητικών επιτοκίων στις αγορές κεφαλαίου προεξοφλείται ότι έχει πεπερασμένο ορίζοντα, λόγω της ανόδου του πληθωρισμού και της σταδιακής απόσυρσης των μέτρων στήριξης της οικονομίας από την ΕΚΤ μέσω του προγράμματος αγοράς τίτλων. 

Ποιες χώρες έχουν αρνητικά επιτόκια καταθέσεων

Το φαινόμενο των αρνητικών επιτοκίων στις καταθέσεις δεν είναι πρόσφατο φαινόμενο. Έχει υιοθετηθεί σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ως απόρροια της υποχώρησης των αποδόσεων στις εκδόσεις κρατικών τίτλων, αλλά ο προβληματισμός έχει ενταθεί το τελευταίο διάστημα με την εκτίναξη των καταθέσεων στις τράπεζες εν μέσω πανδημίας. Εκτός από την Κύπρο, αρνητικά επιτόκια στις καταθέσεις των επιχειρήσεων έχουν εφαρμόσει το Βέλγιο, η Δανία, η Ολλανδία, η Αυστρία και η Ιρλανδία, ενώ και στις υπόλοιπες χώρες τα επιτόκια είναι σχεδόν μηδενικά. 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News