Πώς θα συνδεθούν τα ΑΕΙ με την αγορά 

Μεγαλύτερη διασύνδεση των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων με την αγορά επιδιώκεται μέσα από το νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης κι Επενδύσεων για τους τεχνοβλαστούς -γνωστούς περισσότερο με τον αγγλικό όρο spin-offs- το οποίο θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως τις 17 Σεπτεμβρίου. Την ίδια ώρα επιχειρείται να κωδικοποιηθεί το υφιστάμενο πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των τεχνοβλαστών σήμερα, πλαίσιο που συχνά προκαλεί σύγχυση, καθώς στην ουσία κάθε πανεπιστήμιο κι ερευνητικός φορέας πράττει κατά το δοκούν, ενώ αποτρέπει την προσέγγιση των ερευνητικών κέντρων από τις επιχειρήσεις.

Οι τεχνοβλαστοί είναι οι εταιρείες που συστήνονται για την εμπορική εκμετάλλευση πνευματικής ιδιοκτησίας ενός πανεπιστημίου ή ερευνητικού φορέα με συμμετοχή των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας (καθηγητών, ερευνητών, φοιτητών) που συνεισέφεραν στη δημιουργία της πνευματικής αυτής ιδιοκτησίας.

Οι βασικές ρυθμίσεις 

• Για την ίδρυση τεχνοβλαστού, αποφασίζει: α) το πρυτανικό συμβούλιο, στην περίπτωση των ΑΕΙ (β) το διοικητικό συμβούλιο, στην περίπτωση ερευνητικού κέντρου ή κάθε άλλου ερευνητικού οργανισμού. Το πρυτανικό συμβούλιο μπορεί να εκχωρεί τη σχετική αρμοδιότητα στην Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσίας του πανεπιστημίου.
• Η έδρα των τεχνοβλαστών μπορεί να βρίσκεται σε άλλο κράτος, εφόσον υπάρχει στην Ελλάδα υποκατάστημα ή γραφείο ή άλλη εγκατάσταση που αναγνωρίζεται από τη φορολογική νομοθεσία στην Ελλάδα.
• Ο ερευνητής που συμμετέχει σε τεχνοβλαστό μπορεί να αφιερώνει χρόνο από τα καθήκοντά του για την ανάπτυξη της εν λόγω εταιρείας, χωρίς να απαιτείται να λάβει άδεια. Μάλιστα, η συμμετοχή του σε αυτή ως εταίρου, μέλους της διοίκησης ή επιστημονικού υπεύθυνου συνυπολογίζεται στην υπηρεσιακή του εξέλιξη.
• Οι τεχνοβλαστοί μπορούν να λαμβάνουν μέρος σε διαγωνισμούς δημοσίων συμβάσεων.
• Μεταξύ του ερευνητικού οργανισμού και των ιδρυτών – εταίρων της εταιρείας -τεχνοβλαστού υπογράφεται σύμβαση στην οποία καθορίζεται με σαφήνεια τι θα ισχύει σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας. Το παραπάνω έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς συχνά υπάρχουν αντιπαραθέσεις μεταξύ των ερευνητών και των διοικήσεων των πανεπιστημίων.
• Στον τεχνοβλαστό μπορούν να συμμετέχουν και τρίτα, φυσικά ή νομικά πρόσωπα -εκτός δηλαδή των ερευνητών και του ερευνητικού οργανισμού- είτε από την ίδρυσή του είτε μεταγενέστερα με απόκτηση εταιρικών μεριδίων ή με συμμετοχή σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.
• Όταν οι τρίτοι εταίροι είναι εταιρείες επενδυτικών συμμετοχών ή άλλου τύπου εταιρείες με αποκλειστικό αντικείμενο τις επιχειρηματικές συμμετοχές, πριν την απόκτηση της συμμετοχής τους στην εταιρεία, συνάπτεται με τους λοιπούς εταίρους του τεχνοβλαστού, μέσω της οποίας μπορεί να ορίζονται τυχόν περιορισμοί στη μεταβίβαση εταιρικών μεριδίων σε τρίτους, τα δικαιώματα ενημέρωσης και αρνησικυρίας, τα δικαιώματα του επενδυτή και των λοιπών εταίρων σε περίπτωση εξαγοράς ή λύσης της εταιρείας.
• Ο τεχνοβαστός μπορεί να εκδίδει εταιρικές ομολογίες για τη χρηματοδότησή του, οι οποίες μπορεί να είναι και μετατρέψιμες.
• Οι ερευνητικοί οργανισμοί μπορούν να κρατούν ποσοστό έως 0,5% από τη χρηματοδότηση που λαμβάνουν από τον τακτικό προϋπολογισμό για να διαθέσουν τα χρήματα αυτά ως κεφάλαιο σποράς σε τεχνοβλαστούς.

Η κατάσταση σήμερα

Από έρευνα που πραγματοποίησε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) για τα Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας, τα οποία σχετίζονται άμεσα με την ίδρυση και λειτουργία τεχνοβλαστών, προκύπτουν μεταξύ άλλων τα εξής:

-Τα περισσότερα ιδρύματα έχουν πολύ μικρές επιδόσεις. Σε κάποια ιδρύματα καταγράφεται η ύπαρξη τεχνοβλαστών και νεοφυών επιχειρήσεων Ένα ίδρυμα έχει προχωρήσει στη σύσταση 8 τεχνοβλαστών και δεκαπέντε 15 νεοφυών επιχειρήσεων, και ένα άλλο στη σύσταση οκτώ 8 τεχνοβλαστών και 8 νεοφυών επιχειρήσεων.

– Δημοσιευμένα διπλώματα ευρεσιτεχνίας έχουν στο όνομά τους αρκετά ιδρύματα, αν και σε πολύ μικρούς αριθμούς. Μόνο ένα ίδρυμα ξεχωρίζει, καταγράφοντας σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό δημοσιευμένων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (58), σε σχέση με τα υπόλοιπα.

– Με μόνη εξαίρεση τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, σχεδόν κανένα ίδρυμα δεν καταγράφει κάποια επίδοση σε οποιαδήποτε άλλη κατηγορία της βιομηχανικής ιδιοκτησίας (πιστοποιητικό υποδείγματος χρησιμότητας, βιομηχανικό σχέδιο, εμπορικό σήμα, δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών, τοπογραφία ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, γεωγραφικές ενδείξεις).

– Οι επιχειρήσεις δεν απευθύνονται συχνά στα ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.

– Οι επιχειρήσεις δεν έχουν γνώση των διαδικασιών που απαιτούνται για την υποβολή προτάσεων συνεργασίας με τα ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.

– Τα ιδρύματα δεν χρηματοδοτούν επαρκώς τις δραστηριότητες μεταφοράς τεχνολογίας.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News