Δημόσιες συμβάσεις: Η τοπική αυτοδιoίκηση «πρωταθλήτρια» σε παραβάσεις
Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης αναδεικνύονται σε «πρωταθλητές» των καταγγελιών -που ασκούνται σε βάρος τους- σε ό,τι αφορά παραβιάσεις της νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις. Τούτο οφείλεται βεβαίως στο πλήθος των συμβάσεων που κάνουν αλλά και στο γεγονός ότι ο χαμηλός συχνά προϋπολογισμός των δημόσιων συμβάσεων που προκηρύσσουν «επιτρέπουν» ουκ ολίγες φορές την προσφυγή σε απευθείας αναθέσεις, χωρίς, ωστόσο, αυτό να δικαιολογείται από τις συνθήκες που επικρατούν.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην Έκθεση Πεπραγμένων 2020 της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ), η τελευταία έλαβε το 2020, 108 έγγραφες καταγγελίες σχετικά με φερόμενες παραβιάσεις του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων. Πρόσφορες προς αξιολόγηση κρίθηκαν οι 79, ενώ οι άλλες 29 απορρίφθηκαν είτε διότι δεν στοιχειοθετείται καταγγελία ή δεν υφίσταται δημόσια σύμβαση, είτε απλώς συνάγεται αοριστία των υποβληθέντων στοιχείων ή αναρμοδιότητα της Αρχής.
Οι Δήμοι αποτελούν τον συχνότερα καταγγελόμενο φορέα καθώς εμπλέκονται σε 35 υποθέσεις, ακολουθούν τα υπουργεία που εμπλέκονται σε 13 υποθέσεις και στην τρίτη θέση Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) που εμπλέκονται σε 11 υποθέσεις. Οι περισσότερες καταγγελίες που δέχθηκε η Αρχή κατά το έτος 2020, αφορούσαν σε δημόσιες συμβάσεις γενικών υπηρεσιών σε ποσοστό 34 %, προμηθειών σε ποσοστό 24 %, υπηρεσιών (μελετών και παροχής τεχνικών και συναφών επιστημονικών υπηρεσιών ν. 4412/2016) σε ποσοστό 19 % και έργων σε ποσοστό 18 %.
Η φύση των καταγγελιών
Οι καταγγελίες που έλαβε η αρχή γίνεται λόγος για 235 φερόμενες παραβιάσεις, εκ των οποίων οι 77 αφορούν παραβιάσεις της εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων.
Σε υψηλή θέση βρίσκονται οι παραβιάσεις του δικαίου του ανταγωνισμού (68) και δεν είναι τυχαίο ότι ο τομέας των δημοσίων συμβάσεων έχει μπει και στο μικροσκόπιο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία εξετάζει κυρίως ζητήματα νόθευσης διαγωνισμών.
Στην τρίτη θέση με 50 παραβιάσεις βρίσκεται η καταστρατήγηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης τόσο αναφορικά με τη διασφάλιση του ανοίγματος της αγοράς και της ευρύτερης συμμετοχής οικονομικών φορέων σε μία διαγωνιστική διαδικασία, όσο και με την έννοια της μη παροχής ίσων ευκαιριών κατά την υποβολή των προσφορών οικονομικών παραγόντων σε διαγωνιστική διαδικασία ή της έλλειψης αντικειμενικής σύγκρισης των υποβληθεισών προσφορών εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής. Ακολούθως, η επόμενη σε συχνότητα φερόμενη παραβίαση (16 περιπτώσεις), αφορά σε παραβίαση της αρχής της διαφάνειας, κατά την οποία δεν τηρείται εκ της Αναθέτουσας Αρχής/Φορέα η υποχρέωση προσήκουσας δημοσιότητας, έτσι ώστε να διασφαλίζεται το άνοιγμα της αγοράς στον ανταγωνισμό. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι η ΕΑΑΔΗΣΥ προχώρησε σε δύο περιπτώσεις στην έκδοση απόφασης για τη διακοπή των διαγωνιστικών διαδικασιών, ενώ σε δύο άλλες περιπτώσεις προχώρησε σε συστάσεις.
Η «προβληματική» σχέση των Δήμων με τις δημόσιες συμβάσεις αποτυπώνεται και σε ένα ακόμη στοιχείο. Από τις 1.754 δημοσιευμένες οριστικές αποφάσεις της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) το υψηλότερο ποσοστό, 40,9%,αφορούσε ΟΤΑ α’ βαθμού, το 17,1% νοσοκομεία και το 15,7% οργανισμούς – επιχειρήσεις του Δημοσίου. Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι η πλειονότητα των προσφυγών 52,32% έγιναν δεκτές. Ειδικά οι προσφυγές που έγιναν κατά ΟΤΑ α’ βαθμού έγιναν δεκτές σε ποσοστό 54,6%, ενώ δεκτές έγιναν και οι προσφυγές κατά δημοτικών επιχειρήσεων σε ποσοστό 56%. Ο κυριότερος λόγος των προσφυγών ήταν οι τεχνικές προδιαγραφές των έργων-υπηρεσιών-προμηθειών που προκηρύσσονται, πεδίο το οποίο κατά παράδοση χρησιμοποιείται για νόθευση των διαγωνισμών.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
