Ψηφιακός μετασχηματισμός: Σε πορεία βελτίωσης η Ελλάδα αν και με μεγάλα κενά

Πορεία βελτίωσης, σε πολλές περιπτώσεις με αξιοσημείωτη ταχύτητα, ακολουθεί η Ελλάδα όσον αφορά την ψηφιακή και τεχνολογική ωριμότητα της οικονομίας και των επιχειρήσεών της, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ. Η 2η ετήσια έκθεση του Παρατηρητηρίου, που υλοποιείται με την υποστήριξη της Deloitte, επιβεβαιώνει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός παραμένει μια σύνθετη διαδικασία με σημαντικό χρόνο ολοκλήρωσης.   

Τί δείχνουν τα στοιχεία 

Ωστόσο, παρότι οι αλλαγές κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, διαφαίνεται καθαρά πως από τη μια χρονιά στην άλλη, δεν είναι δυνατή η κάλυψη των μεγάλων κενών. Ιδιαίτερα, δε, όταν η υπόλοιπη Ευρώπη προχωράει ταχύτερα σε ευρείες μεταρρυθμίσεις και παρεμβάσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της. Συνεπώς, η μικρή βελτίωση στη συγκριτική θέση της Ελλάδας (27η από 28η το 2019) υπογραμμίζει την ανάγκη να προχωρήσουμε ταχύτερα σε σχέση όχι μόνο με το παρελθόν μας, αλλά με την υπόλοιπη ΕΕ. 
Τώρα, η πανδημία έχει δώσει αφορμή να προχωρήσουν ταχύτερα οι δράσεις ψηφιοποίησης στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα, να διευρυνθεί η τηλεργασία και να αναζητηθούν νέοι τρόποι οργάνωσης της παραγωγής. Όμως ο δρόμος για τη μετάβαση στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση είναι μακρύς και προϋποθέτει επενδύσεις σε τεχνολογία, αναβάθμιση δεξιοτήτων, δημιουργία νέων εθνικών υποδομών και το κατάλληλο ρυθμιστικό περιβάλλον. Η ΕΕ επιταχύνει το ψηφιακό μετασχηματισμό της, θέτοντας τα θέματα αυτά σε κορυφαία αναπτυξιακή προτεραιότητα στο νέο ΕΣΠΑ αλλά και στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Για να επιτευχθούν ανάλογες επιδόσεις στην Ελλάδα απαιτείται ο συνδυασμός τεσσάρων βασικών διαστάσεων: 

Ρυθμιστικό περιβάλλον και δημόσια διοίκηση

Τα βήματα προόδου αντανακλώνται στη σταδιακή βελτίωση της ψηφιακής ωριμότητας της δημόσιας διοίκησης κατά τέσσερις θέσεις (24η από 28η). Παράλληλα όμως αντανακλάται και η ανάγκη περαιτέρω απλοποίησης του ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Παρά τις νομοθετικές παρεμβάσεις, η συγκριτική ωριμότητα της Ελλάδας στο ρυθμιστικό περιβάλλον παρουσιάζει πτώση στην 28η θέση. Ο βασικός λόγος είναι ότι στην υπόλοιπη ΕΕ, οι μεταρρυθμίσεις εφαρμόζονται ταχύτερα. Επιπλέον, η περαιτέρω επιτάχυνση στην ψηφιοποίηση των διεπαφών με τις επιχειρήσεις και η διασύνδεση των ηλεκτρονικών μητρώων (όπου η Ελλάδα είναι στην 26η θέση) είναι κρίσιμο να ολοκληρωθεί ταχύτατα. Σημαντικά βήματα που πρέπει επιπλέον να πραγματοποιηθούν στο άμεσο μέλλον περιλαμβάνουν τη συμμόρφωση του Δημόσιου με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR), την κωδικοποίηση της νομοθεσίας, την ενίσχυση του πλαισίου της κυβερνοασφάλειας και του πλαισίου φερεγγυότητας των ηλεκτρονικών καταστημάτων, αλλά και την ανάπτυξη εθνικής στρατηγικής και κανόνων για την Τεχνητή Νοημοσύνη και τα ανοικτά δεδομένα. 

Εξυπνο εργοστάσιο και ψηφιακή ωριμότητα

Η ανάγκη ψηφιακής στρατηγικής σε εθνικό, αλλά και σε επιχειρησιακό επίπεδο αναδεικνύεται ως ιδιαίτερα κρίσιμη παράμετρος για την προσαρμογή στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση, και την επίτευξη του στόχου για 15% της βιομηχανίας στο ΑΕΠ. Η σχετικά χαμηλή θέση της Ελλάδας ως προς την ψηφιακή ωριμότητα των επιχειρήσεων (25η θέση) έχει τις ρίζες της στην εκτεταμένη χρήση ΤΠΕ ξεπερασμένων δυνατοτήτων (πχ 11η θέση στη χρήση λογιστικών συστημάτων και εφαρμογών διαχείρισης της παραγωγής προηγούμενης γενιάς), ενώ η έλλειψη εθνικού σχεδίου για επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες (πχ Cloud, RFID, τεχνητή νοημοσύνη, κτλ) διατηρεί τις επιδόσεις χαμηλά. Η συνεισφορά του κλάδου ΤΠΕ στο ΑΕΠ, στην απασχόληση και στην εξωστρέφεια παραμένει ομοίως περιορισμένη (28η θέση). Η υψηλή εξάρτηση του κλάδου από έργα του δημοσίου τομέα, η απουσία διεθνώς αναγνωρίσιμων προϊόντων, η ελλιπής διασύνδεση με πανεπιστήμια, η απουσία κινήτρων και διάφορα αντικίνητρα στην προσέλκυση επενδύσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας είναι καθοριστικοί παράγοντες της υστέρησης. 
Επιπλέον, οι ψηφιακές δεξιότητες αποτελούν καθοριστικό παράγοντα της ανθεκτικότητας και ανταγωνιστικότητας για επιχειρήσεις και εργαζόμενους. Στη σχετική κατάταξη, η θέση της Ελλάδας παραμένει χαμηλή (27η), όπως και για την ενδο-επιχειρησιακή κατάρτιση (24η). Οι αιτίες αυτού του φαινομένου αφορούν κυρίως στην ελλιπή σύνδεση της εκπαίδευσης και κατάρτισης με την  αγορά εργασίας, το χαμηλό επίπεδο συνεχιζόμενης κατάρτισης και την απουσία μηχανισμού παρακολούθησης και αξιολόγησης των ψηφιακών δεξιοτήτων.

Σύγχρονες ψηφιακές δεξιότητες

Παράλληλα, και στις καθημερινές ψηφιακές δεξιότητες, όπως το e-banking και το ηλεκτρονικό εμπόριο η Ελλάδα βρίσκεται αρκετά χαμηλά (26η και 18η αντίστοιχα), ενώ σε άλλες, όπως τη συμμετοχή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βρίσκεται πάνω από το μέσο όρο (11η). Ζητούμενο παραμένει η ανάπτυξη εθνικού πλάνου δεξιοτήτων για την ψηφιακή οικονομία με προγράμματα εκπαίδευσης, επανεκπαίδευσης, και διά βίου μάθησης στις ψηφιακές τεχνολογίες και την πληροφορική, τη θέσπιση του θεσμού της «μαθητείας» με στόχο τη μεγαλύτερη διασύνδεση μεταξύ αγοράς εργασίας και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, χρηματοδότηση του 15% των διδακτορικών σε θέματα Industry 4.0.
Οσον αφορά στις εθνικές υποδομές, αν και υλοποιούνται με γρήγορους ρυθμούς, σημαντικές επενδύσεις συνδέσεων υπερ-υψηλής ταχύτητας που θα συμβάλουν καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων της Ψηφιακής Ατζέντας 2025, επειδή και η υπόλοιπη ΕΕ προχωράει σε αντίστοιχες, η προσπάθεια δεν μεταφράζεται σε άνοδο στην κατάταξη. 

ΣΕΒ και ψηφιακός μεταχηματισμός

Για τον ΣΕΒ, η τεχνολογική προσαρμογή και οι σύγχρονες δεξιότητες συνθέτουν ένα αδιαίρετο μείγμα. Για αυτό, στηρίζει και ενισχύει συστηματικά την αναβάθμιση της ψηφιακής ωριμότητας των επιχειρήσεων και της οικονομίας στην Ελλάδα. Έχοντας υποβάλλει στην κυβέρνηση μια ολοκληρωμένη πρόταση στρατηγικής για τη «Βιομηχανία 4.0», ο ΣΕΒ συνεχίζει με εξειδικευμένες προτάσεις για τη χρηματοδότηση του ψηφιακού και τεχνολογικού μετασχηματισμού και την ενθάρρυνση ψηφιακών επενδύσεων. Επίσης, ενημερώνει συστηματικά τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους για τις προκλήσεις της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, μέσα από εξειδικευμένα εργαστήρια. Τα θέματα που έχουν προγραμματιστεί για το επόμενο τετράμηνο είναι: Κυβερνο-ασφάλεια (στις 25/11), Τεχνητή Νοημοσύνη, Ψηφιακή εμπειρία του πελάτη, Διασυνδεδεμένο δίκτυο εφοδιασμού, Η αξία των δεδομένων, Το μέλλον της εργασίας, Έξυπνες πόλεις. Παράλληλα, συνεχίζονται τα εργαστήρια αναβάθμισης των δεξιοτήτων των στελεχών επιχειρήσεων σε συνεργασία με το ALBA.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News