Τα σούπερ μάρκετ και οι άλλοι: Ο νέος άτυπος «πόλεμος» στο λιανεμπόριο

Μπροστά σε έναν νέο διαχωρισμό βρίσκεται το λιανεμπόριο, απόρροια των αναγκών που προκάλεσε η πανδημία, αλλά και των αποφάσεων που ελήφθησαν και συνεχίζουν να λαμβάνονται από την Πολιτεία σχετικά με το ποιες δραστηριότητες επιτρέπονται και ποιες όχι. Έτσι, ενώ μέχρι πρόσφατα ζούσαμε τον βασικό διαχωρισμό μεταξύ «μικρών» και «μεγάλων» του λιανεμπορίου, πλέον ζούμε τον ακόλουθο διαχωρισμό: από τη μία πλευρά τα σούπερ μάρκετ και από την άλλη όλο το υπόλοιπο λιανεμπόριο. Στη μέση, ανήμπορος βρίσκεται ο καταναλωτής, ο οποίος, λόγω του ανοιγοκλεισίματος της αγοράς, καλείται να καλύψει με διαφορετικούς τρόπους τις ανάγκες, ενώ ταυτόχρονα ταλαιπωρείται από αποφάσεις, οι οποίες έχουν ως στόχο περισσότερο να αμβλύνουν τις αντιδράσεις της μίας πλευράς, παρά να περιορίσουν τη διασπορά του κορωνοϊού. 

«Διακόπτουμε την λειτουργία του click inside που αποδεδειγμένα επιφέρει λιγότερο από 1% υγειονομική επιβάρυνση σε σχέση με το click away, χωρίς πριν να έχουμε διασφαλίσει τον περιορισμό της ανεξέλεγκτης κινητικότητας στο δημόσιο χώρο από άσκοπες μετακινήσεις, βόλτες, διαδηλώσεις, μεγάλες αγορές τροφίμων και σχολεία», ήταν η αντίδραση του προέδρου του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών (ΕΣΑ) κ. Σταύρου Καφούνη, μετά τις ανακοινώσεις για λειτουργία του λιανεμπορίου στην Αττική και σε άλλες μεγάλες περιοχές της χώρας μόνο με τη μέθοδο του click away. Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο πρόεδρος του ΕΣΑ βάζει στο στόχαστρο τα σούπερ μάρκετ. Στις 28 Ιανουαρίου σε επιστολή του προς τον υπουργό Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδη έκανε λόγο για ανεξέλεγκτη λειτουργία των μεγάλων καταστημάτων τροφίμων. 

Τον Νοέμβριο, βεβαίως, κατά το δεύτερο μεγάλο lockdown ήταν η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) που είχε ζητήσει -και το πέτυχε τελικά- να μην πωλούν διαρκή προϊόντα τα σούπερ μάρκετ (είδη ένδυσης, υπόδησης, ηλεκτρικές συσκευές κ.α.) για όσο διάστημα ήταν κλειστά τα φυσικά καταστήματα στο λιανεμπόριο. Η απαγόρευση επιβλήθηκε στα σούπερ μάρκετ, κάτι που συνέβη και τώρα, διατηρούν όμως το δικαίωμα να διαθέτουν τα είδη αυτά τόσο από τα ηλεκτρονικά τους καταστήματα όσο και με τη μέθοδο του click away. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2020 και παρά την απαγόρευση που επιβλήθηκε κατά το δεύτερο lockdown συνολικά οι πωλήσεις των διαρκών αγαθών στα σούπερ μάρκετ αυξήθηκε σε σύγκριση με το 2019 κατά 10,7% (στοιχεία Nielsen). Ειδικά οι αλυσίδες που διαθέτουν πολλά υπερμάρκετ, καταστήματα όπου συνήθως υπάρχουν πολλές κατηγορίες των διαρκών αγαθών (ή αλλιώς είδη bazaar) κέρδισαν πολλούς νέους πελάτες ακριβώς για τον λόγο αυτό. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η κορυφαία αλυσίδα του κλάδου, η «Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης» (ΕΥΣ) προτίθεται να εντάξει τις κατηγορίες αυτές στο ηλεκτρονικό της κατάστημα το 2022, αφού προηγουμένως κατασκευάσει ένα ειδικό logistics center, αποκλειστικά για τις κατηγορίες αυτές. 

Τα νέα μέτρα 

Αλλά ας γυρίσουμε στον άτυπο «πόλεμο» και στα βάσανα του καταναλωτή. Όταν ξανάνοιξε το λιανεμπόριο στις 18 Ιανουαρίου, επιβλήθηκε και στα σούπερ μάρκετ ο κανόνας 1 πελάτης ανά 25 τ.μ., ενώ μέχρι τότε ίσχυε ο κανόνας 1 άτομο ανά 10 τ.μ. (σ.σ. πρόκειται για τον κανόνα που καθορίζει πόσα άτομα επιτρέπεται να βρίσκονται ταυτόχρονα μέσα σε ένα κατάστημα). Αποτέλεσμα του παραπάνω ήταν ήδη από τότε να σχηματίζονται ουρές αναμονής έξω από τα καταστήματα και μάλιστα σχεδόν όλες τις ώρες και ημέρες και όχι μόνο τις ημέρες που παραδοσιακά υπάρχει αυξημένη προσέλευση πελατών (Παρασκευή απόγευμα και Σάββατο). 

Τα χειρότερα περίμεναν τους καταναλωτές το Σάββατο που πέρασε. Κι αυτό διότι το βράδυ της Παρασκευής πληροφορήθηκαν ότι τα σούπερ μάρκετ θα κλείσουν την επόμενη ημέρα στις 5 μ.μ. και όχι στις 8 μ.μ. και ότι θα είναι κλειστά χθες Κυριακή. Τούτο προκάλεσε το Σάββατο τεράστιες ουρές και συνωστισμό έξω από τα καταστήματα. Επίσης, ξαφνικά οι καταναλωτές έμαθαν ότι δεν θα μπορούν να ψωνίσουν με τον συμβατικό τρόπο πολλά προϊόντα ούτε από τα εξειδικευμένα καταστήματα ούτε από τα σούπερ μάρκετ. 

Ας θυμίσουμε εδώ ότι κατά το πρώτο lockdown, αυτό της περασμένης άνοιξης, είχε επιλεγεί το ακριβώς αντίθετο μέτρο, η διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των σούπερ μάρκετ, ακριβώς για να μην παρατηρείται συνωστισμός. 

Ανοιχτές λαϊκές τα Σαββατοκύριακα 

Το προσεχές Σαββατοκύριακο, εν τω μεταξύ, θα λειτουργήσουν τελικά κανονικά οι λαϊκές αγορές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπως ανακοινώθηκε σήμερα, προκειμένου να επιμεριστούν οι καταναλωτές σε διαφορετικά σημεία.   

Η αρχική απόφαση να μείνουν κλειστές είχε προκαλέσει αντιδράσεις και το υπουργείο Ανάπτυξης είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν ήταν δική του εισήγηση, αλλά των λοιμωξιολόγων. Είχε προαναγγείλει ότι το ζήτημα θα επενεξεταστεί αφού υπήρχε κίνδυνος για ακόμη μεγαλύτερο συνωστισμό στα σούπερ μάρκετ. 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News