Πρωτόκολλα – φρένο στη συνταγογράφηση περιττών ακτινοδιαγνωστικών εξετάσεων

Σε μια περίοδο που οι περιορισμένοι πόροι για διαγνωστικές εξετάσεις αφενός πιέζουν τα οικονομικά του ΕΟΠΥΥ αφετέρου προκαλούν τεράστιες επιβαρύνσεις σε γιατρούς και διαγνωστικά κέντρα μέσω της επιβολής clawback, η Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία (ΕΑΕ) προχωρά με επιστημονική τεκμηρίωση σε μία σημαντική πρόταση εξορθολογισμού της διαδικασίας. Ειδικότερα η επιστημονική εταιρεία επικαιροποιεί τα Διαγνωστικά Πρωτόκολα, δηλαδή τις κατευθυντήριες οδηγίες για το ποιες, πότε και για ποιον ασθενή θεωρούνται οι κατάλληλες διαγνωστικές ακτινολογικές εξετάσεις.

Μάλιστα επισημαίνει ότι η ένταξή τους στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης μπορεί να μειώσει την προκλητή ζήτηση εξετάσεων και να βελτιώσει την ποιότητα της διάγνωσης και θεραπείας χιλιάδων ασθενών. Σε μια δε πρώτη εκτίμηση αυτή η διαδικασία θα μείωνε τη σχετική δαπάνη δραστικά, περιορίζοντας και το clawback της κατηγορίας κατά περίπου 20%. Να επισημάνουμε δε ότι κατά μέσο όρο το clawback στις εν λόγω διαγνωστικές εξετάσεις φτάνει στο περίπου 30%-35%, δηλαδή τα διαγνωστικά θα πρέπει να κάνουν δωρεάν τη 1 στις 3. 

Όπως επεσήμαναν ο πρόεδρος της ΕΑΕ Δρ. Αθανάσιος Χαλαζωνίτης και η κα Ρουμπίνη Γεωργακοπούλου, Μέλος Επιτροπής Διαπραγμάτευσης clawback του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ) και Μέλος Επιτροπής Επαγγελματικών Θεμάτων της Ελληνικής Ακτινολογικής Εταιρείας, συνολικά, μέχρι σήμερα, έχουν επικαιροποιηθεί 80 πρωτόκολλα, που αντιπροσωπεύουν περίπου τα 2/3 του συνόλου και μέχρι τα τέλη του Νοεμβρίου θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία και για τα υπόλοιπα.

Κύριο μέλημα της επικαιροποίησης είναι να βοηθήσει στην επιλογή του βέλτιστου πρωτοκόλλου για κάθε ασθενή, στηριζόμενη σε 3 άξονες:

1. Ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών απεικόνισης όπου αυτές έχουν ένδειξη.
2. Μείωση των άχρηστων εξετάσεων που δεν βοηθούν τον ασθενή και επιπλέον τον επιβαρύνουν οικονομικά τόσο αυτόν όσο και την πολιτεία.
3. Προστασία του ασθενούς από αλόγιστη χρήση της ιονίζουσας ακτινοβολίας.

Προκλητή Ζήτηση

Όπως αναφέραμε, σημαντική παράμετρο αποτελεί η προκλητή ζήτηση η οποία και φορτώνει το σύστημα υγείας αλλά και τους ασθενείς με εξετάσεις που μπορεί να είναι σε μεγάλο βαθμό περιττές. Η ζήτηση αυτή έχει τρία σκέλη:

1. το πρώτο αφορά στον ίδιο τον ασθενή, ο οποίος ζητά τη συνταγογράφηση εξετάσεων από το γιατρό του. Προκειμένου να διασφαλίσει τη σχέση του με τον ασθενή, ο γιατρός συνταγογραφεί τις εξετάσεις που του ζητάει, ακόμα και αν δεν τις κρίνει απαραίτητες,
2. ένα μικρότερο κομμάτι αφορά στους γιατρούς οι οποίοι συνταγογραφούν για λόγους «ανταποδοτικότητας» (οικονομικά οφέλη),
3. το τρίτο σκέλος αφορά στην «αμυντική ιατρική», μία πρακτική με κύριο στόχο την προστασία των γιατρών απέναντι σε αγωγές αποζημιώσεων για τυχόν πρόκληση ιατρικού σφάλματος. Οι γιατροί προχωρούν σε εκούσια κατάχρηση των ιατρικών υπηρεσιών, με αποτέλεσμα όχι μόνο την ταλαιπωρία των ασθενών, αλλά και την αύξηση της ιατρικής δαπάνης.

Επαφές με Υπουργείο Υγείας

Όπως ανακοίνωσε ο κ. Χαλαζωνίτης, η ΕΑΕ βρίσκεται σε επαφές με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας, ώστε να προχωρήσει η εφαρμογή τους από το 2025. Η πρόταση της ΕΑΕ προς το Υπουργείο και την ΗΔΙΚΑ, περιλαμβάνει το σχεδιασμό πλατφόρμας συνταγογράφησης με φίλτρα ενδείξεων:

• Αυτή θα επιτρέπει, ή θα προτείνει τον απεικονιστικό έλεγχο που θα πρέπει να συνταγογραφηθεί από τον κλινικό ιατρό με online δυνατότητα.
• Η συνταγογράφηση θα βασίζεται σε επιστημονικά κριτήρια και με πρακτική υποστήριξη για τις δυνατές επιλογές απεικονιστικής μεθόδου κατά περίπτωση (ιστορικού, κλινικών σημείων, παρακολούθησης πορείας νόσου, η θεραπευτικού σχήματος κ.λπ.)

Ομάδα Εργασίας

Η υλοποίηση του έργου ανατέθηκε στους Τομείς Γνωστικών Αντικειμένων και Ειδικών Εξετάσεων, που προβλέπονται από το καταστατικό της ΕΑΕ, καθώς και σε ειδικές Ομάδες Εργασίας, αποτελούμενες από Ιατρούς Ακτινολόγους. Τα Πρωτόκολλα τελικά αναπτύχθηκαν κατά βάση σύμφωνα με τα:

• Πρότυπα Παραπομπής Εκτέλεσης Απεικονιστικών Πράξεων του Βρετανικού Κολλεγίου Ακτινολογίας (iRefer), με προσθήκες από τη Διεθνή Βιβλιογραφία όπου αυτό ήταν απαραίτητο
• Κριτήρια Καταλληλόλητας Απεικονιστικών Πράξεων, κατά περίπτωση, του Αμερικανικού Κολλεγίου Ακτινολογίας (ACR).

Επισημαίνεται ότι όλες οι προτεινόμενες απεικονιστικές τεχνικές παρατίθενται με 5 κατηγορίες ιεράρχησης (απόλυτη ένδειξη-ενδεδειγμένη εξέταση-σχετική ένδειξη-ένδειξη σε ορισμένες περιπτώσεις-μη ενδεδειγμένη εξέταση) ούτως ώστε να διασφαλίζεται η κατά το δυνατόν ισότιμη εφαρμογή αυτών ανά τη χώρα μας με δυνατότητα σχετικής επιλογής.

Να σημειωθεί ότι είναι η δεύτερη φορά που επικαιροποιούνται. Αναπτύχθηκαν για πρώτη φορά το 2012 και επικαιροποιήθηκαν το 2018.

«Δυστυχώς ουδείς αρμόδιος από το Υπουργείο Υγείας, ή άλλο σχετικό Φορέα (π.χ. ΗΔΙΚΑ), αξιοποίησε το συγκεκριμένο επιστημονικό έργο, το οποίο ήταν όχι μόνο πρωτοποριακό για το χρόνο που παρουσιάσθηκε, αλλά και το μοναδικό μεταξύ των λοιπών Επιστημονικών Ιατρικών Εταιρειών. Αντ’ αυτού ο ΕΟΠΠΥ επέβαλλε στους συμβεβλημένους εργαστηριακούς ιατρούς, «ποιοτικά» κριτήρια για εξετάσεις με αξονική και μαγνητική τομογραφία τα οποία κατά βάση αποτελούν εμπορικά (και όχι επιστημονικά) κριτήρια και συνδέουν την αποζημίωση του εργαστηριακού ιατρού (ποιοτικό rebate) αυθαίρετα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού. Αγνοώντας παντελώς την ποιότητα των εξετάσεων και κυρίως την αμοιβή του Ιατρού που γνωματεύει την εξέταση (την υπεραξία δηλαδή των γνώσεων και της εμπειρίας αυτού)» επεσήμανε ο κ. Χαλαζωνίτης.

«Η ένταξη των Διαγνωστικών Πρωτοκόλλων στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης μπορεί να θέσει φραγμούς στην προκλητή ζήτηση απεικονιστικών εξετάσεων και την «αμυντική» άσκηση της ιατρικής, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ορθολογική διαχείριση των πόρων του ΕΟΠΥΥ. Επίσης, με την εφαρμογή των Διαγνωστικών Πρωτοκόλλων μπορεί να διασφαλιστεί η παροχή τεκμηριωμένης ιατρικής φροντίδας και αξιόπιστης διάγνωσης, με την ορθή επιλογή της πλέον ενδεδειγμένης απεικονιστικής πράξης καθώς και να περιοριστεί η έκθεση του γενικού πληθυσμού σε περιττή ιοντίζουσα ακτινοβολία», υποστήριξαν οι εκπρόσωποι του κλάδου.

Διαβάστε επίσης:

Διαγνωστικές εξετάσεις: Σε μια ενιαία «δεξαμενή» θα συγκεντρώνονται από σήμερα ψηφιακά όλα τα αποτελέσματα

Έμφαση στη Δημόσια Υγεία με νέες διατάξεις στο νομοσχέδιο για τον Προσωπικό Γιατρό

Νοσοκομεία: Στο 1,2 δισ. ευρώ τα ληξιπρόθεσμα – Mείωση άνω του 70% έως το τέλος του 2024

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News