Πληρωμές: Τα μετρητά χάνουν το «στέμμα» τους στην Ελλάδα

Τα μετρητά δεν είναι πια «βασιλιάς» στην Ελλάδα. Παρότι οι καταναλωτές, ιδίως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικοί απέναντι στις εναλλακτικές, το πλαστικό χρήμα εδραιώνεται σταδιακά ως ο κυρίαρχος τρόπος πληρωμών στη χώρα.

Οι συναλλαγές με κάρτα έχουν πετύχει ήδη ένα ορόσημο, καθώς πριν δύο χρόνια ξεπέρασαν σε αξία τις συναλλαγές με μετρητά. Τώρα, πλησιάζουν στον δεύτερο σημαντικό στόχο: να υπερβούν σε ποσοστό τις συναλλαγές με μετρητά, το οποίο αναμένεται να γίνει μέχρι το 2027, όπως δήλωσε σήμερα ο Νίκος Πετράκης, Country Manager της Visa για την Ελλάδα, σε παρουσίαση σχετικής έρευνας.

Εξάλλου, η διαχρονική προτίμηση των Ελλήνων στα μετρητά διαταράχθηκε από τα capital controls και την πανδημία, τα δύο γεγονότα που λειτούργησαν καταλυτικά υπέρ της μεγαλύτερης διείσδυσης των εναλλακτικών πληρωμών. Εκτός αυτού, σύμφωνα με τον κ. Πετράκη, η υποχρεωτικότητα των POS για μεγάλη γκάμα επαγγελματιών από το 2017 σε συνδυασμό με τη χρήση καρτών για το χτίσιμο αφορολόγητου έδωσαν ισχυρή ώθηση στις ψηφιακές πληρωμές. 

Ένας στους τρεις Έλληνες δεν κρατά καθόλου μετρητά

Σήμερα, περίπου το 48,5% των επίσημα καταγεγραμμένων συναλλαγών εξακολουθεί να γίνεται με μετρητά. Ωστόσο, οι καταναλωτικές τάσεις δείχνουν σαφή μεταβολή προς τις ψηφιακές εναλλακτικές, εν μέρει λόγω της βελτιωμένης υποδομής πληρωμών.

Σύμφωνα με την πανελλαδική έρευνα της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ), η οποία παρουσιάστηκε σήμερα, το 65% των Ελλήνων χρησιμοποιεί κάρτα σε υψηλό ή πολύ υψηλό βαθμό για τις καθημερινές συναλλαγές, έναντι 44% προ πανδημίας. Σε ό,τι αφορά τα μετρητά βέβαια, το ποσοστό αυτό κινήθηκε αντίστροφα, με το 30% να δηλώνει ότι τα χρησιμοποιεί συχνά έναντι 48% προ πανδημίας. Στο μεταξύ, κερδίζει έδαφος και το ψηφιακό πορτοφόλι, αφού το 23% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα δηλώνει πως το χρησιμοποιεί σε «κάποιο βαθμό». 

Επίσης, 8 στους 10 έχει πάντοτε κάρτα ή ψηφιακό πορτοφόλι όταν βγαίνει από το σπίτι, ενώ τρανή απόδειξη της βαθιάς διείσδυσης του πλαστικού χρήματος στην ελληνική καθημερινότητα είναι ότι ένας στους τρεις δεν έχει καθόλου μετρητά πάνω του.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η συχνότερη χρήση καρτών με διαφορά γίνεται στα σούπερ μάρκετ, ενώ ψηλά στη λίστα είναι επίσης καύσιμα, εστιατόρια/καφετέριες και οι πληρωμές σε μικρές επιχειρήσεις. Επίσης, σχετικά συχνές είναι οι ψηφιακές πληρωμές για λογαριασμούς και δημόσιες υπηρεσίες, ενώ είναι σπανιότατες σε ορισμένες υπηρεσίες, όπως για υδραυλικούς και μάστορες, babysitter, καθαριστές και οικιακούς βοηθούς.

Σε ό,τι αφορά τις αγορές μέσω διαδικτύου, πάνω από τέσσερις στους δέκα πραγματοποιούν τουλάχιστον μια τον μήνα. Ωστόσο, εξ αυτών μόνο το 42% πληρώνει με κάρτα στο checkout και μόλις οι τρεις στους 10 αποθηκεύουν τα στοιχεία της κάρτας τους, είτε διότι δεν εμπιστεύονται την εταιρεία και τον ιστότοπο είτε επειδή ανησυχούν για διαρροή των στοιχείων τους.

Γιατί τα μετρητά παραμένουν ψηλά

Παρά τη συνεχή αύξηση της διείσδυσης των ψηφιακών πληρωμών, ένα σημαντικό ποσοστό, το 18% των ερωτηθέντων, χρησιμοποιεί αποκλειστικά μετρητά, ενώ το 29% θεωρεί ότι θα παραμείνουν προτιμώμενο μέσο πληρωμών για τους Έλληνες.

Σύμφωνα άλλωστε με την έρευνα, σημαντικό ποσοστό των καταναλωτών (39%) προτιμά τα μετρητά για συναλλαγές χαμηλής αξίας, δηλαδή κάτω των 5 ευρώ, λόγω ευκολίας (30%) και επειδή η συγκεκριμένη επιχείρηση στην οποία θέλει να πληρώσει δεν έχει POS (18%). Παραδόξως, η πλειονότητα του 58% θεωρεί επίσης ότι οι πληρωμές με κάρτα είναι πιο βολικές. Το 30% δηλώνει ότι αισθάνεται ασφάλεια και το 19% ότι συνεισφέρει στον περιορισμό της φοροδιαφυγής.

Πάντως, οι νεότεροι, εκείνοι που έχουν υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο και όσοι ανήκουν στις υψηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες επιλέγουν εμφανώς λιγότερο τα μετρητά, όπως σχολίασε η Βάλια Αρανίτου, καθηγήτρια Οικονομικής Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ και Διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ – ΕΣΕΕ.

Από την πλευρά της, η Sevi Vassileva, Γενική Διευθύντρια της Visa για Ελλάδα, Κύπρο, Μάλτα και Ισραήλ, εξήγησε ότι υπάρχει περιθώριο περαιτέρω βελτίωσης του τοπίου των ψηφιακών πληρωμών, με εκπαίδευση για να ξεπεραστεί ο φόβος απέναντι στο πλαστικό χρήμα, με την απλοποίηση των διαδικασιών και την ενίσχυση της προσβασιμότητας.

Διαβάστε επίσης:

Οι συναλλαγές με κάρτες αύξησαν τα έσοδα κατά 550 εκατ. ευρώ

Πώς θα φτάσουν οι συναλλαγές σε POS στα 70 δισ. – Οι προμήθειες και το σχέδιο για τους ταξιτζήδες

ΔΝΤ: Πώς η Ελλάδα μείωσε το μαύρο χρήμα – Υπάρχουν και άλλα περιθώρια

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News