Moody’s: Aναβάθμισε σε θετικό το outlook της Ελλάδας – Διατηρεί σταθερή την αξιολόγηση σε Ba3
Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s αναβάθμισε την προοπτική για την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας σε θετική από σταθερή παρά το γεγονός ότι διατήρησε σταθερή την αξιολόγησή του στη βαθμίδα Ba3 – τρεις θέσεις κάτω από την επενδυτική βαθμίδα που διατηρεί από το 2020. Εκτιμά πως η ελληνική οικονομία θα καταγράψει ανάπτυξη 1,8% το 2023 και το 2024, ενώ σημειώνει πως το δημόσιο χρέος θα διαμορφωθεί στο 162% του ΑΕΠ το 2023 και θα υποχωρήσει χαμηλότερο του 150% του ΑΕΠ μέχρι το 2026.
Βασικός παράγοντας που οδήγησε στην αλλαγή των προοπτικών σε θετικές από σταθερές είναι η προοπτική μια περιόδου υψηλότερης ανάπτυξης από την περασμένη δεκαετία, εν μέρει λόγω των βελτιώσεων στην διακυβέρνηση και στην αποτελεσματικότητα των μεταρρυθμίσεων του οικονομικού και τραπεζικού τομέα που όπως σημείωνει ο οίκος αξιολόγησης αποδίδουν καρπούς. Σε συνδυασμό με μια σταθερή και συνετή δημοσιονομική πολιτική η ανάπτυξη του ΑΕΠ θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση του δανειακού βάρους της Ελλάδα τα επόμενα χρόνια.
Η επιβεβαίωση της αξιολόγησης Ba3 της Ελλάδας ισορροπεί ανάμεσα στις βελτιώσεις που παρατηρούνται σε πολλούς τομείς του πιστωτικού προφίλ της χώρα και στις σημαντικές προκλήσεις που παραμένουν. Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης περαιτέρω μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως το επιχειρηματικό περιβάλλον, η δικαιοσύνη, η εκπαίδευση και η αγορά εργασίας θα υποστηρίξουν μια υψηλότερη αξιολόγηση. Επιπλέον το δανειακό βάρος της κυβέρνησης παραμένει πολύ υψηλό και για να μειωθεί περαιτέρω αλλά και να επιστρέψει η Ελλάδα στην χρηματοδότηση από τις αγορές απαιτείται η διατήρηση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων για πάρα πολύ καιρό.
Γιατί αναβάθμισε το outlook
Τα επόμενα χρόνια, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας θα υποστηριχθεί από επενδύσεις, τόσο μέσω κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και μέσω ιδιωτικών επενδύσεων. Μαζί με τα αποτελέσματα των προηγούμενων μεταρρυθμίσεων και τις συνεχείς διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα και της δικαιοσύνης, είναι πολύ πιθανό η χώρα μας να εμφανίσει ανάπτυξη 2% έως 3% τα επόμενα πέντε χρόνια. Επιπλέον, και σε αντίθεση με τη δεκαετία έως το 2020, καθώς απορροφάται η πλεονάζουσα οικονομική ικανότητα, οι αποπληθωριστικές πιέσεις θα υποχωρήσουν και ο μέτριος πληθωρισμός θα υποστηρίξει την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ.
Η Ελλάδα έχει ανακάμψει γρήγορα από την πανδημία και αντιμετώπισε ικανοποιητικά την ενεργειακή κρίση, εμφανίζοντας μια ανθεκτική οικονομία. Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5,9% το 2022, μετά από μια ανάπτυξη 8,4% το 2021. Η ισχυρή ανάπτυξη προήλθε κυρίως από τον πολύ ισχυρό τουρισμό, την εγχώρια κατανάλωση και τις επενδύσεις. Η καλύτερη από τις αρχικές εκτιμήσεις ενεργειακή κατάσταση στην Ευρώπη θα υποστηρίξει την ανάπτυξη στην Ελλάδα, την οποία η Moody’s εκτιμά στο περίπου 1,8% το 2023 και το 2024, κυρίως λόγω της ισχυρής κατανάλωσης και της συνεχιζόμενης ισχυρής αύξησης των επενδύσεων.
Επιπλέον, το πλαίσιο NextGeneration EU θα υποστηρίξει τις επενδύσεις και τις συνεχείς μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως η ενεργειακή μετάβαση, η ψηφιοποίηση και οι τομείς ανάπτυξης που ενισχύουν την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα. Στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας του (RRF), η Ελλάδα έχει πρόσβαση σε 30,5 δισ. ευρώ συνολικά. Η Ελλάδα είναι μεταξύ των πρωτοπόρων στην εφαρμογή του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης , με περισσότερα από 11 δισ. ευρώ να έχουν ήδη εκταμιευθεί. Μαζί με τις εισροές από τον τακτικό προϋπολογισμό της ΕΕ, αυτό θα υπερδιπλασιάσει τις δημόσιες επενδύσεις σε 14 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως κατά την περίοδο 2023-26 σε σύγκριση με τον μέσο όρο πριν από το 2020. Η Moody’s εκτιμά ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να δει ώθηση στον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξής της κατά περίπου 0,4 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως έως το 2030.
Σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό σε μέτρια αλλά θετικά επίπεδα, μόλις υποχωρήσει το τρέχον σοκ στις τιμές της ενέργειας, η Moody’s αναμένει αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ γύρω στο 4-6% τα επόμενα χρόνια, σε σύγκριση με αύξηση κάτω του 2% και συχνά αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης τη δεκαετία 2010 – 2020.
Σε καλύτερη κατάσταση το τραπεζικό σύστημα
Οι ελληνικές τράπεζες μείωσαν σημαντικά τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPE) το 2021 και το 2022, κυρίως μέσω τιτλοποιήσεων με το κυβερνητικό σύστημα προστασίας περιουσιακών στοιχείων (Ηρακλής) που βοήθησε στην εκκαθάριση των ισολογισμών των τραπεζών από επισφαλή περιουσιακά στοιχεία. Το πρόγραμμα Ηρακλής εισήχθη στα τέλη του 2019 και έληξε επίσημα τον Οκτώβριο του 2022. Στο τέλος του 2022, οι συνολικές κρατικές εγγυήσεις στο πλαίσιο του καθεστώτος ανήλθαν σε 17,9 δισ. ευρώ (8,6% του ΑΕΠ).
Η Moody’s εκτιμά ότι ο μέσος σταθμισμένος δείκτης NPE για τις τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες έφτασε στο 6,3% των ακαθάριστων δανείων τον Δεκέμβριο του 2022, υποδηλώνοντας περαιτέρω μείωση του δείκτη σε όλο το σύστημα, ο οποίος ήταν 9,1% στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2022, σε σύγκριση σε ανώτατο όριο 49% τον Δεκέμβριο του 2016.
Τα περιθώρια και τα καθαρά έσοδα από τόκους των ελληνικών τραπεζών θα ωφεληθούν από υψηλότερα επιτόκια και νέο εταιρικό δανεισμό, που θα μετριάσει τον αντίκτυπο από τις πωλήσεις NPE που μείωσαν τα υπόλοιπα των δανείων τα τελευταία δύο χρόνια.
Αντίστοιχα, η Moody’s αναμένει βελτίωση της κερδοφορίας των τραπεζών, υποστηριζόμενη επίσης από υψηλότερα έσοδα από προμήθειες, συγκράτηση κόστους και μέτριες προβλέψεις για ζημίες δανείων τους επόμενους 12-18 μήνες. Η βελτιωμένη κερδοφορία θα υποστηρίξει την εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου των τραπεζών μέσω παρακρατηθέντων κερδών, παρά το ενδεχόμενο πληρωμών μερισμάτων το 2024. Με τη σειρά τους, οι βελτιώσεις στη χρηματοοικονομική υγεία των τραπεζών θα τους επιτρέψουν να υποστηρίξουν την πιστωτική ανάπτυξη και την οικονομική δραστηριότητα.
Γρήγορη μείωση των δανείων
Η πιο ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ θα θέσει τις προϋποθέσεις για να μειωθεί αισθητά το δημόσιο χρέος της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, η επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα, υποβοηθούμενη από την οικονομική ανάκαμψη και τη δημοσιονομική εξυγίανση, θα μειώσει επίσης το βάρος του χρέους. Μεταξύ 2021 και 2023, η Moody’s μια από τις μεγαλύτερες μειώσεις χρέους σε όλα τα κράτη που αξιολογεί και τη μεγαλύτερη μεταξύ των προηγμένων οικονομιών και των μελών της Ευρωζώνης, με το δημόσιο χρέος να μειώνεται στο 162% του ΑΕΠ το 2023 από 194,5% που ήταν το 2021. Συνολικά, το δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί σε λιγότερο από το 150% του ΑΕΠ έως το 2026.
Η Moody’s εκτιμά ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας μειώθηκε σημαντικά πέρυσι, στο 3,2% του ΑΕΠ από 7,5% το 2021. Για το 2023, η Moody’s προβλέπει περαιτέρω βελτίωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο -1,5% του ΑΕΠ και πρωτογενές πλεόνασμα 1,2% του ΑΕΠ. Τα πρωτογενή πλεονάσματα θα ανέλθουν σε περίπου 2% από το 2024, λόγω της εξομάλυνσης των επιπέδων δαπανών κάτω από το 50% του ΑΕΠ, κυρίως ως αποτέλεσμα της μείωσης των πληρωμών επιδοτήσεων και μεταβιβάσεων καθώς καταργούνται σταδιακά τα προσωρινά μέτρα στήριξης. Ταυτόχρονα, οι προβλέψεις της Moody’s λαμβάνουν υπόψη την βραδύτερη αύξηση των εσόδων λόγω της μόνιμης μείωσης των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης.
Η διατήρηση σταθερών πρωτογενών πλεονασμάτων μεσοπρόθεσμα θα προκύψει εν μέρει από τη βελτίωση της λειτουργίας των θεσμών και της διακυβέρνησης της Ελλάδας. Η δέσμευση για συνέχιση της δημοσιονομικής εξυγίανσης είναι σταθερή και η εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων έχει ήδη επιφέρει ορατή πρόοδο σε τομείς όπως η φορολογική διοίκηση και η συμμόρφωση, κάτι που κατά την άποψη της Moody’s αντικατοπτρίζει τη βελτιωμένη ποιότητα των νομοθετικών και εκτελεστικών θεσμών.
Γιατί διατήρησε την αξιολόγηση Ba3
Η αξιολόγηση Ba3 της Ελλάδας υποστηρίζεται από ισχυρή οικονομικά στοιχεία, αν και με ορισμένες αδυναμίες. Τα σχετικά υψηλά επίπεδα πλούτου της Ελλάδας εξισορροπούνται από το μέτριο μέγεθος της οικονομίας και το εξίσου μέτριο επίπεδο οικονομικής διαφοροποίησης και πολυπλοκότητας. Το ποσοστό ανεργίας έχει μειωθεί σημαντικά στο 12,4% το 2022 από 14,8% το 2021, αλλά η ανεργία των νέων παραμένει υψηλή και ο άτυπος τομέας συνεχίζει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία. Η εισοδηματική ανισότητα είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ και παρά τις βελτιώσεις από το 2015, το ποσοστό των ατόμων που κινδυνεύουν από τη φτώχεια είναι συγκριτικά υψηλό. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει επίσης ένα εξαιρετικά δυσμενές δημογραφικό προφίλ, το οποίο θα επιβαρύνει τη δυνητική ανάπτυξη.
Παρά τις σημαντικές βελτιώσεις τα τελευταία δέκα χρόνια, η αξιολόγηση της Moody’s για τη δύναμη των θεσμών της Ελλάδας εξακολουθεί να επηρεάζεται αρνητικά από την αναδιάρθρωση του χρέους του ιδιωτικού τομέα από την κυβέρνηση το 2012. Ο έλεγχος της διαφθοράς και η βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος παραμένουν ως προκλήσεις με αρνητικές επιπτώσεις στο επιχειρηματικό και επενδυτικό περιβάλλον σε περίπτωση επιβράδυνσης της μεταρρυθμιστικής δυναμικής ή ανατροπής των αποφάσεων.
Η Ελλάδα θα εξακολουθεί να έχει ένα από τα υψηλότερα χρέη παγκοσμίως τα επόμενα 3-5 χρόνια, παρά την αναμενόμενη σημαντική μείωση. Η μεγάλη και επαναλαμβανόμενη ελάφρυνση του χρέους που παρέχεται από τους πιστωτές της ευρωζώνης της Ελλάδας αντικατοπτρίζεται στις μετρήσεις προσιτότητας του χρέους (πληρωμές τόκων σε σχέση με το ΑΕΠ και τα κρατικά έσοδα) που είναι σημαντικά ισχυρότερες από ό,τι υποδηλώνει η μέτρηση του χρέους.
moneyreview.gr
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
