Τέλος οι διεκδικήσεις του Δημοσίου σε πρώην δάση: Ρύθμιση για 20.000 ακίνητα
Αποσύρεται το Δημόσιο από τη διεκδίκηση εκτάσεων σε εντός σχεδίου περιοχές, οι οποίες ήταν κάποτε δασικές αλλά έχουν από δεκαετίες δομηθεί. Αυτό προβλέπει νομοθετική ρύθμιση που συμπεριλαμβάνεται σε σχέδιο νόμου του ΥΠΟΙΚ. Το πρόβλημα ήταν ιδιαίτερα μεγάλο στην Αττική, όπου κατά καιρούς το Δημόσιο έχει «δηλώσει» στο κτηματολόγιο ολόκληρες γειτονιές, οδηγώντας περί τους 20.000 ιδιοκτήτες με νόμιμους τίτλους στα δικαστήρια.
Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, η ρύθμιση περιλαμβάνεται σε σχέδιο νόμου που αναρτήθηκε χθες στο Οpengov.gr και αφορά την εξαγορά καταπατημένων δημόσιων εκτάσεων. Οπως αναφέρει, το Δημόσιο δεν θα ασκεί αγωγές διεκδίκησης για ακίνητα σε εκτάσεις εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού, τα οποία ήταν κάποτε δασικά. Η υπόθεση αυτή ανάγεται στο 2013, όταν το Δημόσιο (με τον νόμο 4164) αποφάσισε ότι δεν μπορούν να υπάρχουν δάση ή δασικές εκτάσεις μέσα σε πόλεις ή οικισμούς (για την ακρίβεια, να εμπίπτουν εκτάσεις με δένδρα στη δασική νομοθεσία). Στη συνέχεια, με ακόμη δύο νόμους (4280/14 και 4685/20) το υπουργείο Περιβάλλοντος επέκτεινε την εξαίρεση αυτή, συμπεριλαμβάνοντας και εκτάσεις βιομηχανικών ή βιοτεχνικών εγκαταστάσεων, που είχαν λάβει κάποιο πληροφοριακού χαρακτήρα έγγραφο (όχι πράξη χαρακτηρισμού, όπως απαιτούσε η νομοθεσία).
Μέχρι το 2013, λοιπόν, οι δασικές υπηρεσίες όφειλαν να δηλώσουν ως δημόσιες στο κτηματολόγιο τις εκτάσεις που στον δασικό χάρτη εμφανίζονταν ως δασικές, ακόμη κι αν με τα χρόνια αυτές είχαν αλλάξει άρδην χαρακτήρα. Μετά το 2013 οι δασικές υπηρεσίες δεν δήλωναν μεν τις εκτάσεις στον δασικό χάρτη, έστελναν όμως έγγραφο στο υπουργείο Οικονομικών ότι πρέπει να δηλώσει τις συγκεκριμένες εκτάσεις στο κτηματολόγιο, καθώς ως κάποτε δασικές ήταν και δημόσιες. Σχεδόν στο σύνολο των περιπτώσεων επρόκειτο για περιοχές τις οποίες οι δασικές υπηρεσίες ουδέποτε είχαν αποπειραθεί να διεκδικήσουν. Ειδικά στην Αττική, σε πολλές περιπτώσεις ο χαρακτηρισμός οφειλόταν σε μια (πολύ διασταλτική) απόφαση του 1934, η οποία κήρυσσε αναδασωτέα όλη την εκτός σχεδίου περιοχή της Αττικής, πλην των γεωργικών εκτάσεων.
«Οι εν λόγω εκτάσεις έχουν περιέλθει στη διαχειριστική αρμοδιότητα του υπουργείου Οικονομικών με πρωτόκολλα παράδοσης παραλαβής (σ.σ. από τις δασικές υπηρεσίες). Επειδή όμως τα πρωτόκολλα συνοδεύονταν μόνο από στοιχεία εδαφικού εντοπισμού, κατά την υποβολή δηλώσεων και ενστάσεων σύμφωνα με την κτηματολογική διαδικασία, οι κτηματικές υπηρεσίες δεν έχουν επαρκή στοιχεία για τα ακίνητα αυτά και επομένως δεν υπάρχουν βάσιμες ελπίδες δικαίωσης των θέσεων του ελληνικού Δημοσίου. Σημειωτέον, ότι στα εν λόγω ακίνητα υπάρχουν κυρίως δομημένες επιφάνειες και δη πολυκατοικίες», αναφέρει η αιτιολογική έκθεση. «Σταθμίζοντας όλα τα ανωτέρω ο νομοθέτης, καθώς και την αναστάτωση που προκαλείται και θα συνεχίσει να προκαλείται στην κοινωνική και οικονομική ζωή εκ των εν πολλοίς ανυποστήρικτων ενστάσεων και αγωγών του Δημοσίου, επιλέγει εις το εξής να απέχει από την άσκηση αγωγών». Η ρύθμιση εφαρμόζεται και για τα ανταλλάξιμα ακίνητα.
Σύμφωνα με τη ρύθμιση, για να απέχει το Δημόσιο από τη διεκδίκηση μιας έκτασης αρκεί κάποιος ιδιώτης να έχει καταγραφεί ως ιδιοκτήτης του ακινήτου στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και να μην του έχει κοινοποιηθεί πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής. Από τη ρύθμιση εξαιρούνται δύο κατηγορίες ακινήτων της ίδιας κατηγορίας, εκείνες για τις οποίες «προβάλλονται ιδιοκτησιακά δικαιώματα από το Δημόσιο από άλλη αιτία» και, αυτονόητα, όσα αποτελούν κοινόχρηστους χώρους, πάρκα ή άλση.
Οι περιοχές
Το πρόβλημα της διεκδίκησης μεγάλων άλλοτε δασικών εκτάσεων από το κτηματολόγιο ήρθε στην επιφάνεια στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, όταν κτηματογραφούνταν οι αστικές περιοχές όλης της χώρας και επανήλθε μετά το 2018 με την τελευταία γενιά κτηματογράφησης. Πολλές τέτοιες περιπτώσεις ήρθαν στο φως τα προηγούμενα χρόνια: για παράδειγμα, η περιοχή Αλσούπολης και τμήμα του Περισσού στη Νέα Ιωνία, τμήματα του Γαλατσίου, του Αγίου Στεφάνου, του Ψυχικού, του Νέου Ηρακλείου, του Περιστερίου. Αρκετές περιπτώσεις καταγράφηκαν και εκτός Αττικής, όπως λ.χ. στη Χαλκιδική. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι υποθέσεις αυτές λύνονταν με «α λα καρτ» νομοθετικές ρυθμίσεις.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News