«Ρεύμα» από την Αμφιλοχία στην αποθήκευση ενέργειας

Στη γραμμή της αφετηρίας μπαίνει ένα εμβληματικό έργο για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, καθώς η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή έλαβε την τελική επενδυτική απόφαση για την κατασκευή της μονάδας αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία. Το project της Αμφιλοχίας κάνει λόγο για συνολική εγκατεστημένη ισχύ 680 MW (παραγωγή) και 730 MW (άντληση) για ετήσια παραγωγή ενέργειας περίπου 816.00 GWh, με τη σχετική επένδυση να εκτιμάται στα 500 εκατ. ευρώ. Όπως δήλωσε η Διευθύντρια Υδροηλεκτρικών Έργων της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Γιούλα Τσικνάκου στο πλαίσιο ειδικής διαδικτυακής εκδήλωσης του ΙΕΝΕ, μετά την έγκριση από τον Όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, οι κατασκευαστικές εργασίες για τη μονάδα -που είναι πλήρως μελετημένη και αδειοδοτημένη- θα ξεκινήσουν τον Οκτώβριο και θα ολοκληρωθούν σε ορίζοντα τετραετίας.

Η εξέλιξη αυτή φέρνει με ένταση στο προσκήνιο τον κλάδο αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, το «Ιερό Δισκοπότηρο» για ένα ενεργειακό σύστημα με βασικό πυλώνα τις ΑΠΕ, σύμφωνα με πολλούς παράγοντες της αγοράς. Πράγματι, με δεδομένο τον στόχο για «πρασίνισμα» του μείγματος ηλεκτροπαραγωγής (με το μερίδιο των ΑΠΕ να υπερβαίνει το 61% στο τέλος της δεκαετίας σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα), είναι απαραίτητη η δημιουργία μονάδων αποθήκευσης (αντλησιοταμιευτικών ή συστοιχιών μπαταριών που είναι οι πιο ώριμες τεχνολογίες στην Ελλάδα) ως αντίδοτο στην «στοχαστική» παραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές και για να  θωρακιστεί η ευελιξία και η επάρκεια ισχύος του ενεργειακού συστήματος.

Αποθήκευση ενέργειας και Ταμείο Ανάκαμψης 

Αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα για ταχεία υλοποίηση των επενδύσεων για μονάδες αποθήκευσης, η κυβέρνηση έχει εντάξει κονδύλι ύψους 450 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση έργων συνολικής δυναμικότητας 1400 MW στο ενεργειακό σκέλος του ελληνικού σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης που κατατέθηκε χθες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όλα τα projects που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης θα πρέπει να συμμετέχουν στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2025. Σύμφωνα με πληροφορίες του MR, όπως αναφέρεται στην ελληνική πρόταση, η έλλειψη Μηχανισμού Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος (CRM) και οι ανώριμες ακόμα αγορές του Target Model που δεν προσφέρουν επαρκή αποζημίωση για τις υπηρεσίες που προσφέρουν τα συστήματα αποθήκευσης στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, είναι δυο από τους λόγους που δικαιολογούν την στήριξη των σχετικών projects.  

Ετοιμάζεται το θεσμικό πλαίσιο

Καθώς για να «τρέξουν» τα έργα αποθήκευσης απαιτείται εκτός από χρηματοδότηση και θεσμικό πλαίσιο, όπως προαναφέρθηκε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κινείται με ταχύτητα προς την κατεύθυνση αυτή. Η Ομάδα Έργου που έχει συστηθεί υπό τον καθηγητή του ΕΜΠ Σταύρο Παπαθανασίου θα παρουσιάσει σύντομα την πρότασή της μέσα στο καλοκαίρι. Όπως μάλιστα σημείωσε χθες -στο πλαίσιο της εκδήλωσης του ΙΕΝΕ- ο επικεφαλής του ΔΑΠΕΕΠ Γιάννης Γιαρέντης, σύντομα θα ξεκινήσει η διαδικασία διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς που θα κληθούν να τοποθετηθούν σε σημεία όπως: 

1. Τα εργαλεία δράσης, τους περιορισμούς και τις υποχρεώσεις για την αποτελεσματική συμμετοχή των αποθηκευτικών σταθμών στο Target Model

2. Απαιτήσεις και υποχρεώσεις για τους Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης ΑΠΕ (ΦΟΣΕ)

3. Συνέργειες αποθηκευτικών σταθμών με σταθμούς ΑΠΕ

4. Δυνατότητες και περιορισμοί για την ανάπτυξη αποθηκευτικών μονάδων

5. Πλαίσιο αδειοδότησης και σύνδεσης των αποθηκευτικών σταθμών στο δίκτυο

6. Εναλλακτικές πηγές εσόδων και σχήματα ενίσχυσης των εγκαταστάσεων αποθήκευσης.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Παπαθανασίου είχε παρουσιάσει την περασμένη άνοιξη σε ημερίδα της ΡΑΕ ειδική μελέτη που είχε αποτιμήσει το όφελος που παράγει για το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας συνολικά –και άρα για τον καταναλωτή- η εισαγωγή σημαντικών αποθηκευτικών πόρων. Το συμπέρασμα που είχε εξαχθεί ήταν ότι το όφελος υπερκαλύπτει το κόστος των σχετικών επενδύσεων και παράγει πλεόνασμα που μπορεί να διαμορφώνεται στα επίπεδα των 100 εκατ. ευρώ ετησίως. Στη βάση των στόχων που έχουν τεθεί στο ΕΣΕΚ για τη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, απαιτείται  εγκατεστημένη ισχύς 1500-1750 MW, εκ των οποίων τα 500 MW ενδείκνυται να είναι ισχύς συσσωρευτών σχετικά περιορισμένης χωρητικότητας (μπαταρίες) και το υπόλοιπο αντλησιοταμίευση. Κατά την ίδια μελέτη, οι επενδύσεις σε μεγάλα έργα αποθήκευσης δεν καθίστανται βιώσιμες μόνο από τη συμμετοχή των έργων στις αγορές του Target Model  χωρίς πλαίσιο στήριξης, το οποίο αποτελεί μια από τις παραμέτρους του υπό εκπόνηση κανονιστικού πλαισίου.

«Πυρετός» αιτήσεων για άδειες στη ΡΑΕ

Στη δική του τοποθέτηση στο συνέδριο του ΙΕΝΕ, ο πρόεδρος της ΡΑΕ καθ. Αθανάσιος Δαγούμας υπογράμμισε πως, παρά την έλλειψη ειδικού αδειοδοτικού πλαισίου για την αποθήκευση (αυτόνομων μονάδων, είτε αντλησιοταμιευτικών έργων είτε μονάδων με μπαταρίες, και υβριδικών σταθμών που συνδυάζουν παραγωγή ΑΠΕ με αποθήκευση),  ο δρόμος για την αδειοδότησή τους στην Ελλάδα άνοιξε χάρη στην υιοθέτηση από τη ΡΑΕ μιας προσέγγισης που ακολουθούν και άλλες Ρυθμιστικές Αρχές, για να μπαίνουν γραφειοκρατικά εμπόδια στην υλοποίηση τέτοιων επενδύσεων. Σύμφωνα με την εν λόγω προσέγγιση, οι μονάδες αυτές αντιμετωπίζονται ως «εικονικοί»  θερμικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, έχοντας το ίδιο αδειοδοτικό καθεστώς. 

Σύμφωνα με τον κ. Δαγούμα, αν και στο μεγαλύτερο μέρος της προηγούμενης 10ετίας είχαν κατατεθεί αιτήσεις αδειοδότησης κυρίως για αντλησιοταμιευτικούς σταθμούς, από τον Οκτώβριο του 2019 έχει αυξηθεί κατακόρυφα ο αριθμός των αιτήσεων, καθώς από τότε έχουν υποβληθεί 98 αιτήματα για υποδομές ισχύος 8,9 GW, που καλύπτουν και τους τρεις τύπους έργων. Η ΡΑΕ έχει εγκρίνει 65 άδειες συνολικής ισχύος 4,4 GW, ενώ εκκρεμούν προς έγκριση 34 άδειες 4,5 GW. 

Έργα αποθήκευσης σε πέντε χώρες για τη MYTILINEOS

Υψηλή τεχνογνωσία στα έργα αποθήκευσης ενέργειας έχει αποκτήσει ο όμιλος MYTILINEOS, ο οποίος δραστηριοποιείται στο συγκεκριμένο κλάδο στο εξωτερικό εδώ και αρκετά χρόνια. Όπως σημείωσε στην εκδήλωση του ΙΕΝΕ ο Νίκος Παπαπέτρου, Γενικός Διευθυντής Τομέα Ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών και Αποθήκευσης Ενέργειας (RSD), η εταιρεία έχει αναπτύξει πρότζεκτ αποθήκευσης  ισχύος 500 MW και χωρητικότητας 600 MWh σε πέντε χώρες (Μεγάλη Βρετανία, Ιταλία, Νιγηρία, Πουέρτο Ρίκο, Ελλάδα), με προοπτικές δυναμικής επέκτασης. Στην Ελλάδα συγκεκριμένα, η εταιρεία διαθέτει υπό αδειοδότηση χαρτοφυλάκιο 21 έργων, συνολικής ισχύος 1,1 GW. Επίσης, μελετά επενδυτικές ευκαιρίες σε Αυστραλία, Μεγάλη Βρετανία και Ιταλία, τρεις αγορές που, όπως επισημάνθηκε παρουσιάζουν επενδυτικό ενδιαφέρον και γνωρίζει σε βάθος ο όμιλος.

O οδικός χάρτης του μέλλοντος

Οι μορφές αποθήκευσης που θα «τρέξουν» αρχικά θα είναι της αντλησιοταμίευσης και των μπαταριών, μέχρι να μειωθεί το κόστος των διαθέσιμων νέων τεχνολογιών, επισήμανε ο καθηγητής των Οικονομικών της Ενέργειας στο ΕΜΠ, Παντελής Κάπρος. Τα συστήματα αποθήκευσης βασισμένα στο υδρογόνο και στα συνθετικά καύσιμα (e fuels) θα ακολουθήσουν στο μακροπρόθεσμο μέλλον. Η βέλτιστη ισχύς αποθηκευτικών συστημάτων στο ηλεκτρικό σύστημα, όπως ανέφερε ο ίδιος, θα πρέπει να φθάσει το 2030 στα 3 GW, το 2040 στα 7 GW και το 2050 στα 12 GW. Απώτερος στόχος είναι, όπως είπε, να φθάσουμε σε ένα «πακέτο» αποθήκευσης και ΑΠΕ που θα λειτουργεί στο πλαίσιο του target model ως διμερές συμβόλαιο και θα έχει την ελάχιστη δυνατή έκθεση σε κόστος απρόβλεπτων καταστάσεων και εξισορρόπησης. 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News