Έρευνα ICAP: Στο 25,5% των επιχειρήσεων οι γυναίκες είναι ανώτατα στελέχη

Οριακή μείωση κατέγραψε το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών σε ανώτατες διοικητικές θέσεις στις ελληνικές επιχειρήσεις το 2022, ύστερα από μια επταετία θετικών μεταβολών, σύμφωνα με την έκθεση της μελέτη της ICAP CRIF για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα με δείγμα 42.193 επιχειρήσεων και οι οποίες προέρχονται από όλους τους κλάδους της οικονομίας οι οποίες έχουν διαθέσιμα τα οικονομικά στοιχεία για το 2020. Στην ίδια μελέτη διαπιστώνεται ότι για ακόμη ένα έτος, οι επιχειρήσεις στις οποίες δραστηριοποιούνται γυναίκες ως ανώτατα στελέχη παρουσίασαν καλύτερες επιδόσεις το 2020, σε σχέση με το σύνολο των ελληνικών εταιρειών, τόσο σε επίπεδο δεικτών κερδοφορίας όσο και αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων. 

Γυναίκες Επικεφαλής Επιχειρήσεων στην Ελλάδα

Ειδικότερα, το 2022 το ποσοστό διείσδυσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας εμφανίζεται οριακά μειωμένο κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες, συγκριτικά με την προηγούμενη αντίστοιχη έρευνα του 2021, έπειτα από επτά συναπτά έτη θετικών μεταβολών (2021:25,8%, 2020:25,1%, 2019:24,9%, 2018:24,2%, 2017:23,6%, 2016:21,1%, 2015:19,6%). Σύμφωνα με τα προαναφερόμενα στοιχεία και παρά την οριακή μείωση του τρέχοντος έτους, διαπιστώνεται διαχρονική διεύρυνση της διείσδυσης των γυναικών σε υψηλόβαθμες θέσεις του ελληνικού εταιρικού τομέα με το ποσοστό συμμετοχής τους να εμφανίζεται ενισχυμένο κατά 6 περίπου ποσοστιαίες μονάδες την περίοδο 2015/22. 

Το 2022, επί συνόλου 43.193 επιχειρήσεων της έρευνας, ποσοστό 25,5% εξ αυτών διευθύνονται από γυναίκες-ανώτατα στελέχη (11.002 εταιρείες). Το μεγαλύτερο ποσοστό των εταιρειών που διοικούνται από γυναίκες εντοπίζεται στις πολύ μικρού και μικρού μεγέθους επιχειρήσεις, σύμφωνα με την επίσημη κατηγοριοποίηση που ακολουθείται στην Ε.Ε.

Πιο συγκεκριμένα, από το σύνολο των εταιρειών που διοικούνται από γυναίκες, το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής εντοπίζεται στις επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών μικρότερο από €2 εκατ. (27%) και με αριθμό απασχολούμενου προσωπικού μικρότερο των 10 ατόμων (26,3%). Είναι σημαντικό να αναφερθεί το γεγονός ότι, καθώς αυξάνεται το μέγεθος των εταιρειών (βάσει ετήσιου κύκλου εργασιών και αριθμού απασχολουμένων), το ποσοστό συμμετοχής εκείνων που διοικούνται από γυναίκες στο αντίστοιχο σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος, βαίνει μειούμενο.

Παρατηρώντας τις «Top 500» επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες ως ανώτατα στελέχη, διαπιστώνεται ότι ποσοστό 46,4% εξ αυτών αφορά εταιρείες με κύκλο εργασιών από €10 εκ. έως €50 εκ. Ακολουθεί η κατηγορία επιχειρήσεων με πωλήσεις μεταξύ €2 εκ. και €10 εκ. αποσπώντας μερίδιο 42,6%. Συμπερασματικά, λαμβάνοντας υπόψη τα ισχύοντα ευρωπαϊκά πρότυπα, διαπιστώνεται ότι η συντριπτική πλειονότητα (89,0%) των μεγαλύτερων εταιρειών που διευθύνονται από γυναίκες – ανώτατα στελέχη θεωρείται μικρομεσαίου μεγέθους. Όσον αφορά τη νομική μορφή με την οποία λειτουργούν οι εταιρείες, παρατηρείται ότι τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής των επιχειρήσεων που διευθύνονται από γυναίκες, στο σύνολο του δείγματος, εντοπίζονται στις:

• Ομόρρυθμες Εταιρείες (31,9%)
• Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (30,2%)
• Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (30,1%)
• Μονοπρόσωπες Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (27,3%)
• Μονοπρόσωπες Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (25,3%)
• Ετερόρρυθμες Εταιρείες (24,6%) l Ανώνυμες Εταιρείες (22,3%)

Αξίζει να επισημανθεί ότι, από τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες στη χώρα μας οι οποίες διευθύνονται από γυναίκες – ανώτατα στελέχη, ποσοστό 82,6% αυτών λειτουργούν ως Ανώνυμες Εταιρείες (Α.Ε.). Εξετάζοντας τη γεωγραφική κατανομή των επιχειρήσεων, παρατηρείται ότι τα υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης εταιρειών στις οποίες δραστηριοποιούνται γυναίκες σε ανώτατες θέσεις, εντοπίζονται:

• στα Νησιά του Ιονίου (29,0%)
• στην Κρήτη (26,8%)
• στα Νησιά του Αιγαίου (26,7%)
• στη Μακεδονία (26,5%)
• στη Στερεά Ελλάδα και Εύβοια (25,2%)

Από την άλλη μεριά, το μικρότερο ποσοστό διείσδυσης εταιρειών που διευθύνονται από γυναίκες εντοπίζεται στη Θράκη (22,5%).

Μελετώντας την κατανομή των επιχειρήσεων βάσει του ευρύτερου κλάδου δραστηριότητάς τους (Βιομηχανία, Εμπόριο, Χρηματοπιστωτικός Τομέας, Υπηρεσίες, Τουρισμός) παρατηρείται πως το μεγαλύτερο μερίδιο εκείνων που διοικούνται από γυναίκες (ως ποσοστό συμμετοχής τους στο αντίστοιχο σύνολο) ανήκουν στον κλάδο του Τουρισμού (30,8%). Έπεται ο τομέας του Εμπορίου με μερίδιο 26,0%. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία έτη παρατηρείται μείωση της συμμετοχής των γυναικών ως ανώτατα στελέχη στον χρηματοπιστωτικό τομέα (αντίστοιχη συμμετοχή τη διετία 2018-2019: 23,6%).

Σχετικά με το δείγμα των 500 μεγαλύτερων εταιρειών, διαπιστώνεται ότι το 45,2% εξ αυτών δραστηριοποιείται στον κλάδο του Εμπορίου, ενώ ακολουθεί ο Βιομηχανικός τομέας με αντίστοιχο μερίδιο 31,2%. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι μόνο το 2,2% των 500 μεγαλύτερων επιχειρήσεων που διοικούνται από γυναίκες δραστηριοποιούνται στον τομέα του Τουρισμού, ποσοστό σημαντικά μειωμένο έναντι προηγούμενων ετών Εταιρείες που εισέρχονται για πρώτη φορά στις «Top 500» εταιρείες που διευθύνονται από γυναίκες-ανώτατα στελέχη Ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα είναι η παρουσίαση των επιχειρήσεων οι οποίες για πρώτη φορά από την αρχή της παρούσας έκδοσης (1η έκδοση το 2012) συγκαταλέγονται στις Top 500 εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες. 

Βασικά Οικονομικά Μεγέθη 

Η ομάδα των εταιρειών που διευθύνονται από γυναίκες παρουσίασε πτώση στις συνολικές πωλήσεις (κύκλος εργασιών) κατά 9,8% το 2020 έναντι του 2019, ενώ το σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος παρουσίασε μεγαλύτερη μείωση (10,8%) την ίδια χρονική περίοδο. Επιπλέον, ο κύκλος εργασιών τους για το 2020 απέσπασε μερίδιο 12,8% επί των συνολικών πωλήσεων όλων των επιχειρήσεων της έρευνας. l Ιδιαιτέρως ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι οι εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες κατόρθωσαν να περιορίσουν -ως ένα βαθμό- τις απώλειες στα κέρδη προ φόρων έναντι του συνόλου των επιχειρήσεων, σε ένα έτος έντονης αβεβαιότητας. Συγκεκριμένα, οι εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες ως ανώτατα στελέχη παρουσίασαν μείωση στα συνολικά κέρδη προ φόρου κατά 15,3% (2020/19), έναντι του συνολικού δείγματος εταιρειών όπου οι απώλειες ανήλθαν στο 28,4% την ίδια περίοδο. l Ανάλογη εικόνα σχηματίζεται και στα EBITDA.

Ειδικότερα, οι εταιρείες στις οποίες δραστηριοποιούνται γυναίκες σε διοικητικές θέσεις εμφάνισαν μείωση 10,3% το 2020 σε σύγκριση με το 2019 ενώ, αναφορικά με το σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος, η αντίστοιχη πτώση στα EBITDA ανήλθε σε 18% την ίδια χρονική περίοδο. Θετικές μεταβολές σημείωσαν οι εταιρείες όσον αφορά το ενεργητικό τους. Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις που διευθύνονται από γυναίκες παρουσίασαν άνοδο 5,7% το 2020 σε σχέση με το 2019, ενώ σε όρους συνόλου, η αντίστοιχη μεταβολή διαμορφώθηκε σε +4,8%. Τέλος, τα ίδια κεφάλαια των εταιρειών που διοικούνται από γυναίκες παρουσίασαν οριακή μείωση 0,1% (2020/19), ενώ επί συνόλου δείγματος, παρατηρήθηκε πολύ μικρή αύξηση 0,03% την ίδια περίοδο.

Οι εταιρείες «Top 500 LWiB» που παρουσιάζονται στην τρέχουσα ανάλυση, παρά το γεγονός ότι αριθμητικά καλύπτουν μόλις το 4,5% της ομάδας των 11.002 εταιρειών (που διευθύνονται από γυναίκες), οι πωλήσεις τους αντιπροσωπεύουν το 67,2% επί του συνολικoύ κύκλου εργασιών αυτών και αντίστοιχα, τα κέρδη τους αποσπούν το 88,5% των συνολικών κερδών όλων των επιχειρήσεων που διευθύνονται από γυναίκες. Συγκρίνοντας τους βασικούς χρηματοοικονομικούς δείκτες των επιχειρήσεων στις οποίες δραστηριοποιούνται γυναίκες στις ανώτερες θέσεις, έναντι του συνόλου των εταιρειών, διαπιστώνουμε ότι εκείνες που διοικούνται από γυναίκες πετυχαίνουν διαχρονικά καλύτερες επιδόσεις σε όλους τους αριθμοδείκτες κερδοφορίας όπως και στον δείκτη αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων έναντι του συνόλου.

Εξαίρεση αποτελεί ο δείκτης του περιθωρίου EBITDA, στον οποίο οι εν λόγω επιχειρήσεις δεν ξεπέρασαν τις επιδόσεις του συνόλου το 2020, κατόρθωσαν ωστόσο να συρρικνώσουν τη διαφορά του προηγούμενου έτους. Από τους εξεταζόμενους δείκτες, περισσότερο υπερτερεί το περιθώριο μικτού κέρδους το 2020, το οποίο υπερέχει κατά 4,6 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του αντίστοιχου δείκτη του συνόλου των εταιρειών.

Το εν λόγω έτος διαμορφώθηκε σε 28,7% για τις εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες και σε 24,1% για το σύνολο των επιχειρήσεων. Από τα ανωτέρω συμπεραίνεται για ένα ακόμη έτος, ότι οι γυναίκες ως ανώτατα στελέχη των επιχειρήσεων διακρίνονται για την αποτελεσματικότητα της διοίκησής τους, αφού όπως φαίνεται, διαχειρίζονται καλύτερα τα κόστη τους. Το περιθώριο καθαρού κέρδους διαμορφώθηκε σε 4,1% για τις εταιρείες που διευθύνονται από γυναίκες έναντι 2,7% για το σύνολο του δείγματος. Η αποδοτικότητα των Ιδίων κεφαλαίων ανήλθε στο 5,2% έναντι 4% του συνόλου των εταιρειών, ενώ παράλληλα η σχέση Ξένων προς Ίδια κεφάλαια κυμάνθηκε σε αρκετά πιο ικανοποιητικά επίπεδα στις εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες (1,44:1), εν συγκρίσει με το σύνολο του δείγματος (1,71:1). 

Σε γενικές γραμμές ωστόσο, επιβεβαιώνεται το συμπέρασμα ότι οι γυναίκες ως ανώτατα στελέχη διοικούν με αποτελεσματικότητα τις επιχειρήσεις τους ακόμη και σε περιόδους κρίσης. 

Καταλήγοντας η έκθεση σημειώνει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης της γυναικείας επιχειρηματικότητας και εισόδου των γυναικών σε υψηλές διοικητικές θέσεις στις επιχειρήσεις της χώρας μας.

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης:

Η ακτινογραφία των ελληνικών επιχειρήσεων: Το 96% με έως 9 υπαλλήλους

Πώς οι επιχειρήσεις θα βρίσκουν τους εργαζομένους που χρειάζονται

Επιχειρηματική αξιοποίηση της έρευνας: η ευκαιρία της χώρας

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News