Τράπεζες: Κολλημένα στο μηδέν τα επιτόκια καταθέσεων

Σε περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού είναι καλύτερα να ζεις στην Γαλλία και να παίρνεις στεγαστικό δάνειο από γαλλική τράπεζα, να έχεις τα λεφτά σου σε ολλανδική και να δανείζεσαι για καταναλωτικές ανάγκες από αυστριακή τράπεζα. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΚΤ για τα μέσα επιτόκια δανεισμού που ισχύουν στις χώρες της ευρωζώνης, βάσει των οποίων η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών με τα υψηλότερα επιτόκια στην στεγαστική πίστη, αλλά και τα χαμηλότερα επιτόκια καταθέσεων που κινούνται οριακά πάνω από το μηδέν.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα συγκριτικά στοιχεία της ΕΚΤ το μέσο επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων στην χώρα μας διαμορφώνεται στο 0,11% και κινείται κάτω και από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, που διαμορφώνεται στο 0,35%. Το υψηλότερο επιτόκιο στις προθεσμιακές προσφέρει η Ολλανδία με 1,53% και το χαμηλότερο η Ισπανία με 0,01%.

Την ίδια στιγμή σε υψηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης είναι στην Ελλάδα τα επιτόκια χορηγήσεων π.χ. για την αγορά κατοικίας που διαμορφώνονται στο 3,14% έναντι 2,2% στην ευρωζώνη, ενώ για την χρηματοδότηση καταναλωτικών αναγκών μέσω ανακυκλούμενης πίστωσης, το επιτόκιο στην χώρα μας διαμορφώνεται στο 10,34% έναντι μέσου ευρωπαϊκού όρου 5,92%. Φθηνότερη χώρα στην στεγαστική πίστη είναι η Γαλλία με μέσο επιτόκιο 1,58% και στις ανακυκλούμενες πιστώσεις η Αυστρία με μέσο επιτόκιο 3,14%.

Μέχρι σήμερα η αύξηση στα επιτόκια καταθέσεων είναι περιορισμένη και δεν ξεπερνά τις 5 ή 10 μονάδες βάσης, με συνέπεια οι αποδόσεις στις προθεσμιακές καταθέσεις να διαμορφώνονται από 0% έως 0,20% περίπου ακόμη και για μεγάλα ποσά. Η τάση αυτή αναμένεται να ακολουθηθεί και το επόμενο διάστημα παρά την νέα αύξηση των βασικών επιτοκίων που αναμένεται να ανακοινώσει η ΕΚΤ κατά την συνεδρίαση της 27ης Οκτωβρίου, διευρύνοντας το περιθώριο μεταξύ επιτοκίου καταθέσεων και χορηγήσεων, που είναι από τα μεγαλύτερα στην ευρωζώνη – προσεγγίζει το 4% – και αποτελεί την βασική πηγή κερδοφορίας για το τραπεζικό σύστημα.

Η αιτία είναι η πλεονάζουσα ρευστότητα που υπάρχει στο τραπεζικό σύστημα και η οποία συγκρατεί τα επιτόκια καταθέσεων χαμηλά, παρά την παράλληλη άνοδο των επιτοκίων χορηγήσεων, που ενισχύονται λόγω της ανόδου του euribor. Οι συνολικές καταθέσεις στις τράπεζες έχουν αυξηθεί στα 183,1 δισ. ευρώ από 132,9 δισ. ευρώ στις αρχές του 2019, καταγράφοντας άνοδο πάνω από 45 δισ. τα τελευταία χρόνια, παρά το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης και την ύφεση που προκάλεσε στην οικονομία. Από αυτά τα 138 δισ. ευρώ είναι καταθέσεις από τα νοικοκυριά, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων βρίσκεται σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου, εξαιτίας της υποχώρησης τα τελευταία χρόνια των επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις που έχουν εξομειωθεί σχεδόν με τα μηδενικά επιτόκια ταμιευτηρίου, με συνέπεια την μεταφορά της ρευστότητας σε τρεχούμενους λογαριασμούς.

Η πλεονάζουσα ρευστότητα που υπάρχει στο τραπεζικό σύστημα δεν δημιουργεί πιέσεις για την προσέλκυση καταθέσεων εξηγούν τραπεζικά στελέχη και έτσι η νέα άνοδος του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ, που έχει προεξοφληθεί για τον Οκτώβριο, θα έχει μικρή επίδραση στα επιτόκια καταθέσεων, ροκανίζοντας περαιτέρω το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.

Την ίδια στιγμή τα επιτόκια των δανείων αυξάνονται σταθερά λόγω της ανόδου του euribor 3μήνου που βρίσκεται ήδη στο 1,5% και αναμένεται με βάση τις προβλέψεις να αυξηθεί στο 2,4% έως τα τέλη του χρόνου και στο 3,3% έως τα τέλη του 2023. Όπως σημειώνουν αρμόδια τραπεζικά στελέχη παρά την άνοδο του euribor οι τράπεζες έχουν ακολουθήσει συντηρητική πολιτική αυξήσεων όχι μόνο στα επιτόκια καταθέσεων, αλλά και επιτόκια χορηγήσεων. Έτσι έχουν συγκρατήσει την άνοδο του κόστους για νέα στεγαστικά δάνεια ή για καταναλωτικά δάνεια, μειώνοντας το περιθώριο (spread) που χρεώνουν όταν ο δανεισμός γίνεται με κυμαινόμενο επιτόκιο ή προσφέροντας σταθερά επιτόκια σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, κάτω από το κόστος χρήματος που επιβαρύνονται για να κλειδώσουν τα επιτόκια μεγάλης διάρκειας. Όπως υπογραμμίζουν το όφελος που έχουν από την συγκράτηση των επιτοκίων στις καταθέσεις μετακυλίεται στους πελάτες τους μέσω των χαμηλών spreads στις χορηγήσεις.

Σε κάθε περίπτωση η διεύρυνση των spreads μεταξύ επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων σε υψηλά επίπεδα, διατηρεί το επιτοκιακό περιθώριο των τραπεζών και σύμφωνα με τις προβλέψεις τα πρόσθετα έσοδα από την άνοδο των επιτοκίων και για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες θα ξεπεράσουν το 1,2 δισ. ευρώ σε ετησιοποιημένη βάση.

Διαβάστε επίσης: 

Αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ: Τι σημαίνει για δανειολήπτες και καταθέτες

ΤτΕ: Αυξήθηκαν τα επιτόκια των δανείων τον Αύγουστο – Αμετάβλητα των καταθέσεων

ΕΚΤ: Πότε θα σταματήσουν οι μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News