«Σβήνουν τη φωτιά με βενζίνη»: Τα μέτρα στήριξης δεν αντιμετωπίζουν την ενεργειακή κρίση

Το ποσό των 280 δισ. ευρώ έχουν ανακοινώσει οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις σε μέτρα στήριξης, προκειμένου να απαλύνουν τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Όμως, ακόμα και αυτά τα ποσά είναι πολύ μικρά μπροστά στην έκταση της κρίσης, ενώ τα γενικευμένα μέτρα στήριξης απειλούν να αυξήσουν, αντί να μειώσουν τη ζήτηση για ενέργεια, προειδοποιούν ειδικοί. «Είναι σαν να σβήνουν τη φωτιά με βενζίνη. Δεν έχουμε δει ακόμα τον πάτο της κρίσης», λέει στο Bloomberg η Joanna Mackowiak-Pandera, πρόεδρος του think tank Forum Energii.

Με τη Ρωσία να μειώνει τις παραδόσεις φυσικού αερίου και εν μέσω διακοπών στα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι τιμές χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος έχουν εκτοξευθεί σε περισσότερο από 10 φορές τον μέσο όρο της τελευταίας 5ετίας για την εποχή αυτή. Οι πιέσεις εντείνονται καθώς η Μόσχα ετοιμάζεται να κλείσει τον βασικό αγωγό Nord Stream την επόμενη Τετάρτη για συντήρηση, αναζωπυρώνοντας τις ανησυχίες ότι θα κλείσει τις στρόφιγγες, απειλώντας τις προσπάθειες εξασφάλισης επαρκών αποθεμάτων για τον χειμώνα.

Οι κυβερνήσεις σε όλη την ήπειρο έχουν επικεντρώσει τις προσπάθειες κυρίως στη μείωση των λογαριασμών ενέργειας, μια προσέγγιση που σύμφωνα με το Bloomberg μπορεί όχι μόνο να υπονομευτεί από την άνοδο των τιμών αλλά κινδυνεύει και να επιδεινώσει την κρίση. Προγράμματα όπως η μείωση του ΦΠΑ στο φυσικό αέριο στη Γερμανία και η επιδότηση της θέρμανσης στην Πολωνία, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια ή περιορισμούς που σχετίζονται με την ενεργειακή αποδοτικότητα, είναι πιο πιθανό να δώσουν ώθηση στη ζήτηση, αντί να τη μειώσουν.

Η απάντηση των κυβερνήσεων κινδυνεύει να «κάψει» γρήγορα τους οικονομικούς πόρους της Ευρώπης και να εντείνει την έκρηξη του πληθωρισμού καθώς οι οικονομίες επιβραδύνουν. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι θα κληθούν να πληρώσουν τον λογαριασμό για περισσότερα μέτρα στήριξης αργότερα, με τις τιμές να αναμένεται να παραμείνουν υψηλές τουλάχιστον μέχρι το επόμενο έτος.

Μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κάλυψη του αυξημένου ενεργειακού κόστους θα κόστιζε στην κυβέρνηση περίπου 110 δισ. λίρες μέχρι το 2023, σύμφωνα με μελέτη του Institute for Government.

Αντί να διαθέτουν χρήματα γενικά, οι αρχές θα πρέπει να επικεντρωθούν στη στήριξη μόνο των πιο ευάλωτων πολιτών και να προωθήσουν επενδύσεις σε μέτρα ενεργειακής αποδοτικότητας για τις επιχειρήσεις και τους πλουσιότερους καταναλωτές, σύμφωνα με τον Peter Vis, πρώην υψηλόβαθμο αξιωματούχο της ΕΕ.

Ενώ πολιτικές όπως το σχέδιο της Ελλάδας να καλύψει το 94% της αύξησης των λογαριασμών ρεύματος τον Σεπτέμβριο είναι ευπρόσδεκτες από τους ψηφοφόρους, η μείωση της κατανάλωσης απαιτεί επιλογές που δεν είναι δημοφιλής. Αλλά ενδεχομένως να μην εναλλακτική, όπως σημειώνει το Bloomberg.

 «Η εξοικονόμηση ενέργειας πρέπει να είναι η προτεραιότητα», δηλώνει ο Vis, ο οποίος είναι σήμερα στέλεχος στην εταιρεία συμβούλων Rud Pedersen Public Affairs στις Βρυξέλλες. «Η άνοδος των τιμών της ενέργειας θα είναι πραγματικά επώδυνη και οι κυβερνήσεις απέχουν ακόμη πολύ από το να δώσουν μια επαρκή απάντηση».

Οι Ισπανοί βουλευτές θα συζητήσουν μια από τις σπάνιες νομικές πρωτοβουλίες της Ευρώπης για τον περιορισμό της κατανάλωσης την Πέμπτη. Με βάση τους κανόνες που συζητιούνται, οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν θα επιτρέπεται να λειτουργούν τον κλιματισμό στους εσωτερικούς χώρους τους κάτω από τους 27 βαθμούς το καλοκαίρι ή πάνω από τους 19 βαθμούς Κελσίου τον χειμώνα.

Η πολιτική τέθηκε σε εφαρμογή με διάταγμα του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ τον περασμένο μήνα, αλλά απαιτεί κοινοβουλευτική έγκριση για να γίνει νόμος. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης σχεδιάζει να αντιταχθεί στο νομοσχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει περιορισμούς στον εξωτερικό φωτισμό, χαρακτηρίζοντάς το επιπόλαιο και επικίνδυνο για τον τουρισμό και τη δημόσια ασφάλεια. Αν και δεν έχει τις ψήφους για να μπλοκάρει το μέτρο, δυσκολεύει τα πράγματα για την κυβέρνηση συνασπισμού.

Αντί να νομοθετούν περικοπές στην κατανάλωση, οι ηγέτες της Ευρώπης απευθύνουν κυρίως έκκληση για αλληλεγγύη και συστήνουν εθελοντικές ενέργειες, όπως το να χαμηλώσουν οι θερμοστάτες και να κάνουν οι πολίτες πιο κρύα και πιο σύντομα ντους.

«Η ελευθερία μας, το σύστημα ελευθερίας στο οποίο έχουμε συνηθίσει να ζούμε, έχει κόστος», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατά την έναρξη της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου την Τετάρτη. «Μερικές φορές, όταν χρειάζεται να το υπερασπιστούμε, μπορεί να συνεπάγεται θυσίες».

Ενώ η γαλλική κυβέρνηση διέθεσε γρήγορα δεκάδες δισ. ευρώ για να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, μόλις πρόσφατα ξεκίνησε συνομιλίες με τις τοπικές αρχές και τις επιχειρηματικής ενώσεις για ένα σχέδιο που αποσκοπεί στη μείωση της ζήτησης ενέργειας κατά 10% σε διάστημα δύο ετών.

Η απάντηση στην ενεργειακή κρίση είναι ενδεικτική του ασταθούς πολιτικού τοπίου της Ευρώπης, τονίζει το Bloomberg, με πολλούς ηγέτες να μην έχουν τη στήριξη για σκληρές αποφάσεις. Ο Μακρόν έχασε την πλειοψηφία του στην Εθνοσυνέλευση, το κόμμα του Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς έχει υποχωρήσει στην τρίτη θέση στις δημοσκοπήσεις στη Γερμανία, η Ιταλία περιμένει τις πρόωρες εκλογές αφότου οι κυβερνητικοί εταίροι του ανέτρεψαν τον πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι και οι Βρετανοί συντηρητικοί επιλέγουν τον διάδοχο του Μπόρις Τζόνσον.

Με την Ευρώπη να οδεύει ήδη προς την ύφεση, η αποτυχία αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης απειλεί να πυροδοτήσει κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές εάν ο χειμώνας φέρει μπλακ άουτ και κρύα σπίτια. Θα μπορούσε επίσης να μειώσει τη στήριξη του κοινού για κινήσεις που τιμωρούν το Κρεμλίνο για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

moneyreview.gr 

Διαβάστε επίσης: 

Bruegel: 280 δισ. ευρώ τα μέτρα κατά της ακρίβειας στην Ευρώπη

Πόσο ακριβό είναι το ρεύμα στην Ευρώπη; Αντιστοιχεί σε πετρέλαιο 1.000 δολαρίων/βαρέλι

Ενεργειακός στραγγαλισμός της Ευρώπης: Το σχέδιο του Πούτιν για υποχώρηση της Ουκρανίας

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News