Εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο: 6 πράγματα που πρέπει να ξέρουμε

Το προσχέδιο για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, το οποίο εγκρίθηκε τα ξημερώματα της Δευτέρας από τις χώρες της Ε.Ε. αφήνει μεγάλο περιθώριο για συνέχιση των παραδόσεων πετρελαίου στο μπλοκ. Παρότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δήλωσε ότι πρόκειται για μία απόφαση ορόσημο, υπάρχουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα.

Είτε πρόκειται για εξαιρέσεις, παραθυράκια, δυνητικές δυσκολίες στην εφαρμογή, είτε πρόκειται για την επίπτωση που θα έχει στην οικονομία της Ρωσίας, αυτά είναι τα έξι βασικά στοιχεία που πρέπει να γνωρίζει κανείς για την συμφωνία:

1. Το εμπάργκο είναι μερικό

Οι χώρες της Ε.Ε. δεσμεύτηκαν να σταματήσουν τις παραδόσεις ρωσικού πετρελαίου διά θαλάσσης μέχρι το τέλος του έτους. Εξαιρείται δηλαδή το πετρέλαιο που τροφοδοτεί την Γηραιά Ήπειρο μέσω αγωγών, δηλαδή περίπου το 30% του συνολικού όγκου. Επίσης, στην συμφωνία υπάρχει ρήτρα για εφαρμογή «έκτακτων μέτρων», όπως να επιτραπεί κατ’ εξαίρεση η προμήθεια πετρελαίου διά θαλάσσης, προκειμένου να θωρακιστεί η ασφάλεια της παροχής.

Η Γερμανία και η Πολωνία δεσμεύτηκαν να σταματήσουν εθελοντικά τις εισαγωγές από τον αγωγό Ντρούζμπα μέχρι το τέλος του έτους, το οποίο σημαίνει ότι οι κυρώσεις καλύπτουν σχεδόν το 90% των εισαγωγών, όπως δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Μέχρι στιγμής, δεν έχει καθοριστεί συγκεκριμένη προθεσμία για την πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο.

2. Η εφαρμογή των κυρώσεων θα χρειαστεί μήνες

Όσο μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Ε.Ε. θα συνεχίσει να καταβάλλει και το 2022 δισεκατομμύρια ευρώ στην Ρωσία για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Το εμπάργκο στις εισαγωγές πετρελαίου διά θαλάσσης ξεκινά μετά από έξι μήνες, ενώ οι εισαγωγές πετρελαϊκών προϊόντων θα σταματήσουν το 2023. Τέλος, η Τσεχία εξαιρέθηκε από την απαγόρευση μεταπώλησης ρωσικών πετρελαϊκών προϊόντων μέχρι τα μέσα του 2024.

3. Αντισταθμίζουν οι αγορές από Ινδία και Κίνα;

Η Ευρώπη είναι η μεγαλύτερη αγορά πετρελαίου για την Ρωσία, αλλά από την έναρξη του πολέμου άλλοι αγοραστές, όπως η Ινδία, η Κίνα και η Τουρκία έχουν αυξήσει τις παραγγελίες, αντισταθμίζοντας εν μέρει τις απώλειες. Ενδεικτικά, οι κινεζικές εταιρείες, αύξησαν τις προμήθειες πετρελαίου τον Μάιο, παρότι η χώρα δεν φαίνεται διατεθειμένη να εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από έναν μόνο προμηθευτή. Επίσης, η Ινδία από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία έχει αγοράσει τριπλάσια ποσότητα πετρελαίου σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι.

4. Ο έλεγχος των πλοίων που μεταφέρουν πετρέλαιο θα είναι δύσκολος

Ο τρόπος εφαρμογής της απαγόρευσης στην μεταφορά πετρελαίου δεν έχει ακόμη διασαφηνιστεί. Ωστόσο, είναι μία πολύ σημαντική πηγή κεφαλαίου για τις ευρωπαϊκές ναυτιλιακές εταιρείες. Από την έναρξη του πολέμου χρησιμοποιείται η μέθοδος ship-to-ship, δηλαδή η ανταλλαγή προμηθειών στη μέση της θάλασσας μέσω τάνκερ και όχι μέσω των χερσαίων αγωγών. Επίσης, μία άλλη τακτική που ακολουθείται είναι η μίξη του ρωσικού με άλλης προέλευσης πετρέλαιο, το οποίο στη συνέχεια μετονομάζει όλο το φορτίο.

5. Τι σημαίνει για την πετρελαϊκή βιομηχανία της Ρωσίας;

Η μείωση στις πωλήσεις πετρελαίου μπορεί να πλήξουν σημαντικά τη ρωσική βιομηχανία, καθώς η χώρα έχει σχετικά περιορισμένη δυνατότητα αποθήκευσης. Επομένως, ίσως υποχρεωθεί να σταματήσει την εξόρυξη και εάν αυτό συμβεί, τότε θα μπορούσε να προκληθεί μόνιμη ζημιά στις περιοχές των κοιτασμάτων. Ήδη υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η πετρελαϊκή βιομηχανία της χώρας έχει υποστεί ζημιές: όπως καταδεικνύουν έγγραφα του ρωσικού υπουργείου Ενέργειας, τα οποία διέρρευσαν, τον Μάιο η παραγωγή είχε μειωθεί κατά 830.000 βαρέλια την ημέρα σε σχέση με τον Φεβρουάριο.

6. Τι θα γίνει με το φυσικό αέριο;

Χρειάστηκαν έξι γύροι κυρώσεων, ώστε το μπλοκ να καταλήξει σε ένα ατελές εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και το ενδεχόμενο να απαγορεύσει παράλληλα τις εισαγωγές φυσικού αερίου φαίνεται μακρινό. Παρότι ορισμένες χώρες του μπλοκ ασκούν πίεση για απαγόρευση και στο ρωσικό αέριο, η Ε.Ε. στο σύνολό της θα δυσκολευτεί πολύ περισσότερο να το αντικαταστήσει. Το σχέδιο REPowerEU, που ανακοίνωσε η Ε.Ε. στα μέσα Μαΐου, ουσιαστικά αναγνωρίζει ότι η πλήρης απεξάρτηση δεν είναι δυνατή χωρίς τη δραστική μείωση της χρήσης του καυσίμου, αφού δεν επαρκούν οι διαθέσιμες παγκοσμίως ποσότητες από άλλες πηγές και LNG να το υποκαταστήσουν μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Έτσι, αναθεωρεί προς τα πάνω τους στόχους για τις ΑΠΕ μέχρι το 2030 και δεν φαίνεται να υπάρχει διάθεση για επιτάχυνση της απεξάρτησης.

moneyreview.gr με πληροφορίες από Politico

Διαβάστε επίσης:

Εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο: Tι σημαίνει για την Ελλάδα

Ηλεκτρική ενέργεια: Ποια σχέδια παίρνουν νέα «πνοή» μετά το ρωσικό εμπάργκο

Το κόλπο του ship-to-ship: Πώς ρέει το «απαγορευμένο» ρωσικό πετρέλαιο

Δύσκολο το διαζύγιο-εξπρές από το ρωσικό φυσικό αέριο

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News