Έρχεται ύφεση; Τι ακριβώς είναι και πώς μπορείτε να προετοιμαστείτε
Σε όλο τον κόσμο, αυξάνονται συνεχώς τα σημάδια ότι μια οικονομική ύφεση είναι προ των πυλών.
Η Wall Street βίωσε μια «μαύρη» μέρα την περασμένη εβδομάδα. Οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο αυξάνουν τα επιτόκια για να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμο. Και οι γεωπολιτικές εντάσεις αυξάνουν τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από το 2020 στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.
Τον προηγούμενο μήνα, η Deutsche Bank προειδοποίησε για μια «μεγάλη ύφεση», ενώ παρομοίως η Bank of America ανέφερε ότι οι αγορές «τείνουν προς ύφεση». Η Goldman Sachs είναι μια από τις λίγες αισιόδοξες τράπεζες, αλλά και πάλι παραμένει συγκρατημένη: επισήμανε ότι η σφιχτή αγορά εργασίας έχει αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο ύφεσης.
Με βάση τα ιστορικά δεδομένα, τον πληθωρισμό ακολουθεί συνήθως μια συρρίκνωση της οικονομίας. Με μία μόλις εξαίρεση, πριν από κάθε ύφεση στις ΗΠΑ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο παρατηρήθηκε μια αύξηση στις τιμές όλων των προϊόντων.
Τι είναι ύφεση;
Ουσιαστικά, είναι μια εκτεταμένη χρονική περίοδος κατά την οποία η οικονομία συρρικνώνεται. Συνήθως αυτό γίνεται όταν συρρικνώνεται για περισσότερα από δύο τρίμηνα και μετριέται συνήθως με βάση το ακαθάριστο εθνικό προϊόν (το ΑΕΠ, δηλαδή πόσο αγοράζουμε και παράγουμε ως κοινωνία).
Η πραγματικότητα μιας ύφεσης είναι αρκετά σκοτεινή: υψηλό ποσοστό ανεργίας, τα χρηματιστήρια στα τάρταρα και μισθοί που έχουν μείνει σταθεροί ή μειώνονται.
Κατά τη διάρκεια μιας ύφεσης, ο κόσμος συνήθως μειώνει τα έξοδα. Για παράδειγμα, κατά την περίοδο της «Μεγάλης Ύφεσης» που ξεκίνησε το 2007, παρόλο που η κρίση κράτησε μόλις 18 μήνες, ο αντίκτυπός της επηρέασε τη συμπεριφορά των καταναλωτών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Παρομοίως, μετά την κρίση του κορωνοϊού και τις μαζικές απολύσεις ή αναστολές εργασίας, σε συνδυασμό με τη στροφή στην τηλεργασία, άλλαξαν πολλά στη νοοτροπία απέναντι στην αγορά εργασίας, πυροδοτώντας στη συνέχεια το κύμα της «Μεγάλης Παραίτησης».
Πώς προκαλείται μια ύφεση;
Η απάντηση είναι αρκετά σύνθετη, αλλά στην προκειμένη περίπτωση θα περιοριστούμε στο εξής: η ευθύνη πέφτει στις κεντρικές τράπεζες.
Το παράδοξο με το σύγχρονο καπιταλιστικό σύστημα είναι ότι όταν η οικονομία τα πηγαίνει υπερβολικά καλά, οι αρχές πρέπει επίτηδες να τη φρενάρουν για να μη ξεφύγει εντελώς. Αυτό κάνει τώρα η Fed και άλλες κεντρικές τράπεζες.
Την περασμένη εβδομάδα, η Fed αύξησε τα επιτόκια κατά 50 ποσοστιαίες μονάδες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αύξηση εδώ και 22 χρόνια. Τα επιτόκια είναι το κύριο «όπλο» στη μάχη με τον πληθωρισμό, που βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδά του εδώ και δεκαετίες.
Πάντως, είναι γνωστό ότι είναι αρκετά δύσκολο να προβλέψει κάποιος πότε θα αναπτυχθεί η οικονομία και πότε θα συρρικνωθεί – και γενικότερα, οι κεντρικές τράπεζες συνήθως δεν πέφτουν μέσα σε τέτοιες προβλέψεις.
Στην προκειμένη περίπτωση, αρκετοί εκτιμούν ότι η Fed άργησε να επέμβει, ενώ ανέβασε τα επιτόκια τόσο όσο χρειαζόταν για να μειωθούν οι τιμές. Αν το παράκανε, θα έπεφτε στα τάρταρα η ζήτηση, προκαλώντας ύφεση. Αν δεν έκανε αρκετά, οι τιμές θα συνεχίζονταν να αυξάνονται, πάλι οδηγώντας σε κρίση.
Πώς μπορούμε να προετοιμαστούμε για μια ύφεση;
Πρώτα, δεν πρέπει να πανικοβαλλόμαστε. Ακόμα και αν η ύφεση είναι αναπόφευκτη, δεν ξέρουμε πόσο μεγάλος θα είναι ο αντίκτυπός της.
Δεν βλάπτει, όμως, να είμαστε και προετοιμασμένοι. Ακολουθούν κάποια βήματα:
- Εξασφαλίστε τη θέση εργασίας σας. Παγκοσμίως, η ανεργία είναι σε αρκετά χαμηλά επίπεδα και υπάρχουν αρκετές κενές θέσεις εργασίας. Μια ύφεση θα μπορούσε να φέρει ολική ανατροπή στην αγορά εργασίας
- Σκεφτείτε τι θα κάνετε με το θέμα της στέγης. Οι τιμές real estate είναι αρκετά υψηλά, οπότε ίσως είναι μια ευκαιρία που πρέπει να εκμεταλλευτείτε.
- Βάλτε λεφτά στην άκρη. Συνήθως είναι καλή ιδέα να έχετε ρευστοποιήσιμα assets για έκτακτες ανάγκες.
- Τέλος, μην αφήσετε τα συναισθήματά σας να κυριαρχήσουν. Διατηρήστε την ψυχραιμία σας. Για τους επενδυτές, μην ξεχνάτε τους στόχους σας και κρατήστε το portfolio σας.
moneyreview.gr με πληροφορίες από CNN
Διαβάστε επίσης:
«Καμπανάκι» από CEOs: Κίνδυνος για βαθιά ύφεση στην Ευρώπη
Deutsche Bank: Έρχεται μεγάλη ύφεση
Fannie Mae: Αναμένει «μέτρια ύφεση» στις ΗΠΑ το 2023
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
