Ακρίβεια: «Ξύπνησαν» οι καταναλωτικές συνήθειες της εποχής των μνημονίων

Ιδιωτικής ετικέτας υπολογίζεται ότι είναι το 31,8% των προϊόντων που αγοράζουν οι καταναλωτές από το σούπερ μάρκετ, ποσοστό που αποτελεί το υψηλότερο που έχει καταγραφεί τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο της σχετικής ετήσιας έρευνας που πραγματοποιεί το Εργαστήριο Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, θυμίζοντας τις εποχές της δεκαετούς οικονομικής κρίσης. Η επιστροφή της εν λόγω καταναλωτικής συνήθειας, η οποία ειδικά τη διετία της πανδημίας είχε ατονήσει, συνδέεται άμεσα με τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος. 

Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα της φετινής έρευνας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ) είναι ότι οι καταναλωτές επιλέγουν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, παρά το γεγονός ότι τα θεωρούν χαμηλότερης ποιότητας -σε σχέση με άλλες εποχές- σε σύγκριση με τα αντίστοιχα επώνυμα προϊόντα. Έτσι, το 31,6%, έναντι 31,2% στην περσινή έρευνα θεωρεί ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας είναι χαμηλότερης ποιότητας, το 10,9% (έναντι 16,3% πέρυσι) τα θεωρεί ότι είναι ανώτερης ποιότητας από τα επώνυμα, ενώ το 57,5% (από 52,5% πέρυσι) πιστεύει ότι η ποιότητα ανάμεσα στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και στα επώνυμα δεν διαφέρει. 

Σε ερώτηση σφαιρικής αξιολόγησης των προϊόντων, το 29,4% (28,6% πέρυσι) των ερωτηθέντων θεωρεί τις ιδιωτικές ετικέτες χειρότερες, το 11,5% (15,9% πέρυσι) καλύτερες, ενώ το 59,1% (55,8% πέρυσι) τις θεωρεί ίδιες με τις μάρκες των γνωστών κατασκευαστών.  

Η βαρύτητα που δίνεται πλέον στο κριτήριο της τιμής φαίνεται από το γεγονός ότι το 86,4% θεωρεί ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έχουν καλύτερη τιμή, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό πέρυσι ήταν αρκετά χαμηλότερο και δη 72,9%. Η αντίληψη για την χαμηλότερη τιμή έχει δύο αιτίες: πρώτον, αν και έχουν γίνει σημαντικές ανατιμήσεις και στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, εξακολουθούν να έχουν χαμηλότερη τιμή από τα αντίστοιχα επώνυμα -στην πλειονότητα τουλάχιστον των περιπτώσεων- λόγω των μικρότερων δαπανών για διαφήμιση, μάρκετινγκ, συσκευασίες και κόστους εισόδου στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Δεύτερον, λόγω του πολύ αυξημένου κόστους παραγωγής που αντιμετωπίζουν οι προμηθευτές, περιορίζουν σημαντικά τις προσφορές έτσι ώστε να μειώσουν την πίεση που ήδη ασκείται στα περιθώρια κέρδους. Ακριβώς για τους δύο αυτούς λόγους, άλλωστε, αναμένεται ότι το «comeback» των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας θα έχει σημαντική χρονική διάρκεια. 

Υπενθυμίζεται ότι το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σύμφωνα με την έρευνα καταναλωτικής συμπεριφοράς του ΟΠΑ (σ.σ. η έρευνα του ΟΠΑ αφορά τον αριθμό των τεμαχίων και δεν πρόκειται για έρευνα που πραγματοποιούν βάσει της μέσης απόδειξης οι εταιρείες ερευνών αγοράς IRI και NielsenIQ η οποία μετρά την αξία πωλήσεων) τα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης ήταν αρκετά χαμηλό (21,5% το 2011) για να αυξηθεί με την πάροδο των ετών και να φτάσει το 31,5% το 2016. Τα επόμενα χρόνια υποχώρησε, ενώ στα χρόνια της πανδημίας μειώθηκε ακόμη περισσότερο η συμμετοχή τους στο καρότσι με τους καταναλωτές να δίνουν έμφαση στα επώνυμα προϊόντα, τόσο διότι θεωρούσαν ότι πρέπει να αγοράσουν πιο ποιοτικά προϊόντα όσο και διότι δεν ξόδευαν σε πολλές άλλες δραστηριότητες. 

Ειδικότερα, το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στο μέσο «καλάθι» του νοικοκυριού διαμορφώθηκε διαχρονικά ως εξής: 21,5% το 2011, 26,5% το 2012, 27,4% το 2013, 28,2% το 2014, 28,9% το 2015, 31,5% το 2016, 28,3% το 2017, 29,1% το 2018, 29,4% το 2019, 27% το 2020. 

Σημειώνεται τέλος ότι οι περισσότερες δημογραφικές επιδράσεις είναι ασθενείς, υποδηλώνοντας ότι τα προϊόντα αυτά δεν απευθύνονται πλέον σε άτομα συγκεκριμένων δημογραφικών χαρακτηριστικών και αποτελούν επιλογή ενός ετερογενούς καταναλωτικού κοινού.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τηλεφωνική δημοσκόπηση σε τυχαίο δείγμα 1.500 νοικοκυριών με μηχανογραφημένο σύστημα CATI.  Συντονιστής της έρευνας ήταν ο καθηγητής του ΟΠΑ κ. Γεώργιος Μπάλτας, διευθυντής του Ερευνητικού Εργαστηρίου Μάρκετινγκ.

Διαβάστε επίσης: 

ΙΕΛΚΑ: Η ακρίβεια στρέφει τους Έλληνες στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας

Στο κυνήγι των προσφορών οι Έλληνες: Ένας στους δύο έχει αγοράσει μεταχειρισμένα

Το τέλος της εποχής της αφθονίας: Ο λόγος που θα πούμε αντίο στα αγαπημένα μας προϊόντα

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News