Φυσικό αέριο: Παίρνει μορφή το σχέδιο για πληρωμές σε ρούβλια – Τα σενάρια

Ενδεχομένως και μέσα στην ημέρα θα δώσει το Κρεμλίνο την πρότασή του για τις πληρωμές του φυσικού αερίου σε ρούβλια, η οποία θα ισχύει για τη Γερμανία αλλά και όλες τις «μη φιλικές» χώρες. Μία από τις εκδοχές φαίνεται να προβλέπει έναν διαμεσολαβητικό ρόλο της Gazprom Bank, η οποία θα δέχεται τις πληρωμές σε ευρώ ή δολάρια και θα μετατρέπει τα χρήματα αυτά σε ρούβλια εσωτερικά, στη Ρωσία, όπως δήλωσε και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι. 

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είπε κατ΄ επανάληψη τις τελευταίες ημέρες ότι οι «μη φιλικές» χώρες προς τη Ρωσία θα πρέπει να πληρώνουν για το φυσικό αέριο με ρούβλια, αντί για δολάρια ή ευρώ. Πάντως, η Μόσχα έκανε πίσω από την απαίτησή της οι πληρωμές σε ρούβλια να γίνονται από σήμερα, απομακρύνοντας έστω και για την ώρα τον κίνδυνο σοβαρής διατάραξης των προμηθειών στην Ευρώπη. 

Υπενθυμίζεται ότι ο Πούτιν είχε ζητήσει από την κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Gazprom, την κεντρική τράπεζα και την κυβέρνηση να δώσουν οδηγίες για την εφαρμογή της νέας πολιτικής από σήμερα, Πέμπτη. Οι μεγάλες οικονομίες του G7 απέρριψαν την απαίτηση της Ρωσίας για αλλαγή του νομίσματος. 

Ο ρόλος της Gazprom Bank 

Ωστόσο, σε επαφές που είχε με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς την Τετάρτη, ο Πούτιν είπε ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες μπορούν να συνεχίσουν να πληρώνουν με ευρώ ή δολάρια. 

Τα χρήματα θα πληρώνονται στην Gazprom Bank και θα μεταφέρονται σε ρούβλια στη Ρωσία, όπως μετέδωσε η Deutsche Welle. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο Σολτς δεν συμφώνησε στη διαδικασία αυτή, αλλά ζήτησε τις οδηγίες γραπτώς για να κατανοήσει καλύτερα την πρόταση. Έκτοτε, φαίνεται να έχουν γίνει περαιτέρω επαφές των δύο πλευρών σε επίπεδο οικονομικών συμβούλων.  

Ο Μάριο Ντράγκι δήλωσε ότι από την επικοινωνία που είχε με τον Πούτιν κατάλαβε ότι η μετατροπή των δολαρίων και των ευρώ σε ρούβλια θα γίνεται εσωτερικά στη Ρωσία. Τα υφιστάμενα συμβόλαια συνεχίζουν να ισχύουν και οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα συνεχίσουν να πληρώνουν σε ευρώ και δολάρια, του είπε ο Πούτιν, πρόσθεσε ο Ντράγκι. 

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Reuters, το προτεινόμενο σχέδιο προβλέπει ότι η Gazprom Bank θα παίζει τον ρόλο του διαμεσολαβητή για τις συναλλαγές των αγοραστών με την Gazprom. Οι πληρωμές θα γίνονται  στο νόμισμα που προβλέπει το συμβόλαιο (π.χ. ευρώ), στην επίσημη ισοτιμία ρουβλίου/ευρώ που δίνει η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας την ημέρα αυτή. Σύμφωνα με Ιταλούς αξιωματούχους, οι Ευρωπαίοι αγοραστές θα πρέπει να ανοίξουν λογαριασμό σε ευρώ σε ρωσική τράπεζα.  

Οι πελάτες από «μη φιλικές» χώρες θα πρέπει να αγοράζουν ρούβλια έναντι του νομίσματος που προβλέπουν τα συμβόλαιά τους, είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, προσθέτοντας ότι στο σχέδιο, που θα ανακοινωθεί σήμερα, θα έχει κάποιο ρόλο η Gazprom Bank. 

Το Κρεμλίνο ισχυρίζεται ότι η αλλαγή του νομίσματος είναι αναγκαία, λόγω του γεγονότος ότι οι ευρωπαϊκές χώρες  έχουν «παγώσει» τα συναλλαγματικά αποθεματικά της Τράπεζας της Ρωσίας. 

Πάντως χθες, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ επιβεβαίωσε ότι η Ρωσία δεν θα απαιτήσει άμεσα στις πληρωμές σε ρούβλια, καθώς αυτή είναι πιθανότατα μία «σταδιακή διαδικασία». 

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, το Κρεμλίνο δεν έχει πάρει τις τελικές αποφάσεις, όμως σκέφτεται να επεκτείνει το σχέδιό του για πληρωμές σε ρούβλια και σε άλλα εμπορεύματα, όπως το πετρέλαιο, τα σιτηρά, τα λιπάσματα, ο άνθρακας και τα μέταλλα. 

Η Γερμανία, όπως και το G7 επιμένουν ότι οι συμφωνίες για το αέριο δεν μπορούν να αναθεωρηθούν μονομερώς. Πάντως, η Γερμανία, που εξαρτάται από τη Ρωσία για το 40% του φυσικού αερίου της, έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή σχέδιο έκτακτης ανάγκης, προειδοποιώντας τους βιομηχανικούς καταναλωτές ότι η εφαρμογή δελτίου δεν αποκλείεται. 

Το μήνυμα που στέλνει η Ρωσία

«Νομίζω ότι τελικά, η Ρωσία ήθελε να στείλει ένα μήνυμα ότι εφόσον το φυσικό αέριο πληρώνεται εγκαίρως και πλήρως (ανεξάρτητα από το νόμισμα που χρησιμοποιείται), το αέριο θα συνεχίσει να ρέει», είπε στο Bloomberg η Katja Yafimava, ​Senior Research Fellow του Oxford Institute for Energy Studies. «Εάν η Ευρώπη έχανε τις προμήθειες του ρωσικού φυσικού αερίου, δεν θα ήταν γιατί  η Ρωσία θα τις έκοβε, αλλά γιατί η Ευρώπη δεν θα πλήρωνε για αυτές».

Ένα άλλο κίνητρο για τη Μόσχα θα μπορούσε να είναι η προστασία της Gazprom Bank, μίας από τις λίγες μεγάλες ρωσικές τράπεζες που μέχρι στιγμής έχουν αποφύγει τις πιο αυστηρές κυρώσεις.

Γιατί θέλει ο Πούτιν πληρωμές σε ρούβλια;

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το ρούβλι κατέρρευσε. Από τα περίπου 85 ανά ευρώ πέρυσι, έπεσε στα 110 και έπειτα από την παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας ισορρόπησε στα 94,1.

Με το ρούβλι σε τόσο χαμηλά επίπεδα, οι ρωσικές εξαγωγές θα έφερναν λιγότερα χρήματα στα κρατικά ταμεία (για τη χρηματοδότηση του πολέμου, μεταξύ άλλων) από ό,τι αναμενόταν.

Αντίθετα, ένα πολυτιμότερο ρούβλι όχι μόνο φέρνει περισσότερα χρήματα στη Μόσχα, αλλά είναι και ζήτημα εθνικής υπερηφάνειας, όταν οι άλλες χώρες είναι διατεθειμένες να πληρώνουν για τις ρωσικές εξαγωγές στο εθνικό νόμισμα.

Με μεγαλύτερη ζήτηση για το ρούβλι, η Μόσχα μπορεί να αμφισβητήσει την παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου, αν και παραμένει ασαφές εάν η Κίνα θα στηρίξει ένα τέτοιο σχέδιο.

Ποιες χώρες πρέπει να πληρώνουν σε ρούβλια;

Η λίστα των «μη φιλικών» χωρών απαρτίζεται από εκείνες που έχουν επιβάλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Πρόκειται για τις ΗΠΑ, τις χώρες της Ε.Ε., το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία, τον Καναδά, τη Νορβηγία, τη Σιγκαπούρη, τη Ν. Κορέα, την Ελβετία και την Ουκρανία. Κάποιες από αυτές, πάντως, όπως οι ΗΠΑ και η Νορβηγία, δεν αγοράζουν ρωσικό φυσικό αέριο.

Πόσο μεγάλες είναι οι ρωσικές εξαγωγές προς την Ε.Ε.;

Το 2020, η Ε.Ε. ευθυνόταν για το 37,3% του συνολικού εμπορίου της Ρωσίας με άλλες χώρες του κόσμου. Οι εισαγωγές φυσικού αερίου της Ε.Ε. από τη Ρωσία φτάνουν έως και τα 800 εκατ. ευρώ κάθε μέρα.

Τι θα γίνει τελικά;

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει, όμως οι αναλυτές της Eurasia Group λένε πως είναι απίθανο η Gazprom να παραβιάσει τα συμβόλαιά της, αρνούμενη να παραδώσει φυσικό αέριο σε πελάτες που αρνούνται να πληρώσουν σε ρούβλια.

Το πιθανότερο είναι ότι η Gazprom θα επιδιώξει να επαναδιαπραγματευτεί τα υπάρχοντα συμβόλαια, σε μία χρονοβόρα διαδικασία. Πιο μακροπρόθεσμα, ίσως να επιμείνει τα νέα συμβόλαια να υπογράφονται με το νέο καθεστώς.

«Υπάρχει ένας κίνδυνος η Ρωσία να κινηθεί πιο επιθετικά, κάτι που θα συνεπαγόταν υψηλότερες πιθανότητες διατάραξης των προμηθειών βραχυπρόθεσμα. Αλλά μία παρατεταμένη διαδικασία διαπραγμάτευσης είναι πιο πιθανή», σημειώνει η Eurasia.

Μπορεί το σχέδιο του Πούτιν να γυρίσει μπούμερανγκ;

Εάν το Κρεμλίνο επιμείνει να αλλάξει τα συμβόλαια από ευρώ και δολάρια σε ρούβλια, θα βρεθεί σε παραβίαση των διεθνών πρωτοκόλλων, κάτι το οποίο η Gazprom δεν έκανε ούτε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Η Γερμανία εμφανίζεται διατεθειμένη ακόμα και να επιβάλει δελτίο στην κατανάλωση  ενέργειας και να βυθίσει την οικονομία της σε ύφεση αντί να υποχωρήσει στην απαίτηση του Πούτιν.

Και το μόνο βέβαιο είναι ότι η σκληρή στάση του Κρεμλίνου επιταχύνει τις προσπάθειες απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο και την οικονομική πτώση της Ρωσίας.

moneyreview.gr 

Διαβάστε επίσης:

IIF για εμπάργκο στη ρωσική ενέργεια: Πώς θα γίνει – πόσο θα κοστίσει

Σύσκεψη ΥΠΕΝ: Τα εναλλακτικά σχέδια της Ελλάδας για το φυσικό αέριο

«Αντεπίθεση» Κομισιόν στη Ρωσία: Προς νέες κυρώσεις για την πληρωμή φυσικού αερίου σε ρούβλια

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News