Ο πόλεμος σπάει τα ταμπού στην Ευρώπη – Θα σπάσει και τους δημοσιονομικούς κανόνες;
Πολιτικό ορόσημο για την Ευρώπη αποτελεί σύμφωνα με την Berenberg Bank ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς αλλάζει το πολιτικό σκηνικό, σπάζοντας όσα θεωρούνταν έως σήμερα ταμπού. Ο γερμανικός επενδυτικός οίκος πιστεύει ότι η δημιουργία ενός κοινού αμυντικού ταμείου ύψους έως 100 δισ. ευρώ είναι πιθανή και προβλέπει ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες δεν θα σταθούν εμπόδιο στην αύξηση των κρατικών δαπανών. Είναι όμως αυτή η κρίση που θα αναγκάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνει το βήμα προς την πλήρη δημοσιονομική ένωση; Η Berenberg απαντά αρνητικά.
Αναφερόμενη στα ταμπού που έσπασαν με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Berenberg Bank επισημαίνει την τριπλή στροφή της Γερμανίας, με την υπόσχεσή της να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες (από το 1,4% του ΑΕΠ σε πάνω από 2%, το ταχύτερο δυνατό), την πιο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική για τα επόμενα χρόνια (ώστε, μεταξύ άλλων, να στηριχθούν τα νοικοκυριά έναντι των ανατιμήσεων) και τις ιδιωτικές επενδύσεις για τη γρηγορότερη στροφή από τα ορυκτά καύσιμα.
Με τη βοήθεια των έξτρα κρατικών δαπανών, η Berenberg Bank προβλέπει ότι η ανάπτυξη της Ευρωζώνης θα κινηθεί σε επίπεδα υψηλότερα της μακροπρόθεσμης τάσης μόλις οι οικονομίες «χωνέψουν» το αρχικό σοκ του πολέμου και των ανατιμήσεων.
Είναι αυτό, λοιπόν, ένα οριστικό «αντίο» στους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε.; Η Berenberg πιστεύει ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες δεν θα σταθούν εμπόδιο στις έξτρα δαπάνες. Υπό το σοκ του πολέμου, η Ε.Ε. πιθανότατα θα αναστείλει και πάλι τους δημοσιονομικούς κανόνες για το 2023, όπως έκανε και το 2020-2022 ως απάντηση στην πανδημία.
Η Γερμανία, με τα εκτός προϋπολογισμού κονδύλια, ήδη έχει δημιουργήσει ένα παράδειγμα το οποίο θα ακολουθήσουν οι άλλες χώρες. Πέραν αυτού, όμως, η Berenberg περιμένει μια πιο ευέλικτη ερμηνεία των κανόνων. Και ενώ οι κανόνες του Μάαστριχτ (όριο 3% για το έλλειμμα και 60% για το χρέος) δεν αναμένεται να αλλάξουν, οι χώρες θα έχουν πολύ περισσότερο χρόνο γι να επιστρέψουν στον στόχο για το χρέος.
Ο γερμανικός οίκος σημειώνει, άλλωστε, ότι οι κρίσεις μπορούν να γίνουν καταλύτες για την πρόοδο, όπως φάνηκε με τον ESM στην κρίση χρέους του 2011-2012 και με το Ταμείο Ανάκαμψης στην πανδημία.
«Θα μπορούσε ο πόλεμος του Πούτιν να πυροδοτήσει μια παρόμοια απάντηση; Ναι και όχι», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι αναλυτές της Berenberg. Η άποψή τους είναι πως ένα κοινό αμυντικό ταμείο έως και 100 δισ. ευρώ έχει πάνω από 50% πιθανότητες να προχωρήσει, παρά τις αντιδράσεις της Γερμανίας και άλλων χωρών, όμως δεν περιμένει μία μεγαλύτερη ενιαία απάντηση. Αυτό που θα γίνει, ίσως, θα είναι η αναθεώρηση των προτεραιοτήτων του Ταμείου Ανάκαμψης ώστε να ενισχυθούν οι επενδύσεις της ενεργειακής μετάβασης.
Επομένως, αυτή η κρίση δεν θα φέρει την Ευρωζώνη στη δημοσιονομική ένωση. Ένα ενιαίο ταμείο για την άμυνα που θα προστεθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης δεν αρκεί για κάτι τέτοιο, σύμφωνα με την Berenberg Bank.
«Οι χώρες μέλη μοιράζονται ήδη κάποια ρίσκα εδώ και πολύ καιρό», σημειώνουν οι αναλυτές, εξηγώντας ότι υπάρχουν οι εγγυήσεις όλων των χωρών για τα κοινά ομόλογα, ο ESM και η Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα. «Η Ευρώπη απαντά δυναμικά στις κρίσεις όποτε χρειάζεται, αλλά παραμένει μία ένωση κυρίαρχων κρατών που δεν μοιράζονται όλα τα ρίσκα, αλλά τα πιο άμεσα», καταλήγει.
Διαβάστε επίσης:
Berenberg Bank για την επόμενη ημέρα: Έτσι θα μοιάζει ο κόσμος μετά τον πόλεμο
Capital Economics: Ο πόλεμος φέρνει δημοσιονομική χαλάρωση για όλη την Ευρώπη
BofA: Ευρωπαϊκό «μαξιλάρι» θα καλύψει το μισό οικονομικό σοκ του πολέμου
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
