Μέτρα στήριξης με βάση τις πραγματικές απώλειες των επιχειρήσεων

Αναστολές φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, μετάθεση του χρονικού περιθωρίου ένταξης των συσσωρευμένων από την πανδημία υποχρεώσεων στη ρύθμιση των 36 ή των 72 δόσεων και στοχευμένα μέτρα τόνωσης της ρευστότητας, τα οποία όμως θα εφαρμόζονται μόνο σε επιχειρήσεις που θα έχουν αποδεδειγμένα πληγεί σε επίπεδο εσόδων ή οικονομικών αποτελεσμάτων και μέσα στο 2022 θα περιλαμβάνει το πακέτο στήριξης για την αντιμετώπιση της Ομικρον και των επιπτώσεων που προκαλεί η νέα μετάλλαξη στην οικονομική δραστηριότητα.

Επί καταγεγραμμένων απωλειών και όχι προκαταβολικά θα ενισχύσει το υπουργείο Οικονομικών τους πληγέντες από το νέο κύμα της πανδημίας, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής. Γι’ αυτό και οι ανακοινώσεις των όποιων πρόσθετων μέτρων στήριξης προκριθούν θα γίνουν αφού έχουν συγκεντρωθεί επαρκή στοιχεία που να επιτρέπουν την ποσοτικοποίηση της όποιας ζημίας.

Μπορεί στο θέμα της αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης τα μέτρα στήριξης να έρχονται εγκαίρως και προκαταβολικά, για την πανδημία όμως δεν υπάρχει πρόθεση να ακολουθηθεί η ίδια τακτική. Δύο είναι οι λόγοι: στο «μέτωπο» της ενεργειακής κρίσης η ζημία από την αύξηση της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου είναι καθολική και επηρεάζει το σύνολο των νοικοκυριών της χώρας.

Στο μέτωπο της COVID από την άλλη, προς το παρόν προκύπτει ότι αυτοί που πλήττονται από τα περιοριστικά μέτρα είναι πολύ συγκεκριμένοι. Ουδείς αποκλείει ο κατάλογος να μεγαλώσει με το πέρασμα του χρόνου, ωστόσο προς το παρόν η ζημία εστιάζεται στον τομέα της διασκέδασης και δευτερευόντως της εστίασης και μάλιστα σε μια περίοδο που δεν είναι η πιο «γερή» για τον συγκεκριμένο κλάδο.

Ο δεύτερος λόγος έχει δημοσιονομικό χαρακτήρα. Ενώ στο «μέτωπο» της ενεργειακής κρίσης οι πόροι για την ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων προέρχονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (χωρίς ουσιαστικά να επηρεάζουν τον «πυρήνα» του κρατικού προϋπολογισμού), τα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της πανδημίας πρέπει να χρηματοδοτηθούν αμιγώς από τα φορολογικά έσοδα. Ετσι, ειδικά στο ξεκίνημα της χρονιάς, δεν αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις που θα ανατρέψουν από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού.

Τα «εργαλεία» που θα αξιοποιήσει το υπουργείο Οικονομικών για να προσεγγίσει την έκταση των ζημιών από την πανδημία είναι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, τα συγκριτικά στοιχεία από τα προηγούμενα έτη που πηγάζουν από τις δηλώσεις ΦΠΑ αλλά και τα μήνα προς μήνα στοιχεία που κατέθεσαν οι περισσότεροι επαγγελματίες στο πλαίσιο των επιστρεπτέων προκαταβολών. Από τη στιγμή που θα τεκμηριώνεται ζημία, η κυβέρνηση θα επιστρατεύει μέτρα από τον κατάλογο των παρεμβάσεων που έχουν ήδη «δοκιμαστεί» κατά τις προηγούμενες φάσεις της πανδημίας: ενισχύσεις ρευστότητας, αναστολές φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, διευθετήσεις δανείων και παρεμβάσεις για τη μειωμένη καταβολή των ενοικίων.

Για τα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων η στόχευση θα επιδιωχθεί να είναι ακόμη πιο «αυστηρή» σε σχέση με τη διαδικασία χορήγησης του μέτρου των αναστολών συμβάσεων εργασίας που ισχύει από την πρώτη μέρα επιβολής των περιοριστικών μέτρων. Eτσι, ενώ η αναστολή εφαρμόστηκε με βάση τους ΚΑΔ, για τα υπόλοιπα μέτρα ο στόχος είναι η εξειδίκευση να φτάσει ακόμη και σε επίπεδο… ΑΦΜ βάσει των ευρημάτων από τις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ. Στην προσπάθεια εξειδίκευσης είναι πιθανό να υπάρξει πρόσθετη βοήθεια και από τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που έχουν ήδη αρχίσει να υποβάλλονται μαζικά.

Τα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της πανδημίας θα ανακοινωθούν σε δύο φάσεις. Η πρώτη τοποθετείται χρονικά προς το τέλος του μήνα. Είναι η περίοδος που οι επιχειρήσεις που έχουν δει τον τζίρο τους να μειώνεται κατακόρυφα λόγω των περιοριστικών μέτρων θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τις πρώτες υποχρεώσεις της χρονιάς: τον φόρο εισοδήματος, τον ΕΝΦΙΑ, τον ΦΠΑ του τελευταίου τριμήνου του 2021, τις δόσεις δανείων κ.λπ. Στο πρώτο πακέτο θα επιχειρηθεί να ενσωματωθούν παρεμβάσεις που θα διευκολύνουν τις πληγείσες επιχειρήσεις να μην αποκτήσουν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις. Για παράδειγμα θεωρείται εξαιρετικά πιθανό να υπάρξει νέα παράταση στην προθεσμία υποβολής των αιτήσεων τακτοποίησης των συσσωρευμένων οφειλών της πανδημίας στη ρύθμιση των 36 ή των 72 δόσεων. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, οι αιτήσεις πρέπει να υποβληθούν μέχρι τις 26 Ιανουαρίου. Είναι λοιπόν εξαιρετικά πιθανό να υπάρξει παράταση αλλά και δικαίωμα ένταξης στη ρύθμιση και άλλων οφειλών που ενδεχομένως θα προκύψουν από τις πρόσθετες αναστολές φορολογικών ή ασφαλιστικών υποχρεώσεων.

Η δεύτερη φάση προϋποθέτει την ολοκλήρωση και αυτού του κύματος της πανδημίας. Η χρονική διάρκεια επιβολής των περιοριστικών μέτρων θα παίξει κομβικό ρόλο, καθώς είναι διαφορετικό η «Ομικρον» να υποχρεώσει σε περιορισμούς μερικών εβδομάδων και διαφορετικό να διαρκέσει για ολόκληρο τον χειμώνα. Στη δεύτερη φάση θα ενταχθεί και το μέτρο της πιθανής πρόσθετης περικοπής του ποσού που θα πρέπει να επιστρέψουν οι πληγείσες επιχειρήσεις λόγω των επιστρεπτέων προκαταβολών. Το μέτρο, αν υιοθετηθεί, θα είναι και πάλι απολύτως στοχευμένο, καθώς το «κούρεμα» έχει ήδη φθάσει το 75% για τις επιχειρήσεις που είχαν μεγάλη μείωση εσόδων μέσα στο 2020 αλλά και ζημίες στην προηγούμενη φορολογική δήλωση. Η όποια αύξηση του ποσοστού «κουρέματος» είναι δεδομένο ότι θα λαμβάνει υπόψη τα στοιχεία και για την πορεία των εσόδων μέσα στο 2021, ώστε να βοηθηθούν όσοι είχαν μειωμένα έσοδα και κατά τη διάρκεια της χρήσης που μόλις έκλεισε.

Νέο πακέτο επιδοτήσεων των λογαριασμών ενέργειας τον Ιανουάριο

Στη σκιά των δυσοίωνων εκτιμήσεων για διατήρηση των υψηλών τιμών στην ενέργεια σε όλη τη διάρκεια του 2022, η κυβέρνηση κατόρθωσε να εξασφαλίσει για τον Ιανουάριο ένα πακέτο ενίσχυσης νοικοκυριών και για πρώτη φορά όλων των επιχειρήσεων, που φτάνει τα 395 εκατ. ευρώ.

Τα επιτελεία των υπ. Οικονομικών και Ενέργειας ωστόσο κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα, καθώς όσο περνούν οι μέρες και οι εβδομάδες εξανεμίζονται οι προσδοκίες για αποκλιμάκωση των τιμών. Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία προ δύο μηνών εμφανιζόταν ιδιαιτέρως αισιόδοξη υποστηρίζοντας πως οι τιμές του φυσικού αερίου θα υποχωρήσουν μετά το πρώτο τρίμηνο, τώρα εκτιμά ότι αυτό θα συμβεί αργότερα μέσα στο έτος. Ο διεθνής οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor’s προβλέπει πως οι ασταθείς και υψηλές τιμές του φυσικού αερίου, του άνθρακα και της ενέργειας αναμένεται να επιμείνουν κατά τη διάρκεια του 2022 και με τα όποια σκαμπανεβάσματα θα διαμορφωθούν σε επίπεδα υψηλότερα από τα ιστορικά δεδομένα. Ξένες τράπεζες βλέπουν τις επιπτώσεις στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών να φτάνουν μέχρι και το 2023. Κανένας δεν βλέπει στο ορατό μέλλον επιστροφή στις τιμές ενέργειας των αρχών του περυσινού έτους. Ετσι, μετά την ανακοίνωση των μέτρων ενίσχυσης για τον Ιανουάριο, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να δει τι περιθώρια υπάρχουν για τον Φεβρουάριο και τους επόμενους μήνες. Το πακέτο που ανακοίνωσε την Παρασκευή προβλέπει ενισχύσεις 211 εκατ. ευρώ για τα νοικοκυριά και 184 εκατ. για τις επιχειρήσεις, από τις πολύ μικρές μέχρι τις πολύ μεγάλες. Μάλιστα, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα της Ευρώπης μεταξύ των 27 κρατών-μελών που κατέθεσε πρόταση κρατικής ενίσχυσης των επιχειρήσεων το 2022 στη Διεύθυνση Ανταγωνισμού και πήρε τη σχετική έγκριση.

Νοικοκυριά

Για τη στήριξη των νοικοκυριών θα διατεθεί ένα συνολικό ποσό της τάξης των 157 εκατ. για την επιδότηση του λογαριασμού ρεύματος και ένα επιπλέον ποσό της τάξης των 54 εκατ. ευρώ για την επιδότηση του λογαριασμού φυσικού αερίου. Σε αντίθεση με τις οριζόντιες επιδοτήσεις του προηγούμενου τετραμήνου, η επιδότηση στο ρεύμα τον Ιανουάριο θα αφορά μόνο την πρώτη κύρια κατοικία, θα δίνεται ως ποσοστό επί της αύξησης και θα εφαρμόζεται κλιμακωτά με βάση το ύψος της μηνιαίας κατανάλωσης.

Ειδικότερα θα επιδοτηθούν όλες οι παροχές κύριας κατοικίας, όπως αυτές δηλώνονται στο E1 (4,2 εκατ. παροχές), ανεξαρτήτως εισοδήματος, εμβαδού κατοικίας ή παρόχου. Η επιδότηση θα είναι κλιμακωτή ώστε να κινητροδοτείται η εξοικονόμηση ενέργειας:

• Για τις πρώτες 150 KWh κατανάλωσης ανά μήνα επιδοτείται το 80% της αύξησης με 160 ευρώ/MWh.

• Για μηνιαία κατανάλωση από 151-300KWh επιδοτείται το 60% της αύξησης με 120 ευρώ/MWh.

• Η μέση μηνιαία ενίσχυση αντιστοιχεί σε 42 ευρώ για τις πρώτες 300 KWh.

Στα νοικοκυριά ενταγμένα στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ) η επιδότηση θα ανέλθει στα 180 ευρώ/MWh, δηλαδή απορροφάται το 90% της αύξησης. H μέση μηνιαία ενίσχυση για το ΚΟΤ αντιστοιχεί σε 54 ευρώ για τις πρώτες 300 KWh. Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, για τα νοικοκυριά η επιδότηση από την κυβέρνηση θα ανέλθει σε 20 ευρώ ανά θερμική MWh για το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης. Το μέτρο αφορά 540.000 οικιακούς καταναλωτές ανεξαρτήτως εισοδήματος, μεγέθους κατοικίας ή παρόχου. Ο υπουργός Κώστας Σκρέκας ανακοίνωσε επιπλέον έκπτωση από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας ύψους 20 ευρώ ανά θερμική MWh για όλη τη μηνιαία κατανάλωση στους πελάτες της και θα ζητηθεί, όπως είπε, αντίστοιχη στήριξη από τους υπόλοιπους παρόχους σε συνεργασία μαζί της. Η ΔΕΠΑ υπολογίζεται ότι θα διαθέσει συνολικά περί τα 22 εκατ. ευρώ για τους πελάτες της (άμεσους και έμμεσους), οι οποίοι καλύπτουν συνολικά το 85% της οικιακής κατανάλωσης. Για το υπόλοιπο 15% μένει να φανεί η ανταπόκριση των άλλων ομίλων που προμηθεύουν τους παρόχους λιανικής φυσικού αερίου.

Το συνολικό ύψος της επιδότησης από την κυβέρνηση και τη ΔΕΠΑ θα ανέλθει σε 54 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο, αντισταθμίζοντας πάνω από το ήμισυ της χονδρεμπορικής τιμής που εκτιμάται στα 114 ευρώ η μεγαβατώρα. Οι καταναλωτές φυσικού αερίου και μετά την επιδότηση θα πληρώσουν πάντως φέτος διπλάσιο κόστος για θέρμανση σε σχέση με πέρυσι, έναντι τετραπλάσιου που θα πλήρωναν χωρίς την επιδότηση.

Επιχειρήσεις

Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, οι καταναλώσεις φυσικού αερίου θα επιδοτηθούν τον Ιανουάριο με 30 ευρώ/MWh, με τη συνολική επιδότηση να ανέρχεται σε 51 εκατ. ευρώ. Για τις επιχειρήσεις που καταναλώνουν ρεύμα σε όλους τους κλάδους (αγροτικές, εμπορικές, βιομηχανικές κ.λπ.) η επιδότηση θα ανέλθει στο 50% του αυξημένου κόστους και θα αφορά το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης. Η μοναδιαία τιμή της επιδότησης ορίζεται σε 65 ευρώ/MWh. Το κατά πόσον πράγματι η επιδότηση θα καλύπτει το 50% του αυξημένου κόστους θα εξαρτηθεί, σύμφωνα με εκπροσώπους της βιομηχανίας, από το ύψος της χονδρεμπορικής τιμής ρεύματος, το οποίο το υπουργείο εκτιμά στα 176 ευρώ/MWh με βάση τα σημερινά δεδομένα, αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί. Η χονδρεμπορική τιμή σήμερα διαμορφώνεται στην εγχώρια αγορά στα 255,83 ευρώ και είναι σταθερά από τις αρχές του έτους η υψηλότερη, και με διαφορά μάλιστα, τιμή μεταξύ των 27 χωρών της Ε.Ε.

Διαβάστε επίσης: 

Μέτρα στήριξης: Και άλλοι κλάδοι μπαίνουν στο καθεστώς των αναστολών

Σκυλακάκης: Τη Δευτέρα ανακοινώσεις για τη στήριξη επιχειρήσεων

Άδ. Γεωργιάδης: Στο τραπέζι μείωση ΦΠΑ σε σειρά προϊόντων

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News