Τι είναι τα NFTs και τα έξυπνα συμβόλαια; Μία σύντομη εισαγωγή

Μια σειρά προσοδοφόρων δημοπρασιών τους πρώτους μήνες του 2021 έφερε τη διεθνή προσοχή στα μη ανταλλάξιμα tokens, ή NFTs – Non-Fungible Tokens (NFTs). Μόνο το 2021, είδαμε δημοπρασίες για περιουσιακά στοιχεία που συνδέονται με NFTs που συγκεντρώνουν εκπληκτικά χρηματικά ποσά, συμπεριλαμβανομένου του πρώτου tweet του Jack Dorsey (2,9 εκατομμύρια δολάρια) και συλλογές ψηφιακών έργων τέχνης από τους Grimes (6 εκατομμύρια δολάρια) και «Beeple» (69 εκατομμύρια δολάρια). 

Τα NFTs (και τα Έξυπνα Συμβόλαια), αν και συνδέονται συχνά με ψηφιακά στοιχεία, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την πώληση διακριτών φυσικών περιουσιακών στοιχείων όπως μοναδικά αθλητικά παπούτσια, δίσκους βινυλίου και εισιτήρια συναυλιών και στο μέλλον θα μπορούσε να δει τη χρήση τους σε συναλλαγές για μεγάλες αγορές όπως αυτοκίνητα και σπίτια. Ωστόσο, προτού εσείς ή οι πελάτες σας αρχίσετε να δημιουργείτε, να πουλάτε, να αγοράζετε ή να διαπραγματεύεστε NFT, θα πρέπει να κατανοήσετε τι είναι τα NFTs και τα Smart Contracts (Έξυπνα Συμβόλαια), τα δικαιώματα που εμπλέκονται στις συναλλαγές NFTs και ορισμένους κινδύνους που κρύβονται.

Τι είναι τα NFTs; Το «token» είναι ένα ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο που είναι αποθηκευμένο σε ένα ασφαλές, αλλά διαφανές κατανεμημένο καθολικό blockchain. Είναι επίσης μη ανταλλάξιμο που σημαίνει μοναδικό στο είδος του. Έτσι, ένα NFT είναι ένα ψηφιακό στοιχείο που συνδέεται με ένα διακριτό και μοναδικό στοιχείο. Αντίθετα, ένα ανταλλάξιμο διακριτικό όπως το Bitcoin είναι από μόνο του ένα περιουσιακό στοιχείο — η αξία του κυμαίνεται σε σχέση με άλλα νομίσματα, αλλά όλα τα Bitcoin είναι τα ίδια και ίσες κλασματικές ποσότητες Bitcoin και έχουν ίση αξία μεταξύ τους. Η διαδικασία δημιουργίας ενός NFT ονομάζεται «minting».

Όπως το Bitcoin, έτσι και τα NFTs απολαμβάνουν την ασφάλεια, τη διαφάνεια και την αμετάβλητη αποθήκευση κρυπτογράφησης. Ωστόσο, τα Βitcoin διαιρούνται, ενώ τα NFTs είναι αδιαίρετα και μπορούν να αποθηκεύσουν σημαντικές ποσότητες δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων μοναδικών πληροφοριών. Αυτό είναι που κάνει ένα συγκεκριμένο διακριτικό «μη ανταλλάξιμο» και αποθηκεύεται σε ένα «Έξυπνο Συμβόλαιο», κώδικα υπολογιστή που εκτελείται αυτόματα όταν εμφανιστεί ένα σύνολο προϋποθέσεων.

Ο συνδυασμός ενός Έξυπνου Συμβολαίου με άλλα μοναδικά μεταδεδομένα αναγνώρισης — όπως η ταυτότητα του κατόχου και οι ασφαλείς σύνδεσμοι αρχείων — μαζί με την ασφάλεια που παρέχει το blockchain, παρέχει πρακτικά αδιαμφισβήτητη απόδειξη ιδιοκτησίας και γνησιότητας στους υποψήφιους αγοραστές. Τα Έξυπνα Συμβόλαια μπορούν να εμποδίσουν κάποιον από τη μεταβίβαση ενός NFT ή την πρόσβαση σε ένα υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο, εκτός εάν πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που καθορίζονται στη σύμβαση, συμπεριλαμβανομένης της ενδεχόμενης πληρωμής δικαιωμάτων εκμετάλλευσης για τη μεταπώληση του NFT. Ενώ τα περισσότερα πρώιμα NFTs μπορούν να μεταπωληθούν χωρίς περιορισμούς, ορισμένες αγορές NFTs είναι κωδικοποιημένες για να επιβάλλουν «ρήτρες» δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας Έξυπνων Συμβολαίων, οι οποίες, κατά τη μεταπώληση ενός NFT, πληρώνουν αυτόματα μια αμοιβή στον πωλητή «εξόρυξης», συνήθως ως σταθερό ποσοστό της τιμής μεταπώλησης.

Με απλούς όρους, τα NFTs και τα Έξυπνα Συμβόλαια λειτουργούν ταυτόχρονα ως «πιστοποιητικό γνησιότητας» για το υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο και ως πολύτιμη αναπαράσταση της ιδιοκτησίας ενός πραγματικού περιουσιακού στοιχείου όπως ένα απόθεμα. Ενώ, οι δημοπρασίες NFTs έχουν αποφέρει εντυπωσιακούς αριθμούς, ανακύπτει το ερώτημα: τι έχει πραγματικά ένας αγοραστής NFT; Τελικά, ένας κάτοχος NFT έχει πρόσβαση στο υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο, αλλά μπορεί να μην έχει αποκλειστική πρόσβαση ή έλεγχο του περιουσιακού στοιχείου, πόσο μάλλον την ιδιοκτησία του περιουσιακού στοιχείου ή οποιασδήποτε πνευματικής ιδιοκτησίας. Πράγματι, ο προεπιλεγμένος κανόνας είναι ότι ο δικαιούχος διπλώματος ευρεσιτεχνίας ή ο κάτοχος πνευματικών δικαιωμάτων διατηρεί όλη τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας εκτός εάν είναι σαφές από τους όρους της αγοράς (π.χ. το Έξυπνο Συμβόλαιο στη περίπτωσή μας) ότι μεταβιβάζεται η κυριότητα ενός δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα Έξυπνα Συμβόλαια δεν μεταβιβάζουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.

Ένας κάτοχος NFT μπορεί να έχει μια σιωπηρή άδεια με τον ίδιο τρόπο που ο αγοραστής ενός μηχανήματος δεν παραβιάζει ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας χρησιμοποιώντας το όπως προορίζεται ή πώς ο αγοραστής μουσικής δεν παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα τραγουδώντας ιδιωτικά μαζί με το αντίγραφο ενός δίσκου. Για παράδειγμα, εκατοντάδες άνθρωποι αγόρασαν την έκδοση NFT του νέου άλμπουμ Kings of Leon και έλαβαν αποκλειστικά ψηφιακά και φυσικά συλλεκτικά αντικείμενα, αλλά η ίδια μουσική κυκλοφόρησε μέσω παραδοσιακών σημείων ροής και αγοράς, ενώ οι Kings of Leon (ή η δισκογραφική τους εταιρεία) εξακολουθούν να διατηρούν όλα τα πνευματικά δικαιώματα. Σε συλλεκτικές περιπτώσεις, όπως αυτή, η κατοχή ενός NFT είναι σαν να έχετε στην κατοχή σας ένα από τα επίσημα αντίγραφα μιας κάρτας με το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι η έκδοση της κάρτας σας έχει πιστοποιηθεί και είστε αποδεδειγμένα νόμιμος κάτοχος. Έτσι, η αξία στην αγορά ενός NFT είναι συχνά στη δημιουργία μιας συλλεκτικής (μη ανταλλάξιμης) έκδοσης ενός κατά τα άλλα αναπαραγόμενου (ανταλλάξιμου) περιουσιακού στοιχείου.

Οι προβληματισμοί, νομικοί και μη, είναι πολλοί. Ειδικότερα, αν και δεν υπάρχουν ακόμη νόμοι σχετικά με τα κρυπτογραφικά περιουσιακά στοιχεία, τα νομικά συστήματα μάλλον θα πρέπει σε μεγάλο βαθμό να είναι σε θέση να προσαρμόζουν τους υπάρχοντες νόμους και αρχές στην τεχνολογία blockchain, όπως έγινε για τις διαδικτυακές δραστηριότητες. Για αρχή, ίσως, οι περισσότερες διαφορές μεταξύ αγοραστή και πωλητή NFT θα πρέπει να επιλύονται εύκολα είτε από το Έξυπνο Συμβόλαιο είτε από έναν δικαστή που εφαρμόζει τις παραδοσιακές αρχές του δικαίου των συμβάσεων. Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι, δεδομένου ότι τα NFTs είναι, τελικά, δεδομένα που αποθηκεύονται στον κυβερνοχώρο, υπάρχει κίνδυνος μη μονιμότητας και απώλειας της πρόσβασης σε ψηφιακά στοιχεία που συνδέονται με NFTs. Τέλος, στα ανωτέρω θα πρέπει να προστεθεί η παράμετρος της έλλειψης εφαρμοστικών νόμων σε παγκόσμιες περιπτώσεις όπως η ανωτέρω.

* Ο Επαμεινώνδας Στυλόπουλος είναι Δικηγόρος, LL.M., [email protected] , συνιδρυτής της 1ης ελληνικής πλατφόρμας για NFTs www.spania.io 

Οι απόψεις στο κείμενο αυτό εκφράζουν αποκλειστικά τον συντάκτη του, συνδράμουν την ενημέρωση γύρω από τις νέες τεχνολογίες και δεν συνιστούν προτροπή για οποιοδήποτε είδος επένδυσης.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News