Η γέννηση μίας απατεώνισσας: O προ-προ-προ-πάππους της Ελίζαμπεθ Χολμς και το σκάνδαλο Theranos
Για το Forbes, ήταν η «νεότερη αυτοδημιούργητη δισεκατομμυριούχος του κόσμου». Για το Inc, «ο επόμενος Στιβ Τζομπς».
Το 2014, η 30χρονη τότε Ελίζαμπεθ Χολμς βρισκόταν στην κορυφή του κόσμου. Έχοντας παρατήσει τις σπουδές της στο Stanford University, δημιούργησε μία εταιρεία που υποσχόταν να φέρει την επανάσταση στη διάγνωση των ασθενειών. Η Theranos έφτασε να αποτιμάται στα 9 δισ. δολάρια.
Με μερικές σταγόνες αίματος, η εξέταση Edison που είχε δημιουργήσει η Theranos, μπορούσε να ανιχνεύσει ασθένειες όπως ο καρκίνος και ο διαβήτης γρήγορα, και χωρίς βελόνες και ενέσεις. Προσωπικότητες από τον Χένρι Κίσιντζερ έως τον Ρούπερτ Μέρντοχ έσπευσαν να επενδύσουν.
Όμως, τελικά, όλα αποδείχθηκαν μία απάτη. Η δήθεν επαναστατική τεχνολογία της Χολμς δεν δούλευε καθόλου και έως το 2018, η Theranos είχε καταρρεύσει.
Σήμερα, η Χολμς είναι 37 ετών και περιμένει τη δίκη της, που θα ξεκινήσει σε μερικές ημέρες. Αντιμετωπίζει 12 κατηγορίες περί απάτης και εάν καταδικαστεί, αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης έως 20 ετών.
Όμως μέχρι σήμερα, κανείς δεν μπορεί να καταλάβει γιατί η Χολμς έφτασε σε αυτό το σημείο. Γιατί πήρε ένα τόσο μεγάλο ρίσκο, την ώρα που γνώριζε ότι η τεχνολογία της δεν δούλευε.
Όλα δείχνουν ότι οι τεράστιες πιέσεις που δεχόταν από μικρή ηλικία να επιτύχει, ίσως να επηρέασαν την προσωπικότητα και τις πράξεις της.
Η Ελίζαμπεθ Χολμς μεγάλωσε σε μία οικονομικά άνετη οικογένεια, στην Ουάσιγκτον, όπου οι γονείς δούλευαν για την αμερικανική κυβέρνηση. Όσοι τη γνώριζαν μιλούν για ένα ευγενικό, αλλά κλειστό παιδί.
Ο εφευρέτης και επιχειρηματίας Ρίτσαρντ Φούις ζούσε στο διπλανό σπίτι για χρόνια και λέει στο BBC ότι οι γονείς της Χολμς «ενδιαφέρονταν πάρα πολύ για το στάτους» και «ζούσαν για τις διασυνδέσεις».
Ο προ-προ-πάππους του πατέρα της ίδρυσε την Fleischmann’s Yeast, την εταιρεία έτοιμης μαγιάς που άλλαξε την αμερικανική βιομηχανία του ψωμιού. Σύμφωνα με τον Φούις, η οικογένεια έδινε πολύ μεγάλη σημασία στην καταγωγή της.
Σε ηλικία 9 ετών, η Ελίζαμπεθ έγραψε ένα γράμμα στον πατέρα της, που μαρτυρά τους υψηλούς στόχους που είχε βάλει για τη ζωή της, αλλά και ενδεχομένως τις πιέσεις που δεχόταν να επιτύχει, όπως ο προ-προ-προ-πάππους της. «Αυτό που πραγματικά θέλω από τη ζωή είναι να ανακαλύψω κάτι νέο, κάτι που η ανθρωπότητα δεν γνώριζε ότι είναι δυνατόν να κάνει».
Όταν μπήκε στο Stanford για να σπουδάσει χημικός μηχανικός, το 2002, είχε την ιδέα για ένα τσιρότο το οποίο μπορούσε να «σκανάρει» τον χρήστη του για μολύνσεις και να απελευθερώνει αντιβιοτικά ανάλογα με τις ανάγκες που θα διαπίστωνε.
Η Φίλις Γκάρντερ, ειδικός κλινικής φαρμακολογίας στο Stanford, είχε πει στην Χολμς ότι η ιδέα της για το τσιρότο δεν μπορούσε να δουλέψει. «Απλά με κοιτούσε με κενό βλέμμα», λέει στο BBC η Γκάρντερ. «Και φαινόταν απόλυτα πεπεισμένη για την ιδιοφυΐα της. Δεν την ενδιέφερε η εξειδίκευσή μου και αυτό με σύγχυζε».
Μερικούς μήνες μετά, η Χολμς παράτησε το Stanford και ίδρυσε την Theranos. Πλούσιοι και ισχυροί επένδυσαν σε αυτήν, μεταξύ αυτών ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζορτζ Σουλτζ και η πλουσιότερη οικογένεια της Αμερικής, οι Γουόλτονς. Η στήριξή τους της έδωσε αξιοπιστία.
«Ξέρω ότι είχε αυτή την πανέξυπνη ιδέα και ότι είχε καταφέρει να πείσει όλους αυτούς τους επενδυτές και επιστήμονες», λέει στο BBC ο δρ Τζέφρι Φλάιερ, πρώην πρύτανης του Harvard Medical School. «Είχε εμπιστοσύνη στον εαυτό της, αλλά όταν της έκανα διάφορες ερωτήσεις για την τεχνολογία της, δεν φάνηκε να καταλαβαίνει», θυμάται. «Μου φάνηκε λίγο παράξενο, αλλά δεν έφυγα από εκεί πιστεύοντας ότι ήταν μία απατεώνισσα», ομολογεί.
Η απάτη της άρχισε να αποκαλύπτεται το 2015, όταν άτομο που είχε γνώση εκ των έσω άρχισε να θέτει ερωτήματα για την τεχνολογία Edison. Η Wall Street Journal έγραψε μία σειρά από αποκαλυπτικά δημοσιεύματα, βγάζοντας στην επιφάνεια το γεγονός ότι η Theranos χρησιμοποιούσε μηχανήματα άλλων εταιρειών που κυκλοφορούσαν στην αγορά για να κάνει τις περισσότερες από τις εξετάσεις της.
moneyreview.gr με πληροφορίες από BBC
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
