Το Αφγανιστάν μετά τη Μεγάλη Έξοδο: Τι θα κάνουν όσοι έμειναν πίσω;

Από καθαρίστριες έως μηχανικοί αυτοκινήτων και από κουρείς έως φύλακες. Χιλιάδες Αφγανοί που δούλευαν για τους ξένους οι οποίοι ζούσαν στη χώρα τους, βρέθηκαν ξαφνικά να φοβούνται όχι μόνο για τη ζωή, αλλά και για την οικονομική επιβίωσή τους. 

Από τη στιγμή που οι Ταλιμπάν πήραν τον έλεγχο της χώρας, χιλιάδες expatriates που ζούσαν στο Αφγανιστάν μπήκαν στα αεροπλάνα της εκκένωσης και επέστρεψαν στις χώρες καταγωγής τους. 

Τώρα, οι άνθρωποι που κρατούσαν καθαρά τα σπίτια των διπλωματών, οι κουρείς που φρόντιζαν τους ξένους γραφειοκράτες και οι εκείνοι που σέρβιραν τους εργαζόμενους των ξένων μη κυβερνητικών οργανώσεων, βλέπουν την τοπική οικονομία να χάνει το στήριγμά της μέσα σε ένα βράδυ. 

Ο Khairudin, ένας μηχανικός αυτοκινήτων που δούλευε εδώ και πέντε χρόνια για μια αμερικανική εταιρεία μεταφορών στην Καμπούλ, είπε στο Reuters ότι του είχαν δώσει προειδοποίηση δύο εβδομάδων ότι το συνεργείο θα έκλεινε. Όμως, οι εργοδότες του έφυγαν εσπευσμένα τη Δευτέρα, λίγες ώρες αφότου η Καμπούλ έπεσε στα χέρια των Ταλιμπάν. Με αποτέλεσμα να μην πληρωθεί.  «Η εταιρεία μας έκλεψε γιατί δουλέψαμε τον τελευταίο μήνα για αυτούς, αλλά δεν μας πλήρωσαν», λέει ο 31χρονος μηχανικός, που έβγαζε 450 δολάρια τον μήνα. «Δεν είναι δίκαιο που μας άφησαν πίσω. Η εταιρεία θα έπρεπε να βοηθήσει εμένα και όσους δούλευαν για αυτήν». 

Το Αφγανιστάν είναι μία οικονομία που εξαρτάται από την ξένη βοήθεια, η οποία αποτελεί το 40% του ΑΕΠ της.  

Τουλάχιστον οι μισοί από τα 38 εκατ. των Αφγανών ζουν με λιγότερα από 1,90 δολάρια την ημέρα. 

Παρότι δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τη συνεισφορά των ξένων κατοίκων της χώρας στην αφγανική οικονομία, οι αναλυτές εκτιμούν ότι αυτή ήταν σημαντική, κυρίως στις θέσεις εργασίας, το εμπόριο και τις υπηρεσίες. 

Η ξένη κοινότητα, στην οποία κάποτε συγκαταλέγονταν δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες καθώς και εργαζόμενοι ξένων οργανώσεων, αποτέλεσε βασική πηγή θέσεων εργασίας τα τελευταία 20 χρόνια. Πολλοί ντόπιοι επιχειρηματίες ευημερούσαν έχοντας τους ξένους σαν πελάτες, είτε στα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και τα καφέ ή στα καταστήματά τους. 

«Οι expatriates αγόραζαν πράγματα, κάποιες φορές ακόμα και σε υψηλότερες τιμές και συνήθιζαν να ξοδεύουν πολλά, ανοίγοντας το δρόμο για να υπάρξει ζήτηση και άρα δημιουργώντας θέσεις εργασίας και ευκαιρίες εισοδήματος, οι οποίες έφεραν την οικονομική ανάπτυξη», λέει στο Reuters ο οικονομολόγος Muhibullah Sharif.

Σε μια καλή γειτονιά της Καμπούλ, στο Shahr-e-Nau, ο κουρέας Noor Bacha λέει ότι ανησυχεί για το μέλλον του, γιατί πολλοί από τους πελάτες του έφυγαν από τη χώρα ή προσπαθούν να φύγουν. «Οι μέρες που είχαμε δουλειά έχουν τελειώσει. Οι πελάτες μου ήταν είτε κυβερνητικοί αξιωματούχοι ή ξένοι που έρχονταν για δουλειά ή για να δουν τις οικογένειές τους. Ήταν ευχαριστημένοι με τη δουλειά μου και με πλήρωναν καλά», λέει ο Bacha, που έβγαζε περίπου 100 δολάρια την εβδομάδα. «Τώρα, ειλικρινά φοβάμαι ότι όπως και στην προηγούμενη περίοδο εξουσίας τους, οι Ταλιμπάν θα αναγκάσουν τα κουρεία να κλείσουν και τον κόσμο να αφήσει γενειάδα». Ήδη, κατέβασε τις αφίσες με τα δυτικά κουρέματα από το μαγαζί του, υπό τον φόβο των Ταλιμπάν. 

Οι επιχειρήσεις δεν έχουν άλλη επιλογή από το να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα ή να κλείσουν. Οι Αφγανοί έχουν ελάχιστη αγοραστική δύναμη και ένα lifestyle το οποίο είναι διαφορετικό σε ό,τι αφορά την κατανάλωση προϊόντων και υπηρεσιών. 

Όμως για πολλούς Αφγανούς, η έξοδος των ξένων μέσα σε ένα βράδυ, η αίσθηση ότι τους εγκατέλειψαν και η απώλεια του εισοδήματος τους είναι αβάστακτη. Η Sheela, μαγείρισσα σε ένα ιταλικό εστιατόριο στην περιοχή της Καμπούλ με τις πρεσβείες έχασε ξαφνικά το εισόδημά της των 300 δολαρίων τον μήνα. «Ήρθα για δουλειά την Τρίτη και η πόρτα του εστιατορίου ήταν κλειστή, με πολεμιστές των Ταλιμπάν παντού. Δεν ξέρω πού βρίσκονται ο ιδιοκτήτης και οι άλλοι υπάλληλοι», λέει. 

moneyreview.gr με πληροφορίες από Reuters 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News