Η κρατική στήριξη κάλυψε και τις αδυναμίες των επιχειρήσεων

Το 58% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα είχαν πρόσβαση σε κρατική ενίσχυση, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας το 2020, την ώρα που ο αντίστοιχος μέσος όρος για τις χώρες του ΟΟΣΑ διαμορφώθηκε στο 33,6%. 

Το αποτέλεσμα ήταν ότι παρά τις δραματικές οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, στο τέλος του έτους, η δραστηριοποίηση νέων επιχειρήσεων κινήθηκε στα ίδια επίπεδα με το 2019, καθώς ο αριθμός των επιχειρήσεων που έκλεισαν ήταν σημαντικά χαμηλότερος κατά τη διάρκεια του 2020 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (-22,7% σε σωρευτική βάση).

«Η διατήρηση του αριθμού των νέων επιχειρήσεων, το 2020, στο ίδιο επίπεδο με το 2019,  ο περιορισμένος αριθμός των επιχειρήσεων που έκλεισαν, κατά το προηγούμενο έτος, σε ετήσια βάση αλλά και η συγκρατημένη πτώση της απασχόλησης σε νευραλγικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας οφείλονται σε σημαντικό βαθμό στα κρατικά μέτρα που υιοθετήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης, με σκοπό  τη στήριξη των επιχειρήσεων αλλά και της απασχόλησης», σημειώνουν οι οικονομολόγοι της Alpha Bank. 

Από τις μορφές κρατικής ενίσχυσης, η πιο  δημοφιλής ήταν οι επιδοτήσεις και οι επιχορηγήσεις, καθώς το 34% των ΜμΕ είχαν πρόσβαση σε αυτή τη μορφή ενίσχυσης. Επιπλέον, ο δωδεκάμηνος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις διαμορφώθηκε σε 10%, τον Δεκέμβριο 2020, έναντι 1,7%, τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους. Η χρηματοδότηση αυξήθηκε σημαντικά στους κλάδους που έχουν πληγεί από την πανδημία, δηλαδή στα καταλύματα-εστίαση (+14,8% σε ετήσια βάση), στις  μεταφορές-αποθήκευση (+35,1%), στη διαχείριση ακίνητης περιουσίας (+12,4%), στη βιομηχανία (+8,1%), αλλά και στο εμπόριο (+11,1%)

Το αποτέλεσμα ήταν ότι η ελληνική επιχειρηματικότητα αποδείχτηκε -με τη στήριξη της δημοσιονομικής πολιτικής του κράτους και της πιστωτικής πολιτικής των τραπεζών- ανθεκτική παρά την ένταση της διαταραχής, όπως αυτή αποτυπώνεται στην απώλεια κύκλου εργασιών. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ανάμεσα στους κλάδους που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία, τα καταλύματα και η εστίαση εμφάνισαν μείωση του τζίρου τους κατά 52,7%, η διαχείριση ακίνητης περιουσίας κατά 49,8%, οι διοικητικές και υποστηρικτικές  δραστηριότητες κατά 35%, οι τέχνες και η ψυχαγωγία κατά 30,2%, και οι μεταφορές και αποθήκευση κατά 26,3%. 

Σε όρους  απασχόλησης, ωστόσο, οι απώλειες που καταγράφηκαν ήταν ηπιότερες σε σύγκριση με τις αντίστοιχες στον κύκλο εργασιών -ακριβώς λόγω των μέτρων στήριξης- ενώ σε κάποιους κλάδους σημειώθηκε άνοδος. Συγκεκριμένα, η απασχόληση μειώθηκε κατά σχεδόν 10% στα καταλύματα και την εστίαση, κατά 6,8% στις διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες και 1,6% στη μεταποίηση. Αντίθετα, αυξήθηκαν οι απασχολούμενοι στη διαχείριση ακίνητης περιουσίας (+2%), τις τέχνες, τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία (+5,5%), την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού (+9,7%) και τις λοιπές δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών (+5,6%).

Η μετα-πανδημική εποχή 

Στη μεταπανδημική εποχή, οι επιχειρήσεις αυτές θα εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις, εξαιτίας της χαμηλής παραγωγικότητάς τους. Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις -με λιγότερους από 10 υπαλλήλους- στην Ελλάδα εμφανίζουν Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία

7 χιλ. ευρώ ανά εργαζόμενο, έναντι 22 χιλ. ευρώ για τις  υπόλοιπες μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατά μέσο όρο, και 44,3 χιλ. ευρώ για τις μεγάλες επιχειρήσεις. 

Πρόκειται για ένα σημαντικό πρόβλημα για την ελληνική οικονομία εάν αναλογιστεί κανείς ότι η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα έχει συμβολή 83% στο σύνολο της απασχόλησης και 60% στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία, την ώρα που οι αντίστοιχοι δείκτες στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι χαμηλότεροι, στο 68% και 59% αντίστοιχα.

Όπως σημειώνει η Alpha Bank, η χρηματοδότηση που αναμένεται να λάβει η χώρα μας  μέχρι και το 2026 από το Ταμείο Ανάκαμψης, αποτελεί ταυτόχρονα μια μεγάλη ευκαιρία και ένα κίνητρο για τις ΜμΕ να  μεγαλώσουν σε μέγεθος, ώστε να εκμεταλλευτούν τις οικονομίες κλίμακας. Παράλληλα, οι ΜμΕ θα έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν σε τομείς που θα τις βοηθήσουν να επιβιώσουν και να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά στο μέλλον.

Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» περιλαμβάνει μία σειρά κινήτρων ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για την ανάπτυξη συνεργασιών, συγχωνεύσεων ή εξαγορών, με σκοπό την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των ΜμΕ, της βελτίωσης των παρεχόμενων προϊόντων και υπηρεσιών και κατ’ επέκταση της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Επιπρόσθετα, προβλέπει τη διενέργεια επενδύσεων με σκοπό την αναβάθμιση του εξοπλισμού και των υποδομών ειδικά στη μεταποίηση, τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, παραγωγικών διαδικασιών κ.λπ.) και τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους (ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών ηλεκτρονικών πληρωμών, εργασίας από απόσταση, ψηφιακού γραφείου, digital marketplace, κυβερνοασφάλειας κ.λπ.). Τέλος, σύμφωνα με το Σχέδιο, θα δοθούν ειδικά φορολογικά κίνητρα με σκοπό την ενίσχυση των πράσινων επενδύσεων, π.χ. σε εξοπλισμό σχετικό με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών κ.λπ.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News