Μπάιντεν και Μέρκελ: Καλά vibes, ακανθώδεις διαφωνίες

Η συνάντηση μεταξύ της Γερμανίδας Καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ και του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν πριν από λίγες μέρες έγινε μετά από μια πυκνή περίοδο στις σχέσεις Αμερικής και Ευρώπης. Η άτυπη ηγέτιδα της Ε.Ε. αρχικά υπέστη την ύβρη του Τζορτζ Μπους, στη συνέχεια σύναψε φιλικές σχέσεις με τον Μπαράκ Ομπάμα και έπειτα προσπέρασε τα εμπόδια που έθεσε ο Ντόναλντ Τραμπ. Η συνάντηση των δύο ηγετών χαράσσει μια νέα πορεία στο επόμενο κεφάλαιο των ευρωατλαντικών σχέσεων. Τουλάχιστον θεωρητικά.  

Η σχέση Μπάιντεν – Μέρκελ χαρακτηρίζεται πριν απ’ όλα από κοινές προτεραιότητες και έμφαση σε παρόμοιες πολιτικές, γεγονός που τους επιτρέπει να τρέφουν βαθύ σεβασμό ο ένας για τον άλλο και πρόθεση για συνεργασία. Τα «τραύματα» που άφησε ο Τραμπ, παρόλα αυτά, φαίνεται να είναι δύσκολο να επουλωθούν, με τις διαφωνίες των δύο πλευρών σε μια σειρά θεμάτων να έχουν μάλλον πιο βαθιές ρίζες απ’ ό,τι θεωρεί κανείς.

Πέραν της αμοιβαίας ευγένειας, οι απόψεις των δύο πλευρών δεν συμβαδίζουν κατά κύριο λόγο σε ό,τι αφορά την κατασκευή του αγωγού Nord Stream 2, ο οποίος, εάν ολοκληρωθεί, θα αυξήσει την εξαγωγή φυσικού αερίου από τη Ρωσία στη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας. Η γερμανική κυβέρνηση δηλώνει πως το εγχείρημα είναι ζωτικής σημασίας για την ίδια, μιας και μπορεί να αντισταθμίσει την φθίνουσα ποσότητα φυσικού αερίου στην Ευρώπη και να της επιτρέψει να φθάσει τον στόχο της για ελάττωση της χρήσης άνθρακα.

Η Ουάσινγκτον, βέβαια, υποστηρίζει πως η κατασκευή του αγωγού είναι αντικείμενο που μπορεί να πολιτικοποιηθεί από το Κρεμλίνο λόγω της στρατηγικής του σημασίας στη σχέση ΗΠΑ – Ουκρανίας. Μέχρι τώρα, η Ουκρανία έχει αποτελέσει σημαντικό «διαμεσολαβητή» στις εξαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη. Εάν όμως ο αγωγός Nord Stream 2 επιτρέψει στη Ρωσία να μεταφέρει το φυσικό αέριο χωρίς να «κάνει στάση» στο Κίεβο και χωρίς να βλάπτει τους σημαντικούς Ευρωπαίους καταναλωτές, η Μόσχα θα επιλέξει τη μέθοδο που θα της επιτρέψει να το πραγματοποιήσει.

Αποκλίσεις συναντώνται και σε ό,τι αφορά την παρουσία της Αμερικής στο Αφγανιστάν. Ακόμα και αν ο Μπάιντεν γρήγορα διέψευσε την απόφαση Τραμπ για αποχώρηση της Αμερικής από την «καρδιά» της Μέσης Ανατολής, η Γερμανία χειρίζεται το θέμα με σκεπτικισμό, μιας και διατηρεί μια από τις ισχυρότερες παρουσίες στη χώρα.

Στο μεταξύ, η προτεραιότητα των ΗΠΑ για περιορισμό της κινεζικής ισχύος φαίνεται να είναι ο μόνος κοινός άξονας μεταξύ Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών. Την ίδια στιγμή, η Μέρκελ φαίνεται να προσπαθεί να ισχυροποιήσει τη σχέση Βερολίνου – Πεκίνου, ακόμα και έναντι αμερικανικών ανησυχιών.

Επιπλέον, το γεγονός ότι η συνάντηση μεταξύ Μπάιντεν και Μέρκελ έλαβε χώρα μόλις 10 εβδομάδες πριν από τις εκλογές στη Γερμανία καθιστά για την ώρα ακόμη πιο σύνθετη τη σχέση μεταξύ των δύο χωρών. Η Μέρκελ θα προσπαθήσει να εδραιώσει μια πολιτική «υστεροφημία», γεγονός που το επιτρέπει και η άνοδος του κόμματός της. Η συναίνεση με τους Αμερικάνους σε θέματα σχετικά με το φυσικό αέριο και με τη διαχείριση της κινεζικής ανόδου δεν είναι ιδιαίτερα επιθυμητή από Γερμανούς ψηφοφόρους.

Γερμανία, δηλαδή σε μεγάλο βαθμό Ευρώπη, και ΗΠΑ βρίσκονται αναμφισβήτητα σε μία φάση κατά την οποία θέτουν ακόμη τις γραμμές τους για το μέλλον της ευρωατλαντικής συμμαχίας σε επίπεδο πολιτικής, στρατηγικής και οικονομικής σημασίας.

Δεν είναι άλλωστε τυχαία η εκτίμηση του υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας: «Όποιος πιστεύει ότι με έναν Δημοκρατικό πρόεδρο όλα στη διατλαντική εταιρική σχέση θα είναι όπως ήταν κάποτε, υποτιμά τις διαρθρωτικές αλλαγές».

Money Review με πληροφορίες από GZero

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News