Και τα εγγυημένα δάνεια του δημοσίου στον εξωδικαστικό μηχανισμό

Η δυνατότητα ρύθμισης των δανείων που φέρουν την εγγύηση του δημοσίου και είναι σε καθυστέρηση προβλέπεται στο πλαίσιο του εξωδικαστικού νόμου, που τίθεται σε ισχύ από σήμερα, 1η Ιουνίου. Πρόκειται για δάνεια ύψους 3,5 δισ. ευρώ, τα οποία μέχρι σήμερα οι τράπεζες απέφευγαν να εντάξουν σε κάποιο από τα καθεστώτα ρυθμίσεων, θεωρώντας ότι έτσι θα έχαναν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.

Σημαντικό μέρος από αυτά έμενε έτσι στην κατηγορία της οριστικής καθυστέρησης παρά το γεγονός ότι υπήρχαν αιτήματα ρύθμισης κυρίως σε ότι αφορά ορισμένα επιχειρηματικά δάνεια. Το καθεστώς αυτό αλλάζει και εφεξής τα δάνεια αυτά θα μπορούν να εντάσσονται σε διαδικασίες ρύθμισης, όπως ο εξωδικαστικός μηχανισμός που τίθεται σε εφαρμογή στο πλαίσιο του νέου πτωχευτικού νόμου. Αυτό προβλέπει συμφωνία υπουργείου Οικονομικών και τραπεζών που επιτεύχθηκε την περασμένη εβδομάδα, βάσει της οποίας η δυνατότητα ρύθμισης δεν θα επηρεάζει την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου που θα παραμένει σε ισχύ.

Ο εξωδικαστικός μηχανισμός

Η πλατφόρμα για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ανοίγει εντός της εβδομάδας και σε αυτή θα μπορούν να καταφεύγουν για πρώτη φορά τόσο τα νομικά πρόσωπα που έχουν οφειλές σε καθυστέρηση όσο και τα φυσικά πρόσωπα, που θέλουν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους προς χρηματοδοτικούς φορείς, δηλαδή τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης, αλλά και το δημόσιο. 

Για πρώτη φορά σε ρύθμιση θα μπορούν να μπουν και οφειλές που δεν είναι ακόμη σε καθυστέρηση, αλλά οι οφειλέτες δυσκολεύονται να εξοφλήσουν και προϋπόθεση για να τεκμηριωθεί αυτό, είναι να έχουν υποστεί μείωση των εισοδημάτων τους κατά 20% τουλάχιστον. 

Προϋπόθεση επίσης για την υποβολή αίτησης ρύθμισης οφειλών στο πλαίσιο του εξωδικαστικού είναι οι οφειλές αυτές να υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ και να μην οφείλονται σε ένα και μόνο φορέα κατά 90%.

Η αίτηση θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα που έχει δημιουργηθεί στην Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους και η λύση θα δίνεται επίσης ηλεκτρονικά βάσει μιας αυτοματοποιημένης διαδικασίας, που θα υπολογίζει την ικανότητα αποπληρωμής των χρεών που θα έχει η επιχείρηση ή το φυσικό πρόσωπο με βάση τα εισοδήματά του και τις υποχρεώσεις τους προς το σύνολο των πιστωτών. 

Ο αριθμός των δόσεων για τη ρύθμιση των οφειλών προκύπτει από ειδικό αλγόριθμο, που αξιολογεί την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη, με βάση τα έσοδά του, τα εισοδήματά του και την περιουσία του. 

Εκτός από τα εισοδήματα οι τράπεζες θα λαμβάνουν υπόψη τους την αξία ρευστοποίησης της περιουσίας του οφειλέτη προκειμένου να αποφασίζουν αν θα αποδεχθούν τη ρύθμιση που προκύπτει. Έτσι ο οφειλέτης θα πρέπει να πληρώσει κατ’ ελάχιστον την αξία ρευστοποίησης όλης της περιουσίας του (ανεξαρτήτως αν το ποσό αυτό καλύπτεται από τα δηλωμένα εισοδήματά του). Για τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, η αξία ρευστοποίησης προσδιορίζεται ως το μέγιστο ανάμεσα στη φορολογητέα αξία και την εμπορική αξία μειωμένη, κατά 3% λόγω των εξόδων της διαδικασίας ρευστοποίησης. Για τα κινητά περιουσιακά στοιχεία, η αξία ρευστοποίησης ταυτίζεται με την εμπορική αξία. Πέραν του παραπάνω ποσού, ο οφειλέτης θα πρέπει να πληρώσει και το ποσό που περισσεύει από τα εισοδήματα του (μετά την κάλυψη των εύλογων δαπανών διαβίωσης για τα φυσικά πρόσωπα και του αναγκαίου κεφαλαίου κίνησης για τα νομικά πρόσωπα, εφόσον τα εισοδήματα του είναι επαρκή και μπορούν να υποστηρίξουν κάτι τέτοιο. 

Έτσι ο νόμος θέτει σε τράπεζες και διαχειριστές δανείων συγκεκριμένους κανόνες ρύθμισης οφειλών, όπως:

• η ικανότητα αποπληρωμής, δηλαδή ότι ο οφειλέτης πρέπει να πληρώνει βάσει των εισοδημάτων του καθώς και αυτών των εγγυητών του
• η αρχή της μη χειροτέρευσης θέσης πιστωτή, δηλαδή ότι κανένας πιστωτής δεν δύναται να λάβει λιγότερα χρήματα από όσα θα λάμβανε σε περίπτωση ρευστοποίησης της περιουσίας του οφειλέτη και των εγγυητών του
• η σύμμετρη ικανοποίηση πιστωτών, δηλαδή ότι τα χρήματα του οφειλέτη πρέπει να μοιραστούν αναλογικά, έτσι ώστε να καλύψουν όλους τους πιστωτές (δημοσίου και χρηματοπιστωτικού τομέα).

Στη διαδικασία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών δεν υπάρχει υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων ή των διαχειριστών δανείων (που εκπροσωπούν τα funds) να προβούν σε ρύθμιση των χρεών των οφειλετών. Ωστόσο, εάν κάποιος οφειλέτης έχει χρέη προς πολλαπλούς πιστωτές και συμφωνήσει σε μια ρύθμιση με την πλειοψηφία των τραπεζών – διαχειριστών δανείων, τότε η ρύθμιση αυτή επιβάλλεται υποχρεωτικά και στους υπόλοιπους.

Το κούρεμα

Στο πλαίσιο της εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών επιτρέπεται το κούρεμα του χρέους είτε από τις τράπεζες είτε από το δημόσιο, το οποίο μάλιστα εφόσον επιτευχθεί συμφωνία με τις τράπεζες, «υποχρεώνεται» να ακολουθήσει τη συμφωνία.

Το «κούρεμα» προς το δημόσιο δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 95% των απαιτήσεων του Δημοσίου από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από  τη φορολογική διοίκηση, 85% των απαιτήσεων του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης από προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής. Επιπλέον στην περίπτωση των διμερών διαπραγματεύσεων ή στις πολυμερείς διαπραγματεύσεις όταν η προσφερόμενη λύση από τους χρηματοδοτικούς φορείς προκύπτει από την αντιπρόταση των πιστωτών, το «κούρεμα»  βασικής οφειλής προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 75%. Σημειώνεται ότι διαγραφή βασικής οφειλής παρακρατούμενων φόρων προς το Δημόσιο και ασφαλιστικών εισφορών απαγορεύεται από το νόμο. Περαιτέρω, στην περίπτωση αυτή το «κούρεμα» προς τους χρηματοδοτικούς φορείς δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 80% των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων, με εξαίρεση τους τόκους υπερημερίας για τους οποίους δεν υπάρχει όριο.

Το ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης για τη ρύθμιση οφειλών με το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ανέρχεται σε 50 ευρώ. Περαιτέρω σε περίπτωση που η προσφερόμενη λύση από τους χρηματοδοτικούς φορείς προκύπτει από την αντιπρόταση των πιστωτών, προβλέπεται ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης προς χρηματοδοτικούς φορείς που ανέρχεται σε 50 ευρώ ανά δάνειο με εξασφάλιση και σε 50 ευρώ ανά πιστωτή για δάνεια χωρίς εξασφάλιση.

Ο μέγιστος αριθμός δόσεων ρύθμισης αποπληρωμής οφειλής προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης είναι 240. Περαιτέρω, σε περίπτωση που η προσφερόμενη λύση από τους χρηματοδοτικούς φορείς προκύπτει από την αντιπρόταση των πιστωτών, δηλαδή πέραν της αυτοματοποιημένης διαδικασίας προβλέπεται μέγιστο όριο 420 δόσεων για τα εξασφαλισμένα δάνεια φυσικών προσώπων, 240 δόσεων για μη εξασφαλισμένα δάνεια φυσικών προσώπων και εξασφαλισμένα δάνεια νομικών προσώπων και 180 δόσεων για μη εξασφαλισμένα δάνεια νομικών προσώπων. Επιπλέον για οφειλέτες φυσικών προσώπων έχει προβλεφθεί μέγιστο όριο ηλικίας τα 85 έτη, βάσει του οποίου μειώνεται ο αριθμός των δόσεων, έκτος αν συμβληθεί εγγυητής μικρότερης ηλικίας.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News