S&P: Πώς η Ελλάδα «τελείωσε» με τους στρατηγικούς κακοπληρωτές

Ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, που ανάγκασε τις τέσσερις συστημικές τράπεζες της Ελλάδας να βάλουν  δάνεια συνολικού ύψους 19,2 δισ. ευρώ στον «πάγο», οι περισσότεροι από τους πελάτες που μπήκαν στο καθεστώς του μορατόριουμ έχουν αρχίσει πλέον να αποπληρώνουν κανονικά, διαπιστώνει η S&P. Για τους δανειολήπτες που δεν μπορούν να επιστρέψουν στις κανονικές πληρωμές, παρεμβαίνει το ελληνικό κράτος με μία σειρά από επιδοτήσεις, που τους βοηθούν να αποφύγουν τη χρεοκοπία. «Αυτά είναι καλά νέα για ένα τραπεζικό σύστημα που  μαστιζόταν από τις χρεοκοπίες –τόσο πραγματικές όσο και στρατηγικές- κατά τον προηγούμενο πιστωτικό κύκλο», επισημαίνει ο οίκος αξιολόγησης. 

Βέβαια, η S&P αναγνωρίζει ότι η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι αναπόφευκτη, επικαλούμενη τις προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος για νέα NPL 8-10 δισ. ευρώ το 2021. 

Σε κάθε περίπτωση, ο οίκος μιλά για «φως στο τέλος του τούνελ», καθώς τα περισσότερα μορατόρια έληξαν στα τέλη του Μαρτίου με τις τράπεζες να μην πλήττονται από ένα κύμα χρεοκοπιών. 

Και αυτό γιατί τα δύο προγράμματα ΓΕΦΥΡΑ μειώνουν τα defaults.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η S&P, η Τράπεζα Πειραιώς «πάγωσε» δάνεια συνολικού ύψους 5 δισ. ευρώ από την αρχή της πανδημίας και στα τέλη του Φεβρουαρίου, περίπου 500 εκατ. ευρώ καλύπτονταν από το ΓΕΦΥΡΑ. Η τράπεζα υπολογίζει ότι άλλα 1,2 δισ. ευρώ θα καλυφθούν είτε από το ΓΕΦΥΡΑ 2 ή από εσωτερικές λύσεις για τη διευκόλυνση των αποπληρωμών. Δάνεια περίπου 200 εκατ. ευρώ βρίσκονται σε παύση πληρωμών και άλλα 800 εκατ. ευρώ αναμένεται να μπουν. Από τα συνολικά δάνεια που μπήκαν σε μορατόριουμ, η Πειραιώς έχει εκτιμήσει ότι το 45% θα επιστρέψει φυσικά σε καθεστώς κανονικών αποπληρωμών. 

Στη Eurobank, το 20% από τα δάνεια των 4,9 δισ. ευρώ που μπήκαν σε μορατόριουν καλύπτονται είτε από το ΓΕΦΥΡΑ 1 ή θα ενταχθούν στο ΓΕΦΥΡΑ 2, ενώ το 42% έχει επιστρέψει οικειοθελώς σε κανονικές αποπληρωμές. 

Στην Alpha, από τα 5,5 δισ. ευρώ των δανείων που μπήκαν σε μορατόριουμ, το 10% θα καλυφθεί από το ΓΕΦΥΡΑ και το 63% είναι και πάλι εξυπηρετούμενα, σύμφωνα με την τράπεζα. «Οι ελληνικές τράπεζες μαστίζονταν από στρατηγικές χρεοκοπίες τα χρόνια μετά την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2009. Όμως η ιστορία δεν δείχνει να επαναλαμβάνεται με τα μορατόρια του κορωνοϊού», σημειώνει η S&P. 

«Αυτή τη στιγμή παρατηρούμε χαμηλότερα ποσοστά στρατηγικών defaults  σε σύγκριση με το παρελθόν (δηλαδή με το Νόμο Κατσέλη). Αυτό δεν αντανακλά κατ΄ ανάγκη μία αλλαγή στην κουλτούρα πληρωμών. Κατά την άποψή μου, αποδίδεται περισσότερο στο γεγονός ότι οι πρόσφατες παρεμβάσεις της Ελλάδας στην αγορά πιστώσεων (το ΓΕΦΥΡΑ και τα μορατόρια του κορωνοϊού) ήταν εστιασμένες, δίνοντας συγκεκριμένα κριτήρια επιλεξιμότητας και αυστηρούς όρους για τη μελλοντική συμπεριφορά του δανειολήπτη», εξηγεί με δηλώσεις του προς τον οίκο ο Νικόλαος Αρταβάνης, καθηγητής οικονομικών στο Pamplin College of Business του Virginia Tech.

Ο Ιωάννης Σπυριδόπουλος, καθηγητής οικονομικών στο Kogod School of Business του American University της Ουάσιγκτον, συμφωνεί ότι ο λόγος πίσω από τη μείωση των στρατηγικών κακοπληρωτών δεν είναι η αλλαγή στη στάση των δανειοληπτών. «Αυτό που έχει αλλάξει πολύ είναι το συνολικό οικονομικό περιβάλλον και η αίσθηση της πολιτικής σταθερότητας», λέει με δηλώσεις του προς τον οίκο. Στην προηγούμενη κρίση, η απειλή της πλήρους κατάρρευσης της ελληνικής οικονομίας και του Grexit, επηρέασε πολλούς δανειολήπτες, δίνοντάς τους ένα κίνητρο να εγκαταλείψουν σκόπιμα τα δάνειά τους. Μελέτη την οποία δημοσίευσαν το Φεβρουάριο οι Αρταβάνης και Σπυριδόπουλος υπολόγιζε (και μάλιστα με συντηρητικές εκτιμήσεις) ότι το 37% των στεγαστικών δανείων που δόθηκαν την περίοδο 2006-2010 και «κοκκίνισαν» το 2013, ήταν στρατηγικά defaults. 

Τώρα που η Ελλάδα είναι πολύ πιο σταθερή, οι δανειολήπτες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους, εάν έχουν την οικονομική δυνατότητα, εξηγεί ο Σπυριδόπουλος.

Βέβαια, η S&P τονίζει ότι με τα NPLs στην Ελλάδα να βρίσκονται ήδη σε υψηλά επίπεδα (στο 30,2% έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 2,6%) και με τα νέα κόκκινα δάνεια που θα προστεθούν από την κρίση του κορωνοϊού, οι ελληνικές τράπεζες έχουν περιορισμένα περιθώρια να χρηματοδοτήσουν την παραγωγική οικονομία. «Η χρηματοδότηση της ανάπτυξης με τόσο υψηλά NPLs θα είναι δύσκολη», είπε στον οίκο η Ελένη Λουρή-Δενδρινού, καθηγήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News