Με ποιο μοντέλο θα ανοίξουν τα καταστήματα – Ποιες είναι οι παγίδες
Με την ελπίδα η εβδομάδα αυτή να είναι η τελευταία που τα εμπορικά καταστήματα στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας είναι κλειστά ζουν ο εμπορικός κόσμος, οι εμποροϋπάλληλοι, η κυβέρνηση, αλλά και οι ίδιοι οι καταναλωτές. Η προσοχή όλων είναι στραμμένη στις αποφάσεις που θα ληφθούν στα μέσα της εβδομάδας σχετικά με τον χρόνο επανέναρξης του λιανεμπορίου με το σενάριο της 5ης Απριλίου να εξακολουθεί να συγκεντρώνει ισχυρές πιθανότητες.
Αυτό που θέλουν κυβέρνηση και επιχειρήσεις, λαμβάνοντας βεβαίως υπόψη ότι πρέπει να υπάρχει το μέγιστο δυνατό πλέγμα προστασίας από τον κορωνοϊό, είναι, μετά το καταστροφικό πρώτο τρίμηνο, ο ορίζοντας πλέον για την οικονομία να είναι «καθαρός» με πρώτο έναυσμα για την αναθέρμανση του λιανεμπορίου την πασχαλινή αγορά. Όπως άλλωστε τονίζουν, ο Μάρτιος είναι παραδοσιακά ένας μήνας με χαμηλή αγοραστική κίνηση, κάτι όμως που δεν ισχύει για τον Απρίλιο, αφενός διότι συνήθως σηματοδοτεί την έναρξη της ανοιξιάτικης σεζόν, ειδικά για τα καταστήματα ειδών μόδας, ενώ πάντα περιλαμβάνει τις πασχαλινές αγορές. Δεν είναι τυχαίο ότι την Παρασκευή ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών Σταύρος Καφούνης δήλωσε ότι σε περίπτωση που δεν επαναλειτουργήσει το λιανεμπόριο στις 5 Απριλίου, τότε θα καλέσει τους συναδέλφους του να εκφράσουν με απόλυτα νόμιμο τρόπο την έντονη διαμαρτυρία τους, προσθέτοντας ότι θα ασκήσει κάθε νόμιμο δικαίωμα που μπορεί να εκφράσει αυτή τη δυσαρέσκεια, αφήνοντας στην ουσία να εννοηθεί ακόμη και προσφυγή στη δικαιοσύνη, δρόμο που ακολουθούν ήδη άλλοι κλάδοι, όπως αυτός της εστίασης.
Βασική επιδίωξη της κυβέρνησης είναι το καθολικό άνοιγμα του λιανεμπορίου στις 5 Απριλίου υπό την έννοια της κανονικής λειτουργίας των φυσικών εμπορικών καταστημάτων και όχι βάσει των μοντέλων του click away (προπαραγγελία ηλεκτρονικά ή τηλεφωνικά και παράδοση εκτός του καταστήματος) και του click in shop (αγορές εντός του καταστήματος, αλλά κατόπιν ραντεβού). Το μοντέλο ειδικά του click away θεωρείται μη βιώσιμο, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν στο «MR» αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες και λειτούργησε ουσιαστικά μόνο την περίοδο των Χριστουγέννων. Το δε μοντέλο του click in shop δίνει μεν τη δυνατότητα στον καταναλωτή να επισκεφθεί το κατάστημα, να δει από κοντά τα προϊόντα που θέλει, να τα δοκιμάσει εάν πρόκειται για είδη ένδυσης, υπόδησης και κοσμήματα, αλλά προκαλεί εμπλοκή, όπως συνέβη στις αρχές Φεβρουαρίου, στις δημοφιλείς αλυσίδες. Το παράδειγμα της αλυσίδας Zara είναι χαρακτηριστικό, όταν το μηχανογραφικό σύστημα για το κλείσιμο των ραντεβού για αγορές κατέρρευσε λόγω του όγκου των αιτημάτων.
Επίσης, αυτό που ζητεί ο εμπορικός κόσμος και ειδικά οι επιχειρήσεις που έχουν πανελλαδικό δίκτυο είναι το άνοιγμα να αφορά όλες τις περιοχές. Επίσης όλοι ζητούν να μην υπάρχουν «πισωγυρίσματα», όπως συνέβη ξαφνικά στο τέλος Δεκεμβρίου, όταν απαγορεύτηκε και το click away, στις αρχές Φεβρουαρίου, όταν επετράπη μόνο το click away και το click in shop για να καταργηθούν στην Αττική και αλλού στη συνέχεια και τα δύο αυτά μοντέλα ή όταν αποφασίστηκε στις αρχές Μαρτίου, ακόμη και στις περιοχές που δεν ήταν στο «βαθύ κόκκινο» να κλείσουν τα φυσικά καταστήματα και να επιτραπεί μόνο το click in shop για βιβλιοπωλεία και καταστήματα ειδών ένδυσης και υπόδησης, ενώ σε όλα τις υπόλοιπες κατηγορίες να επιτραπεί μόνο το μοντέλο click away.
«Το κόστος αποστολής προϊόντων που κανονικά ήταν να παραδοθούν εκτός του καταστήματος με click away είναι το λιγότερο. Για τα χιλιάδες ραντεβού που είχαμε για παράδοση παραγγελιών εκτός του καταστήματος, έπρεπε να επικοινωνήσουμε με κάθε πελάτη ξεχωριστά και να τον ρωτήσουμε εάν θέλουμε να του αποσταλεί στο σπίτι ή στη δουλειά του το προϊόν που είχε παραγγείλει κι επρόκειτο να παραλάβει ο ίδιος από τον εξωτερικό χώρο του καταστήματος. Σε κάποιες περιπτώσεις είχαμε μόνο mail και όχι τηλέφωνο. Επίσης υπήρχαν περιπτώσεις που κάποιοι είχαν αγοράσει κρυφά από μέλη της οικογένειάς τους κάποια προϊόντα π.χ. ένα πολύ ακριβό κινητό τηλέφωνο και δεν ήθελαν αυτό να το μάθουν στο σπίτι, κάτι που θα συνέβαινε εάν το στέλναμε εκεί. Κι έτσι σε αρκετές περιπτώσεις ακύρωναν τις παραγγελίες», είπε στο «MR» υψηλόβαθμο στέλεχος γνωστής αλυσίδας προϊόντων τεχνολογίας.
Σημειώνεται, πάντως, πως εάν οι λοιμωξιολόγοι γνωμοδοτήσουν αρνητικά για καθολικό άνοιγμα του λιανεμπορίου στις 5 Απριλίου, από την κυβέρνηση εξετάζεται η πρόταση για την ύπαρξη μίας μεταβατικής περιόδου διάρκειας μίας εβδομάδας: δηλαδή από τις 5 έως τις 12 Απριλίου τα καταστήματα να λειτουργήσουν με το μοντέλο click in shop και στις 12 Απριλίου να λειτουργήσουν πλέον κανονικά.
Σε κάθε περίπτωση το άνοιγμα του λιανεμπορίου, είτε με το μεταβατικό στάδιο του click in shop, είτε χωρίς αυτό, θα συνοδεύεται από τους ακόλουθους περιορισμούς:
- Συγκεκριμένος αριθμός ατόμων που θα βρίσκεται ταυτόχρονα εντός του καταστήματος. Το ανώτατο όριο θα προκύπτει με βάση τον κανόνα 1 άτομο ανά 25 τ.μ.
- Υποχρεωτική χρήση μάσκας από πελάτες και προσωπικό.
- Αποστολή μηνύματος στον αριθμό 13032.
- Δυνατότητα μετακίνησης για ψώνια από κατάστημα του λιανεμπορίου (πλην καταστημάτων τροφίμων και φαρμακείων) μόνο μια φορά ημερησίως.
- Χρονικός περιορισμός για την πραγματοποίηση των παραπάνω αγορών. Συζητείται το ενδεχόμενο να είναι τρεις ώρες.
Αν και ακόμη φυσικά δεν έχουν ανακοινωθεί τα στοιχεία για τον τζίρο του λιανεμπορίου κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021, τα στοιχεία του Ιανουαρίου είναι ενδεικτικά της κατάστασης που επικρατεί. Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ο κύκλος εργασιών για το σύνολο των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων (σ.σ. δεν πρόκειται για όλες τις επιχειρήσεις αλλά για τις πιο μεγάλες που υποβάλλουν σε μηνιαία βάση στοιχεία) διαμορφώθηκε τον Ιανουάριο του 2021 σε 2,2 δισ. ευρώ έναντι 2,33 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2020, μειωμένος κατά 5,6%. Στο παραπάνω ποσό περιλαμβάνεται βεβαίως και ο κλάδος των σούπερ μάρκετ, ο οποίος τον φετινό Ιανουάριο πραγματοποίησε τζίρο 940 εκατ. ευρώ έναντι 878,15 εκατ. ευρώ τον περσινό Ιανουάριο, αύξηση δηλαδή 7%.
Στον αντίποδα βρίσκονται οι κλάδοι ένδυσης, υπόδησης και καλλυντικών οι οποίοι δέχθηκαν μεγάλο πλήγμα από τη λειτουργία των φυσικών καταστημάτων μόνο για 11 εργάσιμες ημέρες τον Ιανουάριο, εν μέσω μάλιστα εκπτώσεων. Ο τζίρος στον κλάδο ένδυσης υποχώρησε κατά 32,5%, στα 107,82 εκατ. ευρώ έναντι 159,75 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2020, στον κλάδο υπόδησης υποχώρησε κατά 34,6%, 10,73 εκατ. ευρώ από 16,4 εκατ. ευρώ πέρυσι, ενώ στον κλάδο καλλυντικών υποχώρησε κατά 33,2%, στα 37,77 εκατ. ευρώ από 56,58 εκατ. ευρώ τον περσινό Ιανουάριο.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
