Λιανεμπόριο: Η Covid διεύρυνε το ψηφιακό χάσμα μικρών και μεγάλων
Πριν από λίγες ημέρες, μιλώντας στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ) ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γιώργος Δουκίδης ανέφερε ότι σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις ο τζίρος του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα ήταν το 2020 κοντά στα 11 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που συνιστά αύξηση σε σύγκριση με το 2019 κατά 35%. Η εξέλιξη αυτή δείχνει αν μη τι άλλο την αλματώδη ανάπτυξη που σημείωσε το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα την πρώτη χρονιά της ζωής μας με τον COVID-19, καθώς για μεγάλες χρονικές περιόδους αποτελούσε την μοναδική ουσιαστικά επιλογή για την πραγματοποίηση αγορών.
Από την άλλη, η αλματώδης αυτή ανάπτυξη διεύρυνε το χάσμα ανάμεσα στις επιχειρήσεις που διέθεταν ήδη από τα προηγούμενα χρόνια ψηφιακό κανάλι για τις πωλήσεις τους και σε αυτές που στηρίζονταν αποκλειστικά στις πωλήσεις μέσω του φυσικού καταστήματος και όξυνε τις ανισότητες ανάμεσα στις μεγάλές και τις μικρές επιχειρήσεις του λιανεμπορίου. Βεβαίως, δεν έλειψαν και τα παραδείγματα πολύ μεγάλων ομίλων τα οποία δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στη μεγάλη αύξηση των ηλεκτρονικών παραγγελιών κατά το δεύτερο lockdown (το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της Jumbo), κάτι που συνδέεται με την έλλειψη των άλλων υποδομών που απαιτεί ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, όπως μεγάλη αυτοματοποίηση του συστήματος υποδοχής, διαχείρισης και διεκπεραίωσης των παραγγελιών, καθώς και επαρκείς αποθηκευτικοί χώροι.
Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ) μόλις το 24% των μικρών επιχειρήσεων του κλάδου έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιεί πωλήσεις μέσω ηλεκτρονικού καταστήματος. Το 6% μάλιστα αυτών ξεκίνησε το ηλεκτρονικό κατάστημα πέρυσι, στη διάρκεια της πανδημίας. Ένα 40% κάνει πωλήσεις αξιοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, Instagram), με το 12% να ξεκινά αυτή τη δραστηριότητα εν μέσω πανδημίας, ενώ τον παραδοσιακό τρόπο των τηλεφωνικών παραγγελιών αξιοποιεί το 70%.
Με βάση δε πρόσφατη έρευνα του ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ για τον τζίρο των εμπορικών επιχειρήσεων κατά την περίοδο των φετινών χειμερινών εκπτώσεων μόνο το 29% των επιχειρήσεων που βρίσκονται σε αναστολή λειτουργίας πραγματοποιούν πωλήσεις την περίοδο των εκπτώσεων μέσω ηλεκτρονικών καταστημάτων ή διά των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (κυρίως facebook και instagram). Αντιθέτως, 7 στις 10 επιχειρήσεις είτε δεν πραγματοποίησαν καθόλου πωλήσεις είτε στράφηκαν στις τηλεφωνικές παραγγελίες. Στα στοιχεία του ΙΝΕΜΥ – ΕΣΕΕ αποτυπώνεται και το χάσμα που βαθαίνει μεταξύ μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου λόγω κυρίως του χαμηλού βαθμού ψηφιακού μετασχηματισμού των πρώτων. Έτσι, λοιπόν, μόνο για μία στις δέκα επιχειρήσεις απέδωσε στη διάρκεια των εκπτώσεων το μοντέλο click away (προπαραγγελία ηλεκτρονικά ή τηλεφωνικά και παράδοση εκτός του καταστήματος). Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν ότι στις περιπτώσεις των μεγαλύτερων επιχειρήσεων που είχαν οργανωμένο ηλεκτρονικό κατάστημα οι απώλειες στις εκπτώσεις περιορίστηκαν στο 10%-20%.
Αποκαλυπτικά είναι και τα στοιχεία σχετικής καταγραφής της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) λίγο πριν η πανδημία εισβάλλει και στην Ελλάδα. Σε έρευνα που είχε πραγματοποιήσει τον Δεκέμβριο του 2019 για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είχε προκύψει ότι μόλις το 25,1% των επιχειρήσεων είχε αναπτύξει συμμετοχή σε διαδικτυακή πλατφόρμα, το 20,5% των επιχειρήσεων είχε ενσωματώσει συστήματα ηλεκτρονικών πωλήσεων, το 24,1% είχευιοθετήσει εφαρμογές επεξεργασίας και ανάλυσης δεδομένων παραγωγικής/εμπορικής δραστηριότητας (π.χ. analytics, big data), το 15% δήλωνε χρήση εφαρμογών υπολογιστικού νέφους (cloud), ενώ το 12,3% δήλωνε ότι υιοθετεί εφαρμογές αυτοματοποίησης στην παραγωγική διαδικασία, με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις (σε επίπεδο κύκλου εργασιών και αριθμού εργαζομένων) να καταγράφουν εμφανώς υψηλότερα ποσοστά ενσωμάτωσης σχετικών συστημάτων. Επιπλέον, μόνο το 29,7% είχαν έχουν πραγματοποιήσει επενδύσεις τα τελευταία 3 έτη σε τεχνολογικό/ψηφιακό εξοπλισμό (π.χ. λογισμικό, ψηφιακές συσκευές και εφαρμογές).
Υπενθυμίζεται, εξάλλου, ότι σύμφωνα με τον τελευταίο Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI 2020) το ποσοστό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που πραγματοποιούν πωλήσεις μέσω διαδικτύου είναι 9% (σ.σ. τα στοιχεία αφορούν στο 2019, αλλά δεν αναμένεται να έχει επέλθει πολύ σημαντική μεταβολή), έναντι 18% που είναι ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ ο κύκλος εργασιών που γίνεται μέσω ηλεκτρονικών πωλήσεων αντιστοιχεί μόλις στο 4% του συνολικού κύκλου εργασιών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, έναντι 11% που είναι ο κοινοτικός μέσος όρος. Δεν είναι τυχαίο που η Ελλάδα καταλαμβάνει μόλις την 24η θέση στον εν λόγω δείκτη σε ό,τι αφορά την ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας από τις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Δουκίδης στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του ΕΒΕΑ έχουν εμφανιστεί και νέοι «παίκτες» στην αγορά και μάλιστα και από την επαρχία με πολύ καλές επιδόσεις σε ό,τι αφορά την εξυπηρέτηση των καταναλωτών. Σίγουρα υπάρχουν κάποια φωτεινά παραδείγματα. Το γεγονός, πάντως, ότι μικρές επιχειρήσεις συρρέουν για να επιδοτηθούν από την δράση του ΕΣΠΑ e-λιανικό για τη δημιουργία ή αναβάθμιση ηλεκτρονικού καταστήματος, δείχνει ότι ο δρόμος προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι μακρύς και δύσκολος ακόμη. Το γεγονός δε ότι θα λάβουν την ενίσχυση των 5.000 ευρώ, όσοι τη λάβουν, δεν σημαίνει ότι θα έχουν βρει και τον δρόμο προς τη λύτρωση. Ο κίνδυνος να δημιουργηθούν πολλά ηλεκτρονικά καταστήματα τα οποία θα εγκαταλειφθούν στην τύχη τους, διότι οι επιχειρήσεις δεν θα ξέρουν ή δεν θα μπορούν να τα λειτουργήσουν σωστά (ικανός αριθμός αποθεμάτων, ασφάλεια συναλλαγών, γρήγορη παράδοση παραγγελιών, πολιτική επιστροφών κλπ.) είναι ορατός.
moneyreview.gr
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
