Το νέο προφίλ των διαδικτυακών καταναλωτών

Λιγότερο εύποροι, μεγαλύτερες ηλικίες και με άγνοια ή ακόμη και άρνηση πριν από ένα χρόνο για το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι οι νέοι πελάτες των ηλεκτρονικών καταστημάτων στην Ελλάδα, κάτι που, αν μη τι άλλο, δείχνει πως η πανδημία όχι μόνο προκάλεσε αύξηση του αριθμού των διαδικτυακών καταναλωτών, αλλά τροποποίησε και το προφίλ αυτών. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει μεταξύ άλλων από έρευνα που πραγματοποίησε η NielsenIQ (σ.σ. έτσι ονομάζεται πλέον το τμήμα της γνωστής εταιρείας ερευνών αγοράς Nielsen που μελετά τις καταναλωτικές συνήθειες) για τις τάσεις του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα, τάσεις που δείχνουν την προοπτική αλλά και τους τομείς ανάπτυξης του εν λόγω κλάδου του λιανεμπορίου.

«Σούπερ χρήστες» των ηλεκτρονικών καταστημάτων αναδεικνύονται καταρχάς, σύμφωνα με την έρευνα, όσοι επηρεάστηκαν περισσότερο από την πανδημία, υπό την έννοια ότι μειώθηκε το διαθέσιμο εισόδημά τους ή αντιμετώπισαν πρόβλημα υγείας οι ίδιοι ή κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο. Στην Ελλάδα το ποσοστό των πιο «επηρεασμένων» από την πανδημία ανέρχεται στο 68% των διαδικτυακών καταναλωτών. Από αυτούς το 21% ομάδα άρχισαν να κάνουν αγορές από ηλεκτρονικά καταστήματα εδώ και λιγότερο από έναν χρόνο, ουσιαστικά δηλαδή μετά το ξέσπασμα της πανδημίας. Ωστόσο, αντιμετωπίζουν πλέον το ηλεκτρονικό εμπόριο ως ένα «ασφαλές λιμάνι», καθώς ψωνίζουν με ασφάλεια από το περιβάλλον του σπιτιού τους, δεν εκτίθενται δηλαδή στον κορωνοϊό, μπορούν να κάνουν σύγκριση τιμών και να βρίσκουν πιο εύκολα τις προσφορές.

Οι λεγόμενοι «επηρεασμένοι» από την πανδημία αγοράζουν από ηλεκτρονικά καταστήματα καθαριστικά προϊόντα σπιτιού σε ποσοστό 28% έναντι 22% που είναι το αντίστοιχο ποσοστό για τους «ανεπηρέαστους», βρεφικά προϊόντα (64% έναντι 41%), προϊόντα ομορφιάς (56% έναντι 49%), προϊόντα για την περιποίηση των μαλλιών και του σώματος (42% έναντι 31%), μη αλκοολούχα ποτά (25% έναντι 19%), συσκευασμένα τρόφιμα (27% έναντι 22%), αλκοολούχα ποτά (24% έναντι 20%). Σε δύο άλλες κατηγορίες που δεν αφορούν είδη διατροφής και πρώτης ανάγκης (είδη σούπερ μάρκετ με την ευρύτερη έννοια) οι «ανεπηρέαστοι» -που στην πραγματικότητα πρόκειται για πιο «ώριμους» διαδικτυακούς καταναλωτές βρίσκονται σε μικρή απόσταση. Έτσι, οι «επηρεασμένοι» αγόρασαν σε ποσοστό 62% ηλεκτρονικά είδη (60% οι «ανεπηρέαστοι») και προϊόντα μόδας, δηλαδή είδη ένδυσης, υπόδησης κ.α. σε ποσοστό 69% (68% οι «ανεπηρέαστοι»).

Το γεγονός ότι οι «επηρεασμένοι» είναι μεταξύ άλλων αυτοί που είχαν απώλειες στο εισόδημά τους το 2020 και επιπλέον αγοράζουν βασικά είδη διατροφής και είδη πρώτης ανάγκης (εν γένει είδη παντοπωλείου) δείχνει αν μη τι άλλο ότι δεν είναι καταναλωτές υψηλών εισοδημάτων. «Με μια μεγάλη και ιδιαίτερα διακριτή ομάδα επηρεαζόμενων από την πανδημία διαδικτυακών αγοραστών, αξίζει να αναφερθεί ότι έχει πλέον εκλείψει η αντίληψη που κυριαρχούσε πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο θα κερδίσει πολύ περισσότερο έδαφος ανάμεσα στους εύπορους καταναλωτές. Στο πλαίσιο αυτό,  οι χαμηλότερες τιμές είναι πλέον μεταξύ των τριών κορυφαίων λόγων για τη μετάβαση σε διαδικτυακές αγορές για το 66% των ερωτηθέντων», επεσήμανε η κυρία Ντορίνα Φυντάνη, Consumer Insights Leader της NielsenIQ.

Από την έρευνα της NielsenIQ προκύπτει επίσης ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι πλέον δημοφιλές και στις μεγαλύτερες ηλικίες, οι οποίες μέχρι πριν από ένα χρόνο είχαν πολύ μικρή σχέση με αυτό, λόγω κυρίως του γεγονότος ότι δεν ήταν εξοικειωμένοι με την τεχνολογία. Έτσι, λοιπόν, από δημογραφικής πλευράς, η πανδημία έχει διευρύνει το κοινό των διαδικτυακών αγορών σε δύο άκρα: μεγαλύτερες ηλικίες (56-65) καθώς και νέους (18-24). Οι τελευταίοι κερδίζουν σταδιακά οικονομική δύναμη και οι ανάγκες και οι προτιμήσεις τους είναι πιθανό να καθορίσουν το μέλλον του ηλεκτρονικού εμπορίου στο σύνολό του. Για παράδειγμα, έχουν ήδη την τάση να υποστηρίζουν διαφορετικές μορφές επικοινωνίας με τους εμπόρους λιανικής πώλησης όσον αφορά την προώθηση των προϊόντων.

Παρότι τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου παραμένουν η πιο δημοφιλής επιλογή γενικά, το 35% των ερωτηθέντων σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα προτιμούν τις ειδοποιήσεις εντός εφαρμογής που είναι η υψηλότερη προτίμηση σε σύγκριση με τις άλλες ηλικιακές ομάδες) και είναι έτοιμοι να δοκιμάσουν νέα κανάλια ηλεκτρονικού εμπορίου όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή αλλιώς Social Commerce. Έξι στους δέκα αγοραστές στην Ελλάδα έχουν ήδη πραγματοποιήσει αγορές μέσα από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και οι νεότερες ηλικιακές ομάδες παραμένουν η βασική κινητήρια δύναμη για αυτό το κανάλι. Αν και το Facebook παραμένει η πιο δημοφιλής πλατφόρμα για την αγορά αγαθών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με το 52% των διαδικτυακών αγοραστών στην Ελλάδα να χρησιμοποιούν το Facebook για αυτό το σκοπό, το Instagram έχει γίνει η κορυφαία πλατφόρμα μεταξύ της νεότερης γενιάς (18-24 ετών) με το 49% των ερωτηθέντων σε αυτή την ηλικιακή ομάδα να δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν το Instagram για αγορές στο διαδίκτυο. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να αποτελέσουν οδηγό και για το τι πρέπει να κάνουν οι επιχειρήσεις και κυρίως οι μικρές για να προωθήσουν τις πωλήσεις τους.

Τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν ότι οι καταναλωτές στην Ελλάδα ψωνίζουν από ηλεκτρονικά καταστήματα κυρίως προς το τέλος της εβδομάδας (το 41% κάνει αγορές την Παρασκευή, το Σάββατο ή την Κυριακή), ενώ το 21% προτιμά για τον σκοπό αυτό τις ώρες από τις 6 μ.μ. έως 10 μ.μ.. Τέλος, το 62% χρησιμοποιεί για τις αγορές του το smartphone.

Ανέβηκε η Ελλάδα στον Δείκτη Ηλεκτρονικού Εμπορίου 2020

Για να μπορέσει πάντως η ελληνική αγορά να «σηκώσει» περαιτέρω το ηλεκτρονικό εμπόριο απαιτούνται βελτιώσεις σε αρκετούς τομείς που σχετίζονται με την ασφάλεια των σέρβερς και την αποτελεσματικότητα των ταχυδρομικών υπηρεσιών. Το 2020, πάντως, η χώρα βελτίωσε την κατάταξή της στον Δείκτη Ηλεκτρονικού Εμπορίου 2020 τον οποίο καταρτίζει η UNCTAD (ο αρμόδιος οργανισμός του OHE για το εμπόριο και την ανάπτυξη), ανεβαίνοντας στην 33^η θέση από την 41^η το 2019, μεταξύ 152 χωρών.

Σύμφωνα με την έκθεση της UNCTAD το ποσοστό χρηστών Internet στην Ελλάδα είναι 76%, το 85% των πολιτών ηλικίας άνω των 15 ετών διαθέτει τραπεζικό λογαριασμό ή λογαριασμό σε υπηρεσία πληρωμών, οι ασφαλείς σέρβερς είναι 71 ανά εκατομμύριο κατοίκους, ενώ η βαθμολογία που λαμβάνουν οι ταχυδρομικές υπηρεσίες είναι 84 με άριστα το 100. Συνολικά η βαθμολογία που συγκέντρωσε η Ελλάδα ήταν 79,2 μονάδες, βελτιωμένη σε σύγκριση με το 2019 κατά 1,7 μονάδες.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News