AI και Reality Check

Η ανάπτυξη και η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και αρκετά χρόνια και η διερεύνηση του αντικτύπου της στην οικονομία αποτελεί ενεργό πεδίο έρευνας. Η έγκαιρη και η έγκυρη παρακολούθηση της χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης από το επιχειρείν έχει γίνει ακόμη πιο επιτακτική, δεδομένων των προσφάτων εξελίξεων της Generative AI. Διαπιστώνεται ότι το ποσοστό των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν την ΤΝ είναι σχετικά χαμηλό, αλλά αυξάνεται: από περίπου 3,7% στις αρχές του Σεπτέμβρη του 2023, σε περίπου 5,4% στο τέλος του Φεβρουαρίου του 2024. Αναμένεται στο τέλος του Φθινοπώρου του 2024 η χρήση αυτή να έχει αυξηθεί στο 6,6%.

Υπάρχουν πολλές διαφωνίες σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη. Το πάθος όσων είναι υπέρ ή κατά της διάδοσής της έχει σχεδόν θρησκευτικό χαρακτήρα, με ζηλωτές και αιρετικούς. Οι ζηλωτές πιστεύουν ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι μια επαναστατική τεχνολογική καινοτομία που θα μεταμορφώσει γρήγορα τη ζωή μας προς το καλύτερο και μια καλή εξέλιξη για την ανθρωπότητα. Λίγοι από αυτούς τους πιστούς παραδέχονται ότι έχει τη δυνατότητα να γίνει κακή, στρεφόμενοι κατά των δημιουργών της. Οι αιρετικοί λένε ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι σίγουρα τεχνητή, αλλά δεν είναι ευφυής. Ορισμένοι από αυτούς λένε ότι δεν θα γίνει ποτέ ευφυής. Είναι ουσιαστικά ένα στατιστικό μοντέλο πιθανοτήτων που μπορεί να αφομοιώσει τεράστιες ποσότητες πληροφοριών από το Διαδίκτυο, αλλά δεν έχει την ικανότητα να αναγνωρίζει και να διορθώνει τα δικά του λάθη, που είναι βασικό χαρακτηριστικό της νοημοσύνης. Άρα, κατά πόσο μιλάμε για Artificial Intelligence και όχι για Automated Intelligence ή και Assisted Intelligence;

«Η Τεχνητή Νοημοσύνη θα είναι είτε ό,τι καλύτερο, είτε ό,τι χειρότερο έχει γευτεί ποτέ η ανθρωπότητα» – Stephen Hawking. Και θα μου πείτε ορθώς.. No shit Sherlock…

Τον Μάρτιο του 2023, η Goldman Sachs προέβλεψε ότι 300 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα χαθούν ή θα υποβαθμιστούν λόγω της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ένα τσουνάμι αλλαγών διαφαινόταν στον ορίζοντα, απειλητικό και ανεξέλεγκτο. Δεκαοκτώ μήνες αργότερα, η ΤΝ δεν φαίνεται να διαμορφώνει ή και να μεταμορφώνει τις επιχειρήσεις. Πολλά projects με πυρήνα τους την ΤΝ ακυρώνονται τελευταία στιγμή. Τρανό και viral παράδειγμα αυτού, η προσπάθεια της McDonald’s να αυτοματοποιήσει τις παραγγελίες στο drive through σύστημά της, η οποία οδήγησε σε κωμικοτραγικές αποτυχίες. Πολλές κυβερνητικές προσπάθειες να αυτοματοποιήσουν τον υπολογισμό των δικαιωμάτων προνοιακού περιεχομένου είχαν την ίδια τύχη. Αλλά και το συναισθηματικό κομφούζιο που δημιουργήθηκε κατά την αναμονή της προέλασης του Τυφώνα Milton, κατά της διάρκεια της οποίας αναμονής, εάν ρωτούσατε την Alexa ποιες οι τραγικές συνέπειες του τυφώνα που πλησιάζει, εκείνη απαντούσε με περίσσιο θάρρος « Ο Τυφώνας Milton άφησε πίσω του 2.000 νεκρούς.». Ναι, καλά καταλάβατε. Η Alexa χρησιμοποιούσε την αρθρογραφία και τις δηλώσεις των επιστημόνων που περιλάμβαναν εκτιμήσεις και υπολογισμούς, ως αληθή τεκμηριωμένα γεγονότα.

Σύμφωνα με τελευταία έρευνα που ολοκληρώθηκε στα μέσα Αυγούστου του 2024, πάνω από το 80% των projects Τεχνητής Νοημοσύνης αποτυγχάνουν σε ποσοστό διπλάσιο από ότι αποτυγχάνουν τα έργα πληροφορικής που δεν καταναλώνουν πρακτικές ΤΝ. Έτσι, η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι τεράστιες δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να μετατραπούν σε συγκεκριμένα αποτελέσματα παραμένει μια επείγουσα πρόκληση.

Ούτε και η Silicon Valley απέφυγε αυτόν τον κυκλώνα: από την κορύφωση του Ιουλίου του 2024 και μετά, οι τιμές των μετοχών των Δυτικών εταιρειών που καθοδηγούν την επανάσταση της ΤΝ μειώθηκαν σε ένα μήνα κατά 10%. Ένας αυξανόμενος αριθμός παρατηρητών αμφισβητεί πλέον τους περιορισμούς των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων, τα οποία τροφοδοτούν υπηρεσίες όπως η ChatGPT. Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας έχουν δαπανήσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, με ακόμη πιο εξωφρενικές υποσχέσεις για μελλοντικές δαπάνες.

Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι, στο προσεχές μέλλον, τουλάχιστον, ο μεγαλύτερος αντίκτυπος της Τεχνητής Νοημοσύνης θα προέλθει από την αυτοματοποίηση ορισμένων εργασιών και την αύξηση της παραγωγικότητας ορισμένων εργαζομένων σε ορισμένα επαγγέλματα. Η οικονομική θεωρία παρέχει κάποια καθοδήγηση για την αξιολόγηση αυτών των συνολικών επιπτώσεων. Σύμφωνα με το θεώρημα του Hulten (που πήρε το όνομά του από τον οικονομολόγο Charles Hulten), οι συνολικές επιπτώσεις της «συνολικής παραγωγικότητας των συντελεστών» (TFP) είναι απλώς το γινόμενο του μεριδίου των εργασιών που αυτοματοποιούνται επί τη μέση εξοικονόμηση κόστους. Συνολικά υπολογίζεται πως τα διαθέσιμα, επί του παρόντος, εργαλεία δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης αποφέρουν μέση εξοικονόμηση εργατικού κόστους 27% και συνολική εξοικονόμηση κόστους 14,4%.Υπό αυτές τις συνθήκες, θα υπάρχουν λιγότερα περιθώρια για σημαντικές βελτιώσεις στους κόλπους της ανθρώπινης εργασίας.

Η Στατιστική Υπηρεσία του Καναδά δημοσίευσε τον Αύγουστο του 2024 λεπτομερή έκθεση στην οποία εκτιμάται ποια επαγγέλματα είναι πιθανόν να επηρεαστούν από την ΤΝ τα επόμενα χρόνια. Καταλήγει με ένα αισιόδοξο μήνυμα για τους επαγγελματίες της εκπαίδευσης και της υγειονομικής περίθαλψης, υποδεικνύοντας ότι όχι μόνο αναμένεται να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους, αλλά και ότι η παραγωγικότητά τους θα ενισχυθεί από τις εξελίξεις της τεχνητής νοημοσύνης! Ωστόσο, οι προοπτικές είναι πιο δυσοίωνες για όσους εργάζονται στα οικονομικά, τις ασφάλειες, την πληροφορική και τον πολιτισμό, οι οποίοι προβλέπεται να δουν την καριέρα τους να εκτροχιάζεται από την τεχνητή νοημοσύνη.

Οι πρόσφατες εξελίξεις έχουν δείξει ότι ακόμη και οι θέσεις εργασίας με υψηλή έκθεση στην ΤΝ και χαμηλή συμπληρωματικότητα της ΤΝ εξακολουθούν να βασίζονται σε ανθρώπους στο παρασκήνιο για την εκτέλεση βασικών εργασιών. Στην παρούσα φάση, η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί περισσότερο επιχειρηματική πρόκληση, παρά τεχνολογική. Για τη δημιουργία αποτελεσματικών πολιτικών, είναι ζωτικής σημασίας οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων να επικεντρωθούν στο πώς η ΤΝ πραγματικά ενσωματώνεται στις επιχειρήσεις, αντί να αναλώνονται σε κερδοσκοπικές προβλέψεις που μπορεί να μην υλοποιηθούν ποτέ πλήρως. Ο ρόλος της τεχνολογίας θα πρέπει να είναι η υποστήριξη της ανθρώπινης ευημερίας και όχι απλώς η μείωση του κόστους εργασίας για τις επιχειρήσεις. Ιστορικά, κάθε κύμα τεχνολογικής καινοτομίας έχει προκαλέσει ανησυχίες για την εκτόπιση θέσεων εργασίας. Το γεγονός ότι οι μελλοντικές καινοτομίες μπορεί να αντικαταστήσουν την ανθρώπινη εργασία δεν είναι κάτι καινούργιο ούτε πρέπει να φοβόμαστε- αντίθετα, θα πρέπει να μας ωθήσει να σκεφτούμε κριτικά για το πώς χρησιμοποιείται και ποιος πρόκειται να επωφεληθεί. Πρέπει να διασφαλιστεί μια σαφής, αμερόληπτη άποψη της κατάστασης, διασφαλίζοντας ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν τις σωστές πληροφορίες για να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις.

Συμψηφίζοντας, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη θα επαναπροσδιορίσει αναμφίβολα πολλά επαγγελματικά τοπία, η ανθρώπινη συμβολή παραμένει ανεκτίμητη. Οι τεχνολογικές εξελίξεις μπορεί να έχουν μειώσει τον αριθμό των ανθρώπων που απαιτούνται για τα διεκπεραιωτικά καθήκοντα, αλλά έχουν επίσης απελευθερώσει τους επαγγελματίες ώστε να επικεντρωθούν σε πιο ουσιαστικές, δημιουργικές και αναπτυξιακές πτυχές της εργασίας τους. Είτε το ονομάζουμε «εργασία από το σπίτι» είτε «διαβίωση στη δουλειά», το βασικό συμπέρασμα είναι ότι η τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, είναι ένα εργαλείο και όχι υποκατάστατο της ανθρώπινης τεχνογνωσίας, ευφυίας, δημιουργικότητας και λήψης αποφάσεων. Ο ορίζοντας της Τεχνητής Νοημοσύνης εκτείνεται πολύ πέρα από τις τρέχουσες δυνατότητές μας και, κάθε μέρα που περνά, νέες ανακαλύψεις και δυνατότητες αναδύονται, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να επαναπροσδιορίσουμε το εφικτό. Και όχι. Η ΤΝ δεν αποτελεί απειλή για την ανθρωπότητα. Αντίθετα, διαθέτει τεράστιες δυνατότητες για τη διαμόρφωση ενός αξιοσημείωτου και πολλά υποσχόμενου μέλλοντος. Όταν χρησιμοποιείται με υπευθυνότητα, η ΤΝ γίνεται κινητήριος δύναμη για πρόοδο, ωθώντας μας προς έναν κόσμο γεμάτο ατελείωτες ευκαιρίες.

Στο τέλος της ημέρας, πρέπει απλώς να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις. Ή και όχι. Η απόφαση είναι δική μας. Και το μέλλον είναι στα χέρια μας.

«Μακράν ο μεγαλύτερος κίνδυνος της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι ότι οι άνθρωποι συμπεραίνουν πολύ νωρίς ότι την καταλαβαίνουν.» – Eliezer Yudkowsky (Artificial Intelligence Researcher)

Η Μαρία Μισέντου είναι Senior Consultant | Business Strategy | BRAINS I.C.S. Είναι κάτοχος MSc in Public Health

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News