Έκθεση ΕΕΣ για τον μηχανισμό εξυγίανσης των προβληματικών τραπεζών στην ΕΕ

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) ελέγχει κάθε χρόνο τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης της ΕΕ, ο οποίος εφαρμόζεται για την εύτακτη εκκαθάριση των προβληματικών τραπεζών. Σε έκθεση που δημοσίευσε σήμερα, το ΕΕΣ αναφέρει ότι δεν εντόπισε στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις που διαπίστωσαν το SRB, η Επιτροπή και το Συμβούλιο στους λογαριασμούς του 2022, στο πλαίσιο των καθηκόντων τους που αφορούν την εξυγίανση τραπεζών, είχαν σημαντικές ανακρίβειες.

Το SRB διαδραματίζει βασικό ρόλο στο σύστημα εξυγίανσης των τραπεζών της ΕΕ. Εποπτεύει το SRF, ένα ταμείο έκτακτης ανάγκης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιόδους κρίσης για την εξυγίανση τραπεζών που βρίσκονται σε σημείο πτώχευσης στις 21 χώρες της τραπεζικής ένωσης. Οι εισφορές στο ταμείο καταβάλλονται από τις τράπεζες της τραπεζικής ένωσης για μια αρχική οκταετία που λήγει το 2023, προκειμένου να επιτευχθεί ένα τελικό επίπεδο-στόχος (περί τα 80 δισ. ευρώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του SRB το 2022). Η Επιτροπή και το Συμβούλιο της ΕΕ μπορούν επίσης να εμπλέκονται στη λήψη απόφασης για την εκκαθάριση τράπεζας που βρίσκεται σε σημείο πτώχευσης. Όταν γνωστοποιούν ενδεχόμενες υποχρεώσεις στους λογαριασμούς τους, τα όργανα αυτά θεωρούν ότι υπάρχει κίνδυνος να υποχρεωθούν να προβούν σε μελλοντικές εκταμιεύσεις λόγω εκκρεμών νομικών διαδικασιών κατά αποφάσεων εξυγίανσης ή μη εξυγίανσης που έχουν λάβει ή σε σχέση με την προστασία των πιστωτών ή για τις εισφορές των τραπεζών στο SRF (η τελευταία περίπτωση αφορά μόνο το SRB).

Τον Ιούνιο του 2023, κατά το κλείσιμο των λογαριασμών των τριών οργάνων για το 2022, υπήρχαν διάφορες νομικές διαδικασίες που εκκρεμούσαν ενώπιον των ενωσιακών και των εθνικών δικαστηρίων κατά αποφάσεων εξυγίανσης ή μη εξυγίανσης που αυτά είχαν λάβει, περιλαμβανομένης της απόφασης του SRB σχετικά με το κατά πόσον σε ορισμένες περιπτώσεις έπρεπε να καταβληθεί αποζημίωση σε μετόχους και πιστωτές. Για το ζήτημα αυτό, το 2022, το SRB, η Επιτροπή και το Συμβούλιο δεν ανέφεραν ενδεχόμενες υποχρεώσεις. Και αυτό γιατί εκτίμησαν σχεδόν απίθανο τον κίνδυνο αρνητικής έκβασης εις βάρος τους τυχόν σχετικών διαφορών ή γιατί το SRB δεν ήταν σε θέση να ποσοτικοποιήσει τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις των υποθέσεων που αμφισβητούνταν σε εθνικό επίπεδο.

Παράλληλα, ένα πλήθος νομικές διαδικασίες εκκρεμούσε ενώπιον των ενωσιακών και των εθνικών δικαστηρίων αναφορικά με τις εκ των προτέρων εισφορές των τραπεζών στο SRF. Κυρίως κατόπιν των νέων νομικών ενστάσεων που εισήχθησαν ενώπιον των ενωσιακών δικαστηρίων το 2022, οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις του SRB έφθασαν τα 1 891,6 εκατ. ευρώ το 2022, έναντι 8,1 εκατ. ευρώ το 2021. Η πλειονότητα των ενστάσεων προέρχεται από πολλές τράπεζες που αμφισβήτησαν το ετήσιο επίπεδο-στόχο του ταμείου σχετικά με το ποσό που έπρεπε εισπραχθεί το 2022, ώστε να καλυφθεί το εκτιμώμενο από το SRF τελικό επίπεδο- στόχος. Ειδικότερα, αμφισβητήθηκε η απόφαση του SRB να ζητήσει για το 2022 ποσό που προσέγγιζε τα 14 δισ. ευρώ.

Η εκτίμηση της έκβασης των νομικών διαδικασιών δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ωστόσο, στην αντίληψη του ΕΕΣ δεν υπέπεσε οποιοδήποτε στοιχείο που να οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις που απορρέουν από την εκτέλεση των καθηκόντων εξυγίανσης που ασκεί το SRB, η Επιτροπή και το Συμβούλιο ήταν σημαντικά ανακριβείς. Παρόλα αυτά, το SRB οφείλει να ενισχύσει τα συστήματα δικλίδων που διαθέτει, προκειμένου να είναι σε θέση να τεκμηριώνει το σκεπτικό του στο πλαίσιο των εκκρεμών υποθέσεων ενώπιον των δικαστηρίων της ΕΕ, για τις οποίες ο κίνδυνος εκταμίευσης θεωρείται απίθανος.

Σχεδόν 3 000 τράπεζες στην τραπεζική ένωση έχουν τη νομική υποχρέωση να εισφέρουν στο SRF εκ των προτέρων εισφορές βασιζόμενες στο μέγεθός τους και στο προφίλ κινδύνου. Όταν συστάθηκε το ταμείο το 2016, αναμενόταν να έχει κεφαλαιοποιηθεί πλήρως μέχρι το τέλος του 2023 μέσω ετήσιων πληρωμών. Τον Ιούνιο του 2023, ενώπιον των ενωσιακών δικαστηρίων της ΕΕ εκκρεμούσαν 86 υποθέσεις κατά των εκ των προτέρων εισφορών που ζητά το SRB, έναντι 63 πέρσι. Επιπλέον, στο τέλος του 2022, κατά του SRB εκκρεμούσαν περισσότερες από 100 υποθέσεις σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με την Banco Popular Español S.A. (BPE), ενώ εκκρεμείς είναι ακόμη 334 εθνικές διαδικασίες σχετικά με την εξυγίανση της συγκεκριμένης τράπεζας. Στα μέσα του 2023, ενώπιον των ενωσιακών δικαστηρίων εκκρεμούσαν επίσης οκτώ υποθέσεις, καθώς και πέντε εθνικές διαδικασίες όσον αφορά την εξυγίανση οντοτήτων της Sberbank. Στις 22 Νοεμβρίου 2023, τα δικαστήρια της ΕΕ (δηλαδή το Γενικό Δικαστήριο) απέρριψαν τις προσφυγές-αγωγές που είχαν ασκηθεί στο πλαίσιο έξι υποθέσεων σε σχέση με την BPE, επιβεβαιώνοντας ότι οι μέτοχοι δεν θα βρίσκονταν σε καλύτερη κατάσταση, εάν η τράπεζα είχε εκκαθαριστεί σύμφωνα με τις εθνικές διαδικασίες αφερεγγυότητας.

Η έκθεση είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του ΕΕΣ και έρχεται να συμπληρώσει την πρόσφατη ετήσια έκθεση του ΕΕΣ σχετικά με τους οργανισμούς της ΕΕ, η οποία καλύπτει και το SRB.

Moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης:

EIU: Υποτονική ανάπτυξη στην Ευρώπη το 2024 – Ξεχωρίζει η Ελλάδα

ΤτΕ: Θετικές οι προοπτικές των τραπεζών – Οι κίνδυνοι και οι συστάσεις

Deutsche Welle: Nέα κρίση χρέους απειλεί την ευρωζώνη

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News