Οι συνδετικοί κρίκοι: Οι 5 οικονομίες που ενώνουν τον πλανήτη σε καιρούς αποπαγκοσμιοποίησης

Βιετνάμ, Πολωνία, Μεξικό, Μαρόκο, Ινδονησία. Οι πέντε αυτές χώρες είχαν οικονομική παραγωγή ύψους 4 τρισ. δολαρίων το 2022, δηλαδή περισσότερα από την Ινδία και σχεδόν όσα η Γερμανία ή η Ιαπωνία. Σε μία εποχή που όλοι μιλούν για την τάση της απο-παγκοσμιοποίησης, οι πέντε αυτές οικονομίες αναδεικνύονται σε σημαντικούς συνδετικούς κρίκους της παγκόσμιας οικονομίας. «Connectors», όπως τις ονομάζει το Bloomberg. 

Παρότι έχουν πολύ διαφορετικό παρελθόν και ακολουθούν πολύ διαφορετικές πολιτικές, μοιράζονται μια κοινή επιθυμία να καρπωθούν το οικονομικό όφελος από την ανάδειξή τους σε συνδετικούς κρίκους ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα ή την Κίνα και την Ευρώπη. Με το πλεονέκτημα της γεωγραφικής τους θέσης και την ικανότητά τους να κινούν τα «γρανάζια» του διεθνούς εμπορίου, οι οικονομίες αυτές διεκδικούν έναν παγκόσμιο ρόλο μεγαλύτερο από εκείνον που θα δικαιολογούσε το απόλυτο μέγεθός τους.

Ενώ, για παράδειγμα, αποτελούν το 4% του παγκόσμιου ΑΕΠ, έχουν προσελκύσει greenfield επενδύσεις ύψους 550 δισ. δολαρίων από το 2017, δηλαδή λίγο πάνω από το 10% των τέτοιων επενδύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί σε όλο τον κόσμο.

Βιετνάμ

Ο ρόλος του Βιετνάμ ως συνδετικού κρίκου στην παγκόσμια οικονομία ενισχύθηκε σημαντικά αφότου η αμερικανική κυβέρνηση του πρώην προέδρου Donald Trump επέβαλε δασμούς στα κινεζικά προϊόντα και η πανδημία έφερε στο μικροσκόπιο την εφοδιαστική αλυσίδα. Έτσι, μέσω ενός συνδυασμού χαμηλού εργατικού κόστους, βελτιούμενων υποδομών και όλο και περισσότερων εμπορικών συμφωνιών, το Βιετνάμ έχει προσελκύσει μια σειρά από προμηθευτές της Apple, καθώς γίγαντες των ηλεκτρονικών μεταφέρουν στη χώρα μέρος της παραγωγής τους από την Κίνα.  

Η βιομηχανία των ηλεκτρονικών ευθυνόταν για το 32% των εξαγωγών του Βιετνάμ το 2022, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με πριν από μία δεκαετία. Ο κλάδος απασχολεί 1,3 εκατ. άτομα στη χώρα και οι Βιετναμέζοι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι αυτά τα νούμερα θα αυξηθούν.

Πολωνία 

Όταν η κυβέρνηση της Πολωνίας ανακοίνωσε, πέρυσι, ότι θα δημιουργήσει τη δική της μάρκα ηλεκτρικών αυτοκινήτων, την Izera, ήταν ένα ξεκάθαρο σημάδι ότι η χώρα  έχει μεγαλύτερες φιλοδοξίες από το να αποτελέσει απλά ένα κέντρο παραγωγής για τις αυτοκινητοβιομηχανίες της Δυτικής Ευρώπης.  Η κρατική ElectroMobility Poland συμφώνησε με την κινεζική Geely Holding Group για την παροχή τεχνολογίας για το project και η παραγωγή δύο μοντέλων αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη του 2025.

Η Πολωνία έχει ήδη ισχυρούς δεσμούς με την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς εταιρείες όπως οι Volkswagen και Mercedes-Benz στήνουν εργοστάσια για να φτιάχνουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα στη χώρα. Έτσι, η Πολωνία βρίσκεται μόλις δεύτερη, μετά την Κίνα, στην παγκόσμια κατάταξη για την παραγωγή μπαταριών.

Βέβαια, αυτά σημαίνουν μια αυξανόμενη εξάρτηση από τις εισαγωγές πρώτων υλών από την Κίνα, κάτι που αντιμετωπίζεται σαν ένα τρωτό σημείο για την αναδυόμενη ευρωπαϊκή βιομηχανία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Μεξικό

Φέτος, το Μεξικό ξεπέρασε την Κίνα για να γίνει ο μεγαλύτερος εξαγωγέας προϊόντων προς τις ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, όμως, η αξία των εισαγωγών του Μεξικού από την Κίνα αυξάνεται με ακόμα μεγαλύτερο ρυθμό από το 2017. Και αυτό γιατί πολλές από τις βιομηχανίες που στήνουν τα εργοστάσιά τους κοντά στα σύνορα του Μεξικού, αυτό τον καιρό, είναι κινεζικές που στοχεύουν στην αμερικανική αγορά.

Αυτό που προσελκύει τις κινεζικές εταιρείες στο Μεξικό είναι η εδώ και 30 χρόνια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου της χώρας με τις ΗΠΑ και την  Κίνα. Ο Trump πίεσε για την επαναδιαπραγμάτευσή της, με στόχο να ενισχύσει τη μεταποίηση στη Β. Αμερική και να μειώσει την εξάρτηση των ΗΠΑ από τις κινεζικές εισαγωγές. Όμως, δεν είχε υπολογίσει ότι οι κινεζικές επιχειρήσεις θα έβρισκαν στο Μεξικό μια «πίσω πόρτα» για την αμερικανική αγορά, προκειμένου να μπορέσουν να αποφύγουν τους δασμούς που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ στις εισαγωγές από την Κίνα.

Μαρόκο 

Το Μαρόκο, που φιλοξενεί ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φωσφορικού άλατος στον κόσμο, γίνεται ένας σημαντικός παίκτης στον μετασχηματισμό της παγκόσμιας βιομηχανίας των αυτοκινήτων. Το ορυκτό αυτό είναι βασικό συστατικό για τις μπαταρίες φωσφορικού σιδήρου λιθίου (LFP), που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρικά οχήματα.

Η χώρα έχει ήδη έναν ισχυρό κλάδο αυτοκινήτων, με εργοστάσια των Renault και Stellantis, τα οποία κατασκευάζουν χιλιάδες αυτοκίνητα την ημέρα.  Τώρα, δημιουργείται μια εφοδιαστική αλυσίδα μπαταριών ηλεκτροκίνησης, με τους ισχυρούς δεσμούς του Μαρόκου με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ να μετατρέπουν τη χώρα σε έναν τόπο συνάντησης για εταιρείες που ανήκουν είτε στο ένα είτε στο άλλο στρατόπεδο  του διαμορφούμενου δίπολου Κίνας-ΗΠΑ.

Ινδονησία

Η Ινδονησία «φλερτάρει» με επιχειρήσεις τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την Κίνα για να υλοποιήσει το όραμα του προέδρου Joko Widodo για την δημιουργία μιας ολόκληρης εφοδιαστικής αλυσίδας ηλεκτρικών οχημάτων. Οι Tesla και Volkswagen έχουν δεχθεί προσκλήσεις να επενδύσουν στη χώρα, προκειμένου να εξισορροπήσουν την κυριαρχία των κινεζικών επιχειρήσεων στην επεξεργασία του νικελίου και την κατασκευή μπαταριών.

Με άφθονους φυσικούς πόρους και έναν πληθυσμό 270 εκατ. ατόμων, η Ινδονησία ποντάρει ότι είναι πολύ σημαντική για να την αναγκάσουν να διαλέξει στρατόπεδο ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου.

Ωστόσο, η ισορροπία ανάμεσα στις αμερικανικές και τις κινεζικές επενδύσεις βαραίνει σταδιακά υπέρ των δεύτερων, καθώς οι άμεσες ξένες επενδύσεις από την Κίνα κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023 ήταν διπλάσιες σε σχέση με εκείνες από τις ΗΠΑ.

moneyreview.gr 

Διαβάστε επίσης: 

Ποιοι κερδίζουν από την απο-παγκοσμιοποίηση: Οι χώρες και οι εταιρείες

ΔΝΤ: Ποιες χώρες κινδυνεύουν περισσότερο αν διασπαστεί η παγκόσμια οικονομία

Capital Economics: Από την αποπαγκοσμιοποίηση στο παγκόσμιο ρήγμα

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News