Το ΑΕΠ αυξάνεται, αλλά τα φορολογικά έσοδα υστερούν

Μπορεί η ανάκτηση των προ κρίσης επιπέδων όσον αφορά το ΑΕΠ να είναι πλέον ορατή, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και για τα δηλωθέντα εισοδήματα στην εφορία, τα οποία απέχουν 16 δισ. ευρώ από το «ιστορικό υψηλό». Από μισθούς και συντάξεις προέρχεται το 78% των δηλωθέντων εισοδημάτων, ενώ μόλις το 7,8% δηλώνουν οι εισοδηματίες και 1,8% οι αγρότες. Περισσότερα είναι τα εισοδήματα από μερίσματα παρά από επαγγελματική δραστηριότητα.

Όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Καθημερινής, από το 2025, το ονομαστικό ΑΕΠ της χώρας θα κινείται σε νέα ιστορικά υψηλά, κάτι που σημαίνει ότι ακόμη ένας βασικός δείκτης θα έχει επιστρέψει στα προ μνημονίων επίπεδα. Το ερώτημα είναι αν η επιστροφή στην κανονικότητα θα αφορά και τα δηλωθέντα εισοδήματα στην εφορία. Σε αυτό τον δείκτη μάς «χωρίζουν» ακόμη περισσότερα από 12-13 δισ. ευρώ, καθώς την τελευταία φορά που τα φυσικά πρόσωπα δηλώσαμε –αθροιστικά– πάνω από 100 δισ. ευρώ ήταν το 2008. Τι προέκυψε από τις περυσινές φορολογικές δηλώσεις; Οτι τα δηλωθέντα εισοδήματα ανήλθαν σε 84 δισ. ευρώ, λιγότερα από όσα είχαμε δηλώσει το μακρινό 2006. Αρα, για να ανακτηθεί το ιστορικό υψηλό (όπως και στο ΑΕΠ) θα πρέπει να καλυφθεί η διαφορά. Το ζητούμενο, βέβαια, δεν είναι να αυξηθούν μόνο τα δηλωθέντα εισοδήματα μισθωτών και συνταξιούχων, αλλά να σηκώσουν φορολογικά βάρη και όσοι εισπράττουν εισοδήματα από άλλες πηγές.

Η επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων βγάζει εντυπωσιακά ευρήματα: Πρώτον, τη «συσχέτιση» των φορολογικών δηλώσεων με το ύψος των φορολογικών συντελεστών. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες «εξαφάνισαν» πάνω από 1,3 δισ. ευρώ μέσα σε δύο χρονιές, όταν οι ασφαλιστικές εισφορές συνδέθηκαν με το εισόδημα και «επανέφεραν» ένα σημαντικό μέρος με τη θέσπιση του κατώτατου φορολογικού συντελεστή του 9%, αλλά και την αποσύνδεση των εισφορών. Οι μέτοχοι εταιρειών επίσης ψηφίζουν διανομές μετά την ενεργοποίηση του νέου νόμου που ρίχνει τον συντελεστή φορολόγησης των μερισμάτων στο 5%. Οσο για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, δεν φαίνεται να επηρεάζονται ούτε από τη μεταβολή των αξιών των ακινήτων ούτε από τις αυξήσεις στα ενοίκια. Τα ενοίκια που δηλώνουν είναι «κλειδωμένα» εδώ και μια 10ετία στην περιοχή των 6-7 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Το αυτό και για τους αγρότες, οι οποίες και στις καλές και στις κακές παραγωγικές χρονιές περιορίζονται σε ποσά της τάξεως του 1,2-1,5 δισ. ευρώ.

Σε περιβάλλον πληθωρισμού, η αύξηση των δηλωθέντων εισοδημάτων είναι σχεδόν «αυτόματη» διαδικασία. Για να προστατευθεί το πραγματικό εισόδημα, δίδονται αυξήσεις και αυτές, ειδικά όταν μιλάμε για μισθούς και συντάξεις, «φουσκώνουν» και το δηλωθέν εισόδημα. Αυτό αναμένεται να συμβεί και τώρα. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι δήλωναν το 2010 περί τα 77 δισ. ευρώ σε σύνολο 100 δισ. ευρώ, ήτοι περίπου το 77% των συνολικών εισοδημάτων της χώρας. Γι’ αυτό και κέρδιζαν επάξια τον τίτλο των «φορολογικών υποζυγίων». Το 2020 και το 2021, το ποσοστό αυτό ανέβηκε για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια στο 82%. Ο λόγος; Τα αναδρομικά των συνταξιούχων, η μείωση της ανεργίας και οι πρώτες αυξήσεις μισθών. Αυτό το ποσοστό υποχώρησε το 2022 στο 78%, αλλά έγινε για καθαρά συγκυριακούς λόγους: την εκτόξευση των εισοδημάτων από μερίσματα που διανεμήθηκαν μαζικά καθώς εφαρμόστηκε για πρώτη φορά ο συντελεστής του 5% στα μερίσματα οδηγώντας τα διανεμόμενα κέρδη στα 5,7 δισ. ευρώ, υπερδιπλάσια σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Γιατί στις φετινές στατιστικές αναμένεται οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι να εμφανιστούν και πάλι ως οι ελέγχοντες πάνω από το 80% των εισοδημάτων της χώρας; Διότι αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός, διότι αυξήθηκαν οι συντάξεις για πρώτη φορά ύστερα από το 2010 και διότι μειώθηκε η ανεργία, άρα απέκτησαν περισσότεροι εισόδημα. Το ζητούμενο όμως για το υπουργείο Οικονομικών δεν είναι να μεγαλώνει η πίτα της φορολογητέας ύλης μόνο με τη συγκεκριμένη ομάδα. Το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να δώσει απαντήσεις στα ακόλουθα στατιστικά ευρήματα:

1. Από το 2013 μέχρι και σήμερα, το εισόδημα από ενοίκια κινείται σταθερά στην περιοχή των 6,3 με 6,6 δισ. ευρώ. Εχουν χαθεί επομένως πάνω από 2,2 δισ. ευρώ σε σχέση με το υψηλό του 2010. Ομως, οι τιμές των ακινήτων δεν διαφέρουν πλέον σε σχέση με το 2010. Γιατί να υπάρχει τέτοια διαφορά στα εισοδήματα; Προφανώς υπάρχει το φαινόμενο των συμφωνιών κάτω από το τραπέζι και ο λόγος είναι η κλίμακα φορολογίας. Οι ιδιοκτήτες κάνουν ό,τι μπορούν για να μην ξεφύγει το ατομικό εισόδημα από τις 12.000 ευρώ, περιοχή στην οποία εφαρμόζεται ο συντελεστής του 15%

2. Από το 2015 και μέχρι το 2017, το εισόδημα των αυτοαπασχολούμενων μειώθηκε από τα 5 δισ. ευρώ στα 3,3 δισ. ευρώ. Εξαφανίστηκαν τα κέρδη και ο λόγος ήταν το άθροισμα των εισφορών και των φόρων που έφτανε μέχρι και το 70%. Το 2022, καταγράφηκε μια αύξηση στα 4,3 δισ. ευρώ λόγω της εφαρμογής του συντελεστή 9%, τώρα όμως είναι το ζητούμενο να δουλέψουν τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής που ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών και να επανέλθουμε και πάλι πάνω από τα 5 δισ. ευρώ.

Διαβάστε επίσης: 

Tα πολεμικά σενάρια του προϋπολογισμού – Αβεβαιότητες σε 5 μέτωπα

Γραφείο Προϋπολογισμού: Σε «ομαλή προσγείωση» η οικονομία – Παραμένουν οι αβεβαιότητες

Προϋπολογισμός: Ελαφρώς αυξημένο το οριστικό πρωτογενές πλεόνασμα 9μήνου

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News