BUSINESS & FINANCE ΙΕΛΚΑ

Πώς ψωνίζαμε πριν την κρίση: Οι αλλαγές στην κατανάλωση και τις τιμές τροφίμων

φωτ. Shutterstock

11 Οκτωβρίου, 2023 Τε 11/10/2023, 17:22

Σημαντικές αλλαγές στις διατροφικές και καταναλωτικές μας συνήθειες αποτυπώνονται σε νέα έρευνα του ΙΕΛΚΑ που συγκρίνει τις αγορές του 2022 με τη χρονιά πριν την έλευση της κρίσης.

Η κατά κεφαλήν δαπάνη των Ελλήνων σε είδη παντοπωλείου έχει μειωθεί κατά 5,8% από το 2009, αγγίζοντας πέρυσι τα 1.825 ευρώ. Σε σχέση με το 2021, η συνολική δαπάνη σε είδη παντοπωλείου αυξήθηκε κατά 3,1%, που αποδίδεται στον συνδυασμό των ανατιμήσεων παρά τη μείωση στον όγκο αγορών των νοικοκυριών. Σημειώνεται πως με βάση τα στοιχεία αυτά εκτιμάται ότι η συνολική δαπάνη των Ελλήνων για είδη παντοπωλείου το 2022 ανέρχεται σε 20,28 δισ. ευρώ (έναντι 22,10 δισ. ευρώ το 2009).

Στη σύγκριση μεταξύ 2009 και 2022 σε ό,τι αφορά τη χρηματική δαπάνη κατά κεφαλήν προκύπτει:

αύξηση στη δαπάνη των αγορών σε βασικές πηγές υδατανθράκων, ενδεικτικά αύξηση της δαπάνης για ψωμί και είδη αρτοποιίας 12%
μείωση της δαπάνης για πηγές πρωτεϊνης, ενδεικτικά το μοσχαρίσιο κρεάς μείωση – 18% και το κρέας από αιγοπρόβατα -40%
μείωση της δαπάνης σε γαλακτοκομικά, ενδεικτικά το νωπό φρέσκο γάλα με μείωση -30%
μείωση της δαπάνης για ελαιόλαδο -17%
μείωση της δαπάνης για φρούτα -7%, για λαχανικά -43%, αλλά αύξηση στα όσπρια κατά 44% και στους ξηρούς καρπούς κατά 48%
μείωση της δαπάνης για μη αλκοολούχα ποτά κατά 9%, αλλά αύξηση της δαπάνης για αλκοολούχα ποτά κατά 68%

Σε ό,τι αφορά τις ποσότητες προκύπτει:

Σταθερή τάση στις κύριες πηγές υδατανθράκων με τη μηνιαία κατανάλωση κατά κεφαλήν σε ψωμί και είδη αρτοποιίας να παρουσιάζει μείωση κατά 6% σε περίπου 4 κιλά μηνιαίως.
Μείωση στην κατανάλωση των βασικών ζωικών πρωτεϊνών κατά περίπου 16%, με περίπου 1 κιλό λιγότερο κρέας μηνιαίως με εξαίρεση τα πουλερικά τα οποία παρουσιάζουν αύξηση, δεδομένου ότι είναι η πιο οικονομική λύση). Αύξηση παρουσιάζουν οι φυτικές πρωτεΐνες και ειδικά τα όσπρια.
Μείωση στα γαλακτοκομικά και ιδιαίτερα στο φρέσκο γάλα κατά 41% με εξαίρεση το γάλα με χαμηλά λιπαρά και τα αυγά
Μείωση στην κατανάλωση ελαιόλαδου κατά περίπου 30%
Μείωση στα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά κατά 15% περίπου με μείωση κατά 1 κιλό λιγότερο ανά μήνα τόσο σε φρούτα, όσο και σε λαχανικά, κάτι που όμως εν μέρει αποδίδεται στην σπατάλη τροφίμων της δεκαετίας του 2000
Μείωση για τα μη αλκοολούχα ποτά με περίπου 1 λίτρο λιγότερα αναψυκτικά ανά μήνα κατά κεφαλήν
Αύξηση για τα αλκοολούχα ποτά, κάτι που σχετίζεται όμως με μεγαλύτερη κατανάλωση κατ’ οίκον έναντι με την κατανάλωση σε χώρους εστίασης

Οι διαφορές στις τιμές

Στη σύγκριση του 2009 με το 2022, δηλαδή πριν την έλευση του κύματος ακρίβειας στα τρόφιμα, παρατηρούνται ήδη μεγάλες διαφορές στις τιμές.

Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στους ξηρούς καρπούς κατά 61%, στα μαρούλια κατά 64% και στον καφέ κατά 54%, ενώ οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφονται στο συντηρημένο γάλα κατά -18%, στα μεταλλικά νερά κατά -30% και στα πουλερικά κατά -4%. Σε γενικές γραμμές τα στοιχεία αυτά δείχνουν μία στροφή του καταναλωτικού κοινού σε οικονομικότερες λύσεις προκειμένου να καλύψουν τις ίδιες ανάγκες με παρεμφερή προϊόντα, όπως αναφέρει η έρευνα.