Ξεκίνησαν οι ανατιμήσεις στα λαχανικά – Μετ΄ εμποδίων η μεταφορά προϊόντων

Αυξήσεις που αγγίζουν ακόμη και το 45% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα, πριν από την εκδήλωση της καταστροφικής κακοκαιρίας «Daniel», καταγράφονται στις τιμές χονδρικής λαχανικών, τις οποίες μέσα στις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται να δούμε –τουλάχιστον έως ένα βαθμό– και στις τιμές λιανικής. Οι αυξήσεις στις τιμές αφορούν και εισαγόμενα προϊόντα, γεγονός που σχετίζεται αφενός με την αυξημένη ζήτηση και τη χαμηλή προσφορά, και αφετέρου με τις μη ευνοϊκές καιρικές συνθήκες που επικράτησαν τις προηγούμενες εβδομάδες και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Αξίζει, άλλωστε, να σημειωθεί ότι και στην Ελλάδα, όπως σημειώνουν στην «Κ» παράγοντες της αγοράς λαχανικών και γαλακτοκομικών, η παραγωγή είχε πληγεί από τον παρατεταμένο καύσωνα, με τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες να επηρεάζουν αρνητικά ακόμη και την ποσότητα γάλακτος που «κατεβάζουν» τα αιγοπρόβατα. Εκτεταμένες ζημιές στη φυτική και τη ζωική παραγωγή, οι οποίες ενδέχεται να πυροδοτήσουν ανατιμήσεις, υπάρχουν και στην περιοχή του Εβρου.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ), τη Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου οι εγχώριες ντομάτες πωλούνταν από 1 έως 1,50 ευρώ/κιλό, με επικρατούσα τιμή το 1,30 ευρώ (σ.σ. η επικρατούσα τιμή δηλώνει ότι σε αυτό το επίπεδο τιμής έγιναν οι περισσότερες αγοραπωλησίες), ενώ μία εβδομάδα πριν, στις 4 Σεπτεμβρίου, το εύρος τιμών ήταν από 0,60 έως 1,20 ευρώ/κιλό, με επικρατούσα τιμή τα 0,90 ευρώ/κιλό. Σημειώνεται ότι οι τιμές και για τις δύο εβδομάδες αφορούν ντομάτες ίδιας ποιότητας.

Τα κολοκύθια πωλούνται αυτή την εβδομάδα από 1 έως 1,50 ευρώ ανά κιλό, ενώ στις 4 Σεπτεμβρίου πωλούνταν από 0,70 έως 1,30 ευρώ/κιλό, με επικρατούσα τιμή αυτή την εβδομάδα το 1,30 ευρώ/κιλό, από 1 ευρώ/κιλό προ κακοκαιρίας. Τα φασολάκια (τσαουλιά) πωλούνται από 1,50 έως 2,80 ευρώ/κιλό έναντι 1,20-2,30 ευρώ/κιλό την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ παρόμοια είναι η κατάσταση και στα φασολάκια μπαρμπούνια, με τις τιμές χονδρικής αυτή την εβδομάδα να κυμαίνονται από 1,50 έως 2,30 ευρώ, από 1,20 έως 1,60 ευρώ μία εβδομάδα πριν.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι υψηλότερες τιμές παρατηρούνται και σε εισαγόμενα προϊόντα και δη στις εισαγόμενες ντομάτες. Τη Δευτέρα πριν από την κακοκαιρία η τιμή χονδρικής κυμαινόταν από 0,70 έως 1,30 ευρώ/κιλό, ενώ ακριβώς μία εβδομάδα μετά, και με την κακοκαιρία να έχει πλήξει την Ελλάδα, πωλούνταν από 1,20 έως 1,40 ευρώ ανά κιλό. Αυξήσεις, αν και μικρότερες, παρατηρούνται στις τιμές χονδρικής και άλλων κηπευτικών, όπως στα αγγούρια, τα φρέσκα κρεμμυδάκια και τα μαρούλια.

Στην περίπτωση των φρούτων, πάντως, δεν παρατηρούνται ακόμη ανατιμήσεις, δεδομένου ότι αρκετά από αυτά έχουν συγκομισθεί πριν από την κακοκαιρία και βρίσκονται σε ψυγεία σε σχετική επάρκεια. Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι δεν θα δούμε ανατιμήσεις και ελλείψεις το επόμενο διάστημα, ειδικά στα μήλα. Χθες, εξάλλου, το υπουργείο Ανάπτυξης προχώρησε στην επιβολή πλαφόν στην τιμή του εμφιαλωμένου νερού που πωλείται στην περιοχή της Θεσσαλίας, καθώς φαίνεται ότι η επιβολή πλαφόν στο περιθώριο κέρδους δεν φαίνεται να απέτρεψε φαινόμενα αισχροκέρδειας.

Με βάση την υπουργική απόφαση, θα ισχύουν μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2023 οι ακόλουθες ανώτατες τιμές για το εμφιαλωμένο νερό που πωλείται στη Θεσσαλία: 0,50 ευρώ για τη συσκευασία των 500 ml, 0,55 ευρώ για τη συσκευασία των 750 ml, 0,60 ευρώ για τη συσκευασία του ενός λίτρου, 0,70 ευρώ για τη συσκευασία του 1,5 λίτρου, 1,20 ευρώ για πολυσυσκευασία 6 φιαλών των 500 ml, 2 ευρώ για τις πολυσυσκευασίες των 12 φιαλών των 500 ml και των 6 φιαλών του ενός λίτρου, και 2,50 ευρώ για την πολυσυσκευασία των 6 φιαλών του 1,5 λίτρου.

Η βενζίνη πάνω από τα 2 ευρώ

Ξεπέρασε τα 2 ευρώ/λίτρο η μέση πανελλαδική τιμή της βενζίνης, εξέλιξη απολύτως αναμενόμενη αφού το φράγμα των δύο ευρώ είχε σπάσει εδώ και πολλές ημέρες σε πάνω από 30 νομούς της χώρας. Η μέση τιμή της αμόλυβδης διαμορφώθηκε χθες πανελλαδικά στα 2,02 ευρώ/λίτρο, ενώ στα Δωδεκάνησα έφθασε στα 2,164 ευρώ/λίτρο και στις Κυκλάδες στα 2,249 ευρώ/λίτρο. Ανοδικά κινείται και η τιμή του πετρελαίου κίνησης, η οποία έφθασε στο 1,789 ευρώ/λίτρο.

Το ανησυχητικό για τους καταναλωτές είναι ότι δεν διαφαίνεται ανακοπή της ανοδικής πορείας των τιμών μετά τις αποφάσεις Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας να μειώσουν την παραγωγή τους κατά 1,3 εκατ. βαρέλια ημερησίως έως τα τέλη του τρέχοντος έτους, με αποτέλεσμα η τιμή του Brent να κινείται πλέον πάνω από τα 90 δολ./βαρέλι. Εάν συνεχισθεί η άνοδος της τιμής του Brent και φθάσει στα 100 δολάρια το βαρέλι, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η τιμή της βενζίνης στην εγχώρια αγορά τον Οκτώβριο και πιθανότατα νωρίτερα ενδέχεται να φθάσει τα 2,5 ευρώ/λίτρο και να δούμε το πετρέλαιο θέρμανσης να κάνει πρεμιέρα στην τιμή των 2 ευρώ/λίτρο.

Παραμένει κλειστή η Εθνική, εμπόδια στη μεταφορά προϊόντων

Μετ’ εμποδίων γίνεται η μεταφορά προϊόντων στη χώρα, καθώς η εθνική οδός Αθηνών – Θεσσαλονίκης παραμένει πλημμυρισμένη από τα νερά του Πηνειού στο ύψος της Γυρτώνης Τεμπών για τέταρτη ημέρα, με αποτέλεσμα τα φορτηγά να κάνουν 250 χλμ. παραπάνω για τη διαδρομή Αθήνας – Θεσσαλονίκης. Μεγάλες ζημιές έχει υποστεί και το σιδηροδρομικό δίκτυο και θα απαιτηθούν εβδομάδες για να αποκατασταθεί η λειτουργία του.

Η διακοπή κυκλοφορίας στην εθνική οδό Αθήνας – Θεσσαλονίκης και η διακοπή λειτουργίας της σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας – Θεσσαλονίκης λόγω της θεομηνίας στη Θεσσαλία έχουν προκαλέσει πλήγμα και στον κλάδο των εμπορευματικών μεταφορών. Οι μεταφορείς για να παρακάμψουν την κλειστή εθνική οδό διέρχονται μέσω της Εγνατίας και της Ιόνιας Οδού για να κατευθυνθούν προς το Ρίο – Αντίρριο και την Πάτρα και από εκεί στην Αθήνα. Διανύουν, δηλαδή, μια διαδρομή που είναι μεγαλύτερη κατά περίπου 250 χιλιόμετρα σε σχέση με αυτήν προτού εκδηλωθεί η κακοκαιρία «Daniel». Η παράκαμψη της εθνικής οδού Αθήνας – Θεσσαλονίκης εκτιμάται ότι θα αυξήσει το κόστος της διαμετακίνησης, όμως στελέχη των χερσαίων μεταφορών αναφέρουν ότι η επιβάρυνση αυτή είναι μικρή, αντιστοιχώντας σε ένα μικρό κλάσμα της συνολικής αξίας του μεταφορικού έργου. Εκτός, όμως, από ενισχυμένο κόστος, το κλείσιμο της βασικής οδικής αρτηρίας της χώρας αυξάνει τον χρόνο παράδοσης των εμπορευμάτων και επηρεάζει –για την ώρα σε μικρό βαθμό– τον χρόνο παράδοσης εμπορευμάτων στο «τελευταίο μίλι» (από το τελευταίο σημείο αποθήκευσης στον καταναλωτή).

Εάν, όμως, οι επιπτώσεις στις χερσαίες οδικές εμπορευματικές μεταφορές είναι προσωρινές, η καταστροφή του σιδηροδρομικού δικτύου Λάρισας – Βόλου, εκτός από τις άμεσες προφανείς επιπτώσεις που προκαλεί, πληγώνει την ήδη λαβωμένη αξιοπιστία του ελληνικού σιδηροδρόμου, όπως σημειώνουν στελέχη του κλάδου των μεταφορών. Για να παρακάμψουν τη σιδηροδρομική διαδρομή Αθήνας – Θεσσαλονίκης οι διαμεταφορείς κατευθύνουν τα εμπορεύματα από τον Πειραιά στο λιμάνι της Ριέκα στην Κροατία. Αυτή τη λύση είχαν υιοθετήσει και τον Δεκέμβριο του 2015, οπότε η σιδηροδρομική σύνδεση είχε ανασταλεί λόγω του πολυήμερου αποκλεισμού της Ειδομένης από μετανάστες.

Ταυτόχρονα, όπως σημειώνουν παράγοντες του κλάδου των logistics, οι ζημιές στην υποδομή και την επιδομή του σιδηροδρομικού άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης αναχαιτίζουν, έως ένα βαθμό, την προσπάθεια της χώρας για ενίσχυση του ρόλου του σιδηροδρόμου στις εμπορευματικές μεταφορές. Τη φετινή χρονιά η ελληνική εφοδιαστική αλυσίδα κατέλαβε την 23η θέση από την 42η το 2018 (το τελευταίο προηγούμενο έτος της έρευνας), με βάση έξι κριτήρια. Αυτά περιλαμβάνουν το επίπεδο των υποδομών, τις διαδικασίες εκτελωνισμού, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, τη δυνατότητα ελέγχου και καταγραφής εμπορευμάτων, την ύπαρξη ανταγωνιστικών τιμών και τον χρόνο παράδοσης – παραλαβής των εμπορευμάτων. Το τελευταίο αποτελεί καθοριστικής σημασίας παράγοντα, καθώς ο μέσος χρόνος προκειμένου ένα κοντέινερ να μεταφερθεί από το λιμάνι εισόδου μέχρι τον προορισμό του, μέσω όλων των υφιστάμενων διεθνών διαδρομών, φθάνει τις 44 ημέρες.

Παράλληλα, περίπου το 60% του χρόνου που χρειάζεται για τη διαμεταφορά των αγαθών αντιστοιχεί στις θαλάσσιες οδούς, με τη μεγαλύτερη πηγή καθυστερήσεων να σχετίζεται με τον εγκλωβισμό των κοντέινερ είτε στην αφετηρία είτε στον τελικό προορισμό.

Μένει να φανεί εάν οι ζημιές στο σιδηροδρομικό δίκτυο, των οποίων η αποκατάσταση εκτιμάται ότι θα απαιτήσει τουλάχιστον ένα μήνα, θα πληγώσουν περαιτέρω την αξιοπιστία του σιδηροδρόμου, κάτι που θα φανεί κατά την επόμενη κατάρτιση του Logistics Performance Index (LPI) της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ο χαμηλός βαθμός αξιοπιστίας της μεταφορικής αλυσίδας προκαλεί επιπτώσεις και στις επιχειρήσεις, οι οποίες για να παραμείνουν ανταγωνιστικές αυξάνουν τα αποθέματά τους, κάτι όμως που μεγαλώνει το κόστος και έχει επιπτώσεις στη λειτουργική κερδοφορία τους.

Διαβάστε επίσης: 

Κύμα ακρίβειας και κρούσματα αισχροκέρδειας στις πληγείσες περιοχές

Φόβοι για ανατιμήσεις και ελλείψεις – Ποια τρόφιμα θα λείψουν από τα ράφια

Μεγάλο και σε βάθος χρόνου το πλήγμα από την κακοκαιρία Daniel

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News