«Τρύπα» 6 δισ. στη στεγαστική πίστη: Θέλουν, αλλά δεν μπορούν να πάρουν στεγαστικό

Η υψηλή ζήτηση για την ένταξη στο πρόγραμμα «Σπίτι μου», που εξασφαλίζει φθηνή χρηματοδότηση για την αγορά κατοικίας, αποκάλυψε το σημαντικό έλλειμμα που υπάρχει στη χώρα μας στη στεγαστική πολιτική. Το έλλειμμα αυτό διαπερνά τόσο την πολιτική του κράτους στη χάραξη ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού για τη στήριξη των νοικοκυριών στην κάλυψη των στεγαστικών αναγκών τους όσο και τη χρηματοδοτική πολιτική των τραπεζών και υπολογίζεται ότι φθάνει έως και τα 7 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Στο ύψος αυτό ανεβάζει η Synergon Partners τη δυνητική ζήτηση για δανεισμό για την απόκτηση κατοικίας από περίπου 300.000 νοικοκυριά, που με βάση την έρευνα που πραγματοποίησε θα επιθυμούσαν να αγοράσουν ακίνητο μέσω τραπεζικής χρηματοδότησης.

Η δυνητική ζήτηση, όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της έρευνας, είναι περίπου 7 φορές πάνω από το σημερινό επίπεδο χρηματοδότησης που εγκρίνουν οι τράπεζες κάθε χρόνο (το ύψος των στεγαστικών δανείων ανήλθε το 2022 στο 1,2 δισ. ευρώ) και μια από τις βασικές αιτίες που εμποδίζουν την εκδήλωση αυτής της ζήτησης είναι ότι η δομή των στεγαστικών δανείων δεν είναι ευέλικτη, ώστε να προσαρμόζεται στα οικονομικά δεδομένα των υποψήφιων αγοραστών.

Η έρευνα βασίζεται σε δείγμα 703 ατόμων που ανήκουν στις πιο δυναμικές ηλικιακές κατηγορίες (30-50 ετών), καθώς, όπως διαπιστώνει, «η κύρια κατοικία είναι μια πραγματική πρόκληση για τους Millennials (ή Generation Y) και το νεότερο μισό της Generation X, δηλαδή για το ηλικιακό τμήμα 30 έως 50 ετών, που αντιπροσωπεύει περίπου 2,9 εκατομμύρια άτομα». Το τμήμα αυτό βρίσκεται στον πυρήνα της κινητικότητας στην αναζήτηση κατοικίας, καθώς με βάση τις απαντήσεις στην έρευνα:

• Το 71% των ερωτηθέντων θα επιθυμούσε να μετακομίσει από την τρέχουσα κατοικία του, με το 34% αυτών να δηλώνει ότι θα επιθυμούσε να το κάνει σε ορίζοντα τριών ετών.

• Η αγορά της επόμενης κατοικίας είναι η βασική επιλογή για το 56% των ερωτηθέντων, ενώ το 15% δηλώνει ότι θα προτιμούσε να νοικιάσει. Ενας στους πέντε (ποσοστό 24%) και ένας στους δέκα (ποσοστό 10%) αναφέρει ότι επιθυμεί να αγοράσει ή να νοικιάσει αντιστοίχως νέα κατοικία σχετικά άμεσα, δηλαδή εντός ορίζοντα τριών ετών.

• Τη μεγαλύτερη κινητικότητα σε ποσοστό που φθάνει το 92% παρουσιάζουν όσοι είναι σήμερα ενοικιαστές κύριας κατοικίας, με το 68% από αυτούς να δηλώνει ότι επιθυμεί να μεταβεί από την ενοικίαση στην ιδιοκτησία της επόμενης κατοικίας του.

Η τάση αυτή, δηλαδή η μεγάλη κινητικότητα που εμφανίζει η ηλικια κή ομάδα μεταξύ 30-50 ετών, συμπίπτει απόλυτα με την υψηλή ζήτηση που διαπιστώθηκε για το πρόγραμμα «Σπίτι μου», που σε μόλις δύο μήνες συγκέντρωσε περίπου 36.000 αιτήματα, με εκτιμώμενη συνολική αξία χρηματοδότησης 4,4 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με στοιχεία από τις τράπεζες, προέγκριση έχουν λάβει περίπου 14.000 αιτήματα εκτιμώμενης αξίας ύψους 1,7 δισ. ευρώ, αλλά με δεδομένο ότι η πλειονότητα αυτών δεν έχει ακόμη βρει το κατάλληλο σπίτι, οι δικαιούχοι εκτιμάται ότι δεν θα ξεπεράσουν τις 5.000, καλύπτοντας τον προϋπολογισμό του προγράμματος, που αντιστοιχεί περίπου στο 10% της ζήτησης που εκδηλώθηκε.

Τα ευρήματα της έρευνας της Synergon Partners δείχνουν ότι η προσφυγή σε στεγαστικό δάνειο είναι η πιο δημοφιλής και περιζήτητη επιλογή μεταξύ των ερωτηθέντων αλλά και με βάση την αναγωγή του δείγματος, καθώς όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας «τα κεφάλαια που υποστηρίζονται είτε από ίδιους πόρους είτε από την οικογένεια δεν φαίνονται επαρκή». Οι λόγοι είναι αφενός γιατί ένα μέσο νοικοκυριό αυτής της κατηγορίας δεν έχει τους αναγκαίους πόρους για να καλύψει το απαιτούμενο ποσό και αφετέρου γιατί οι τιμές των ακινήτων θεωρούνται υψηλές, με τάση μάλιστα περαιτέρω ανόδου.

Συγκεκριμένα, το 35% μεταξύ των ερωτηθέντων που επιθυμεί να προχωρήσει στην αγορά κατοικίας δηλώνει ότι θα «προτιμούσε» να το κάνει μέσω τραπεζικού δανεισμού, καθώς μόλις το 11% διαθέτει το σύνολο των πόρων από ίδια κεφάλαια, ενώ άλλο ένα 7% δηλώνει ότι θα μπορούσε να το κάνει από ίδια κεφάλαια και πόρους της οικογένειας.

Με βάση την αναγωγή του δείγματος που διενήργησε η Synergon Partners στο σύνολο του πληθυσμού, δηλαδή σε 2,9 εκατ. πολίτες που είναι στην κατηγορία των 3050 ετών, προκύπτει ότι 457.000 νοικοκυριά θα επιθυμούσαν την προσεχή 3ετία να αγοράσουν κατοικία (στις 200.000 περίπου ανέρχονται τα νοικοκυριά που προτιμούν να νοικιάσουν νέα κατοικία).

Από το σύνολο των εν δυνάμει 457.000 συναλλαγών για αγορά, οι 294.000, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, θα ήθελαν να χρηματοδοτήσουν την αγορά μέσω τραπεζικού δανεισμού. Σε οικονομικούς όρους, η ζήτηση αυτή συνεπάγεται συναλλαγές για απόκτηση κατοικίας περίπου 19 δισ. ευρώ ετησίως, από τα οποία τα 7 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σε χρηματοδότηση από τις τράπεζες.

H πλειονότητα αναζητάει σπίτι 10ετίας, αξίας 120.000 ευρώ

Οι προσδοκίες για την απόκτηση κατοικίας των ερωτηθέντων κινούνται σε ρεαλιστικά επίπεδα, καθώς η διάμεση τιμή της κατοικίας που επιθυμούν να αποκτήσουν είναι περίπου 120.000 ευρώ, ενώ επίσης ρεαλιστικές είναι οι απαιτήσεις σε σχέση με το μέγεθος της κατοικίας που θα ήθελαν να αποκτήσουν και το οποίο τοποθετείται μεταξύ 50-100 τ.μ. για το 71% των ερωτηθέντων.

Το 59% των ερωτηθέντων απαντά ότι επιθυμεί σπίτι με παλαιότητα έως 10 χρόνια, το 38% είναι διατεθειμένο να αγοράσει σπίτι παλαιότητας μεταξύ 10 έως 25 ετών, ενώ μόλις 3% του δείγματος δηλώνει ότι θα επιθυμούσε να αγοράσει κατοικία άνω των 25 ετών. Το στοιχείο αυτό καταδεικνύει και το έλλειμμα κατάλληλης κατοικίας που υπάρχει στη χώρα μας, καθώς η πλειονότητα των σπιτιών είναι παλιά ακίνητα. Από την άλλη, αποτυπώνει και τις ευκαιρίες που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν στο επίπεδο της προσφοράς, μέσα από πολιτικές αναβάθμισης των παλιών κατοικιών, έτσι ώστε να εκσυγχρονιστούν και να ανταποκριθούν στα δεδομένα της αυξημένης ζήτησης που διαπιστώνεται.

Σύμφωνα με τους ειδικούς της αγοράς, αυτός είναι και ένας από τους βασικούς λόγους της σημαντικής ανόδου των τιμών των ακινήτων που παρατηρείται με ένταση τα τελευταία δύο χρόνια, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς η όποια ζήτηση εκδηλώνεται «στριμώχνεται» σε έναν μικρό αριθμό ακινήτων, που είναι αυτά που έχουν χτιστεί την προηγούμενη 15ετία, δηλαδή πριν από το ξέσπασμα της μεγάλης οικονομικής κρίσης στη χώρα.

Εύλογο είναι ότι οι τιμές τόσο για απόκτηση όσο και για ενοικίαση να θεωρούνται υψηλές ή πολύ υψηλές σε ποσοστό 80%, ενώ το 15% πιστεύει ότι δεν μπορεί καν να προσεγγίσει οικονομικά τις τρέχουσες τιμές. Ετσι η αναζήτηση και η εύρεση της κατάλληλης κατοικίας κρίνεται δύσκολη ή πολύ δύσκολη διαδικασία για το 75%.

Η αντίληψη των εν δυνάμει αγοραστών για τον τραπεζικό δανεισμό δείχνει ότι το 58% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η χρηματοδότηση που προσφέρουν οι τράπεζες είναι δίκαιη, αλλά σημαντικό (42%) είναι επίσης και το ποσοστό αυτών που θεωρεί ότι δεν είναι δίκαιη. Στην ερώτηση για το τι μετράει περισσότερο σε ένα στεγαστικό δάνειο, οι πιθανοί αγοραστές απαντούν οι ευελιξίες που έχει το προϊόν, η ευκολία να πραγματοποιούν αλλαγές, τα κίνητρα ή η επιβράβευση όταν είναι συνεπείς και η δυνατότητα αλλαγών στις καταβολές.

Διαβάστε επίσης: 

Real estate: Κοντά σε ιστορικό ρεκόρ οι τιμές ακινήτων

Διαμερίσματα: Άλμα 14,5% στις τιμές το α’ τρίμηνο – Ποια είδαν μεγαλύτερη αύξηση

Real estate: Θα έρθει στην ελληνική αγορά η πτώση τιμών από το εξωτερικό;

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News